در قم؛
نشست علمی برهان نظم و رابطه آن با نظام احسن برگزار شد
خبرگزاری رسا ـ نشست علمی برهان نظم و رابطه آن با نظام احسن با هدف تحلیل و بررسی نظریات و اشکالات هیوم به برهان نظم برگزار شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، سه‌شنبه شب نشست علمی «برهان نظم و رابطه آن با نظام احسن» در مجمع عالی حکمت اسلامی با هدف تحلیل و بررسی نظریات و اشکالات هیوم به برهان نظم، برگزار شد.
در ابتدای این مراسم محمد فتحعلی خانی، نویسنده و پژوهشگر حوزوی گفت: هیوم در برابر برهان نظم استراتژی ویژه‌ای را تنظیم کرده است و اشکالاتی به این برهان وارد آورده است.
وی افزود: هیوم می‌گوید که خداباوران ترفندی انجام می‌دهند، مظاهر نظم را بیان می‌کنند و عقول را در برابر این مظاهر متحیر می‌کنند و به جای دست یافتن به قدرتی محدود و متناسب با پدیده‌ها خدای دارای صفات بی‌انتها را مطرح می‌کنند.
این نویسنده و پژوهشگر حوزوی با بیان این‌که در غرب نقدهایی به هیوم وارد شده است، ادامه داد: یکی از بهترین نقدها نقدهای سویمبر است، هیوم نقطه قوت خود را روشن‌گری‌های روش‌‌شناسانه خود می‌داند و برای وارد کردن این نقد به برهان نظم از این روش‌شناسی خود بهره گرفته است، مانند این‌که می‌گوید هیوم از اصل ساده‌گرایی در این برهان پیروی نکرده است.
هیوم میان خارجی و واقعی بودن قضایای تحلیلی خلط کرده است
بر اساس این گزارش در ادامه این جلسه حجت‌الاسلام حسن معلمی، دبیر مجمع عالی حکمت اسلامی در نقد نظریات هیوم و اشکالات وی به برهان نظم گفت: هیوم گفته است که برهان پیشین تحلیلی است و از عالم خارج گزارش نمی‌دهد و استفاده‌ای ندارد.
وی افزود: در این‌جا مغالطه‌ای صورت گرفته است، وقتی می‌گوییم قضایای پیشین ترکیبی نیست بلکه تحلیلی هستند به این معنای این‌که معنای محمول از دل موضوع درمی‌آید اشتباه است، این اولین اشکال بر نظر هیوم است.
دبیر مجمع عالی حکمت اسلامی خاطرنشان کرد: اگر هم فرض کنیم که همه قضایای پیشین تحلیلی است، باز اشکالی پیش می‌آید، این‌که هیوم می‌گوید هر معلولی علتی دارد تحلیلی است، باید بررسی شود که آیا قضایای تحلیلی واقعی نیستند یا گزارش از خارج موجود نمی‌دهند.
وی اضافه کرد: اگر بگوییم قضایای تحلیلی گزارش از خارج موجود نمی‌دهند این حرف درست است، اما صحبت سر این است که ما یک مقدمه خارجی قطعی به قضایای تحلیلی اضافه می‌کنیم و مشکلاتی که هیوم دچار آن شده است برطرف می‌شود و آن وجود داشتن خود ما است.
حجت‌الاسلام معلمی با بیان این‌که اگر اصول وجود را نپذیریم از دل قضایای تحلیلی هیچ گزاره‌ای اثبات نمی‌شود، اضافه کرد: وجود خود فرد قابل تشکیک نیست، پس الوجود له مصداق، اگر نبود ضمیمه علم حضوری به قضایای بدیهی اولیه حرف هیوم صحیح است.
وی ابراز داشت: ما یک علم حضوری خطاناپذیر داریم که کمترین آن مصداق داشتن هستی است، این علم حضوری را به قضایای پیشینی که هیوم آن‌ها را تحلیلی می‌خواند ضمیمه می‌کند و مشکلات دیگر حل می‌شود.
دبیر مجمع عالی حکمت اسلامی با بیان این‌که خارجی نبودن قضایای تحلیلی را می‌پذیریم، ابراز داشت: این قضایای واقعی است، یعنی حقیقت دارد و صادق است، مانند اجتماع نقیضین که مصداق خارجی ندارد اما حکم صحیحی است.
وی بیان کرد: هیوم میان این که قضایای تحلیلی مصداق خارجی ندارد و واقعی است خلط کرده که اگر این موضوع را فهمیده بود بسیاری از اشکالاتی که وارد کرده بود حل می‌شد.
حجت‌الاسلام معلمی اظهار داشت: هیوم می‌پذیرد که قضایای ریاضی امری تحلیلی است اما می‌گوید این‌که می‌توان این قضایای خارجی را در فیزیک استفاده کرد امر رازناکی است، یعنی خود هیوم مانده است که نمی‌تواند بگوید تحلیلی است اما نمی‌توان مصداق یافتن آن در فیزیک را حل کند./914/پ202/پ
ارسال نظرات