حکومت دینی اجرای کاربردی فقه در همه ابعاد زندگی است

به گزارش خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین هاشم هاشم زاده هریسی، نماینده مردم آذربایجان شرقی در مجلس خبرگان رهبری، امروز در آستانه برگزاری سیزدهمین اجلاس رسمی مجلس خبرگان رهبری در جمغ خبرنگاران اظهار داشت: منشور روحانیت یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین پیام‌های حضرت امام است که در بیش از بیست صفحه و در ابعاد مختلف عرفانی، سیاسی، اجتماعی، اخلاقی، عبادی و تربیتی مطرح شده است که تمام مسائل مهم که در زندگی سیاسی دینی خود به آن نیاز داریم در این پیام آمده است. البته مخاطب این پیام علما، مراجع حوزه علمیه کشور و حتی جهان، فقها و روحانیون بودند ولی امام در بسیاری از مطالب آن وظایف همه مردم را بیان می کند؛ این که چه دیدگاهی داشته باشند، از کدام روحانی تبعیت کنند و از چه کسانی بر حذر باشند. در واقع امام در منشور روحانیت خود علاوه بر وظایف روحانیون، وظایف مردم را هم بیان می کند.

وی گفت: اگر مسائل مهم منشور را دسته بندی کنیم به چهل موضوع و مورد می رسد که همه آنها باید دسته بندی و مورد بحث و بررسی قرار بگیرد اما متأسفانه آن گونه که شایسته است به این مسأله پرداخته نشده است، حتی منشور برادری و وحدت، فرمان 13 و 8 ماده ای امام(ره) که در آن بیشتر مسؤولان را مورد خطاب قرار می دهد و مردم را به مسؤولان می سپارد که به مشکلات مردم رسیدگی کنند، در واقع امام بیشتر نهیب به مسؤولان زده است تا مردم و از مردم خواسته است که رئیس جمهور، شورای قضایی، نخست وزیر، همه اینها را مورد خطاب قرار دهند.

حجت الاسلام والمسلمین هاشم زاده در ادامه افزود: امام می دانست که فساد از مسؤولان شروع می شود و اگر به نظام و انقلاب هم ضربه ای وارد شود از همین نقطه است و عوامل دوام انقلاب هم از جانب آنها خواهد بود. امام به این مسائل متوجه بود و فهمید که اگر این گروه درست شوند مردم هم درست می شوند "الناس علی دین ملوکهم" وقتی که مسؤولان سالم باشند مردم هم سالم هستند و به تبع اگر آنها فاسد شوند مردم هم به فساد کشیده می شوند.

وی به سه محور مهم از منشور امام اشاره کرد و گفت: منشور امام سه محور اصلی و مهم دارد اول این که امام به مردم یادآوری می کند که ارزش آثار و خدمات علمی، سیاسی و اجتماعی علما را نسبت به کشور و مردم بدانند و از آنها پیروی کنند و محور دوم این است که امام زحمات، مشقات، آلام و شهادت هایی که این روحانیت در راه خدمت به اسلام و مردم متحمل شدند را یاد آوری می کند تا مردم بدانند که روحانیت فقط حرف نزده بلکه تاوان حرف و مبارزاتشان را متقبل شدند همان گونه که علامه امینی از برخی از آنها به عنوان شهدای فضیلت نام بردند.

وی در ادامه محورسوم را این گونه بیان کرد: نقش علما در حوادث و انقلاب و عواملی که ایران را عظمت داده و استقلال ایران را حفظ کرده بسیار پر رنگ است اما امام در عین حال و بعد از آن به یک نکته دیگر هم اشاره می کند که می فرماید "علما و حوزه های علمیه باید هوشیار باشند چرا که در میان علما که امام آنقدر از آنها تجلیل می کند علمای سوء هم وجود دارند که مضرات و خطرات آنها به مراتب بیشتر از دیگران خواهد بود" اگر روحانیت در عین این عظمت به یک اشتباه و انحراف گرفتار شود و در گفتار و رفتار و برخورد کردن با جوانان و مردم حرف اشتباهی زده شود حتی یگ گفتار ساده، ممکن است مردم را از اسلام و انقلاب دور کند.

نماینده خبرگان رهبری تصریح کرد: گرچه اینگونه از افراد زیاد نیستند اما پیدا می شود افرادی که در اثر کج سلیقگی و انحراف و یا فساد و اشتباه به مسائلی مبتلا می شوند که آثار و مضراتش برای مردم و جامعه فراوان است به حدی که امام مردم را نسبت به اینگونه روحانیت هشدار داده  و تأکید کرده که خطر هیچ قشری از افراد به اندازه خطر این گونه روحانیون نمی رسد.

حجت الاسلام والمسلمین هاشم زاده تصریح کرد: یکی از سخنان حضرت امام در این منشور تفسیر حکومت اسلامی و تفسیر  اجتهاد است  و معتقد است حکومت در نظر مجتهد واقعی، فلسفه عملی فقه در تمام زوایای زندگی بشریت است و حکومت نشان دهنده جنبه عملی فقه در برخورد با تمامی معضلات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، نظامی و فرهنگی جامعه است.

عضو شورای عالی کمیسیون حقوق بشر اسلامی با بیان اینکه امام فقه را مربوط به تمام دوران زندگی انسان می داند عنوان کرد: فقه تئوری واقعی و کامل انسان و اجتماع، از گهواره تا گور است یعنی منظور امام این است که فقه دو جنبه دارد یکی فقه علمی که در حوزه ها مورد مطالعه قرار می گیرد و دوم فقه عملی که آن فقهی است که باید کاربردی شود و در جامعه و زندگی افراد و اجتماع به کار گرفته شود.

وی افزود: امام همیشه تأکید داشت که فقه علمی باید به فقه عملی تبدیل شود و این فقه در صورتی عملی می شود که پویا باشد و راه حل تمام مسائل و معضلات اجتماعی از طریق فقه پیدا شود و اگر چنین باشد فقه پویا می شود و فقه حکومتی و اجتهادی از این ناشی می شود که این حکومت را حکومت اجتهادی و فقهی می گویند.

حجت الاسلام والمسلمین هاشم زاده هریسی با بیان اینکه امام مخالف نزاع  فقه سنتی و پویا در حوزه بود، تصریح کرد: امام همیشه تأکید داشت بر اینکه جنگ فقه سنتی و جدید در حوزه باید کنار کنار گذاشته شود. یک عده ای طرفدار فقه پویا باشند وعده دیگرطرفدار فقه سنتی. فقه سنتی اسلامی پویا است و جوهره پویایی در آن وجود دارد، اگر فقه پویا نباشد خودمان کوتاهی کردیم و از جوهره آن فقه استفاده نکردیم والا روح فقه اسلامی همان پویایی است، در آن ایستایی وجود ندارد و می تواند پاسخگوی همه معضلات و مشکلات باشد. و بعد می فرماید شما باید شرط مکان و زمان را در فکر دخالت دهید.

نماینده خبرگان رهبری گفت: در حال حاضر نیاز به فراگیری فقه و کاربردی کردن آن و پاسخ گویی به مشکلات بسیار بیشتر از آن چیزی است که الان وجود دارد. شرایط فقه مخصوصأ بعد از منشور امام تا حدودی پویا شده و وسعت گرفته است اما متأسفأنه به آن حد نهایی خود که امام فرمودند نرسیده است.

وی افزود: امام  جمله ای داشتند که به اندازه یک پیام اهمیت دارد او گفته که خدا می داند ذره ای برای خود مصونیت و حق امتیاز قائل نیستم، اگر تخلفی از من سر زند مهیای مؤاخذه هستم. اولا امام برای خود مصونیت قائل نیست و خود را همانند مردم کشور می داند و قبول دارد که شاید او هم دچار تخلف شود، این مسأله مهمی است که به ما درس می دهد که مطلق گرایی، مصونیت گرایی و قداست در بساط اسلام و نظام اسلامی چنین چیزی وجود ندارد.

حجت الاسلام والمسلمین هاشم زاده هریسی در پایان یادآور شد: احترام متقابل باید حفظ شود تا حرمت ها شکسته نشود و از سوی دیگر هم نباید شرایط طوری شود که افرادی فکر کنند هر کاری که می توانند انجام دهند و هر حرفی را می توانند به زبان بیاورند یعنی ما باید برای حفظ مرز و حرمت ها و جلو گیری از مسائلی که حتی پیامبر هم در آن مقامی را برای خودش تبیین نکرده آگاه باشیم، از افراط و تفریط بپرهیزیم طوری که نه زبان ها بسته شود و نه طوری حرف زده شود که حرمت ها شکسته شود و این نیاز به آموزش دارد یعنی در این زمینه فقه می تواند ما را کمک کند و اگر بتوانیم جوابش را از فقه دریافت کنیم  در واقع راه اعتدال را پیش گرفته ایم و از افراط و تفریط در امان بوده ایم./935/پ203/س