مأموريت ويژه دولت در حوزه آمار
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا به نقل از روزنامه جوان، در اين‌باره مطالب زيادي نوشته شده است اما روز گذشته مقام معظم رهبري در ديدار مسئولان ستاد سرشماري عمومي نفوس و مسكن، اعضاي شوراي عالي آمار كشور و مديران مركز آمار ايران به نكات قابل تأملي اشاره كردند كه علاوه بر توصيه‌هاي جدي در حوزه توليد آمار جديد، متقن و سريع، استفاده از ابزارهاي جديد و نقش آمار در تحقق اقتصاد مقاومتي وتأكيد بر ارائه اطلاعات صحيح از سوي مردم و... دو توصيه جدي و مأموريت ويژه نيز خارج از جريان سرشماري به دولت محول كردند.
ايشان در باره اختلافات آماري با به كار بردن عباراتي چون «بلايي بزرگ»، «ضربه‌اي سنگين»، «گناهي كبيره» و «ايجاد بي‌اعتمادي» خواستار دو مأموريت:الف - اصلاح اختلافات آماري ميان دستگاه‌هاي مختلف و ب - بررسي نادرست خواندن برخي آمارهاي دولت‌هاي قبلي توسط دولت‌هاي بعدي شدند كه در ادامه بيشتر به اين دو موضوع مي‌پردازيم.
1- اصلاح اختلافات آماري ميان دستگاه‌هاي مختلف: اين عارضه متأسفانه نمود جدي در فضاي رسانه‌ها و برنامه‌ريزي موجوددارد و موجب شده فضاي برنامه‌ريزي بيشتر بر پايه اطلاعات با پشتوانه‌اي لرزان صورت بگيرد. حال آنكه آمار چيزي نيست جز نام ديگري براي اطلاعات ارائه شده در فرم پيشرفته و قابل تحليل!
هم اكنون دستگاه‌هاي آماري بسياري در حوزه اقتصاد كشور هستند كه مهم‌ترين آنها مركز آمار ايران، بانك مركزي، مركز پژوهش‌هاي مجلس، مؤسسه نياوران، وزارت اقتصاد و... است و هر مركز نيز از زاويه‌اي به آمارها مي‌نگرد. گويي كه اين مراكز توصيف خود را از فيلي در تاريكي ارائه مي‌دهند. مقام معظم رهبري در اين باره مي‌فرمايند: «گاهي مراكز مختلف در خصوص نرخ بيكاري يا نرخ تورم و رشد اقتصادي آمارهاي متفاوتي بيان مي‌كنند كه اين مسئله موجب ايجاد بي‌اعتمادي در مردم مي‌شود.»
نمونه‌هايي از اين اختلافات آماري در خروج از ركود و آمار نرخ رشد و سكوت سنگين بانك مركزي در قبال مركز آمار در سال 94، اختلاف آمار بدهي‌هاي دولتي و نقدينگي ميان وزارت اقتصاد و بانك مركزي، اختلاف آمار رشد 4/4 درصدي اعلامي دولت با مركز پژوهش‌هاي مجلس و اختلاف آمار بدهي‌هاي معوق ميان تركان، طيب‌نيا، سيف و... وجود دارد كه بايد نسبت به رفع اين نقيصه اهتمام ورزيد.
2- بررسي نادرست خواندن برخي آمارهاي دولت‌هاي قبلي توسط دولت‌هاي بعدي: تجربه بررسي‌هاي آماري در چهار دوره رياست جمهوري و اظهارات عجيب وزير اسبق وزارت جهاد كشاورزي مبني بر دستكاري آماري توليدات كشاورزي به خصوص گندم و انتقادات مسئولان اين دولت در زمان دولت قبلي و... همه و همه نمونه‌هايي از تشكيك و دستكاري آمارها بعد از تغيير دولت‌هاست كه مقام معظم رهبري از آن به عنوان «گناه كبيره» ياد كردند.
متأسفانه نگاه نادرست برخي كارشناسان در دستگاه‌هاي توليد آمار و مشغول در بدنه دولت‌هاي مختلف (كه اتفاقاً در برخي موارد بدون تغيير در دولت‌هاي مختلف مشغول به كار هستند) غيرقابل انكار است. اين افراد صرفاً با نگاه مثبت جلوه دادن عملكرد دولت‌ها به آمار‌سازي و تحليل آماري مي‌پردازند، در حالي كه هدف اصلي داده‌هاي آماري به تعبير رهبري «پايه اصلي در تصميم‌گيري كارآمد براي كشور» است. از همين رو است كه ايشان مي‌افزايند: «بايد منشأ اين دوگانگي‌ها مشخص شود، يعني يا در آن دوره در بيان آمارها اشكالي وجود داشته است يا در دوره پس از آن؛ و در هر صورت، دستكاري در آمارها كه در معرض قضاوت مردم فهيم نيز قرار دارد، گناهي كبيره است.»
از نمونه‌هاي اين اختلافات نيز مي‌توان به رشد مثبت دولت قبلي در سال پاياني و تبديل آن به منفي 6/9 درصدي، خالي بودن خزانه، آمار اشتغال و... اشاره كرد كه با بازنگري مجدد آمارها از اساس تغيير كرد./836/د102/ل