علم بهتر است یا ثروت

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام حسن ملایی، کارشناس و پژوهشگر مسائل فرهنگی و اجتماعی، در برنامه صبح روشن که از رادیو معارف پخش می‌شد، به ارائه بحث آثار و آسیب‌های علم اندوزی پرداخت و گفت: شخصی از پیامبر اکرم (ص)  پرسید افضل الاعمال چیست؟ پیامبر (ص) پاسخ داد «العلم بالله» است، سوال کننده تعجب کرد، عرض کرد یا رسول الله من می‌گویم برترین عمل چیست، شما از علم می گویید.

وی ادامه داد: پیامبر (ص) فرمود «عمل اندک اگر همراه با علم باشد به شما سود می‌دهد، اما عمل فراوان بدون علم سودی ندارد، بلکه ممکن است آسیب هم داشته باشد»، از این روایت دو نکته برداشت می‌شود، یکی این‌که عملی که نافع است و سود دارد، علم بالله یعنی معرفت به خدا است و دومین نکته، رابطه علم با عمل است، اگر شما عمل کنید اما با پشتوانه دانش همراه نباشد، نه تنها موجب صلاح نمی‌شود بلکه موجب فساد می‌گردد.

این کارشناس حوزوی ابراز داشت: اولین اثر علم به معنای اصیل آن، یعنی به معنای معارف الهی، این است که راه را به ما نشان می‌دهد، اگر عمل در چارچوب علم و آگاهی باشد، از آن نتیجه و سود مورد نظر به دست خواهد آمد وگرنه هر چه سریع‌تر حرکت کنیم، از مقصد دورتر خواهیم شد، این هشداری است که ائمه معصوم (ع) در مورد عمل بدون علم به ما می‌دهند.

حجت‌الاسلام ملایی اظهار داشت: امیر المومنان (ع) در مورد آثار علم اندوزی فرموده‌اند «علم به انسان‌هایی که جایگاه پایینی دارند، رفعت می‌بخشد و اگر کسی از علم و دانش‌آموزی دوری کند، پست خواهد شد، اگر چه انسان بزرگی باشد»، ما این مسئله را در جوامع اسلامی مشاهده می‌کنیم، مسلمانانی که در جهان دیده نمی‌شدند، به واسطه آموزه‌های اسلامی و نبوی در جهان بلند مرتبه شدند.

وی افزود: اما زمانی گذشت و مسلمانان به این آموزه‌ها بی مهری کردند و سرگرم روزمرگی، مال اندوزی و مقام طلبی شدند، و جهان با علوم تجربی و علومی که از اعراب گرفت، از آن‌ها سبقت گرفت، الآن هم برای نظام مقدس ما و کشور ما همین است بعد از انقلاب اسلامی، ایران که یک کشور مصرف‌گرا بود، به سوی علم و دانش آموزی روی آورد و افتخاراتی را کسب کرد.

این کارشناس مسائل فرهنگی اظهار داشت: همیشه سوالی در ذهن ما بود، که «علم بهتر است یا ثروت»، مراد از علم در آیات و روایات علوم تجربی و مادی نیست، وقتی علم با ذهنیت علوم تجربی و مادی همراه با ثروت بیاید، انسان را به چالش می‌کشد، اما علمی که ائمه می‌گویند بسیار بالاتر از ثروت است، امام علی (ع) به چند دلیل علم را بهتر و برتر از ثروت می‌داند.

وی ادامه داد: دلایل امام علی (ع) از برتری علم این است، که علم با دادن کم نمی شود، اما مال با بخشیدن کم می‌شود، مال محافظ می‌خواهد اما علم صاحبش را حفظ می‌کند، علم با شما به زندگی بعد از دنیا می‌آید اما مال و ثروت، فقط برای دنیا است، مال را هم مؤمن و هم کافر به دست می‌آورد، اما علم را فقط مؤمن به دست می‌آورد ، در کار دین مردم به عالم و دانشمند دینی نیاز دارند، اما به صاحب مال احتیاجی ندارند.

این کارشناس حوزوی ابراز داشت: از این روایت امام علی (ع) می‌توان دریافت، علمی که قرآن و ائمه (ع) از آن حرف می زنند با علم تجربی و مادی یکی نیست، چون علوم دانشگاهی را کافرین هم می‌توانند دریافت کنند، و با درس در دانشگاه‌ها نمی‌توان احتیاج دینی مردم را برطرف کرد، درست است که می‌توان برای شناخت خدا و هدف مشخص علوم  دانشگاهی را دنبال کرد، اما این علوم انسان را بی‌نیاز نمی‌کند. /9194/پ202/ن