دلایل خلقت انسان

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام رضا محمدی، کارشناس اخلاق، تربیت و اعتقادات اسلامی، در برنامه پرسمان اعتقادی که از رادیو معارف پخش می‌شد، به بحث قضا و قدر الهی پرداخت و گفت: از منظر قرآن، هدف خلقت انسان به شکل‌های مختلف بیان شده است، در قرآن گفته شده که هدف خلقت، امتحان است، در جای دیگر گفته شده که هدف خلقت، علم و معرفت است.

وی ادامه داد: سومین هدفی که در قرآن به عنوان هدف خلقت گفته شده است، تحت شمول رحمت خدا قرار گرفتن است، یعنی رحمت خدا، فلسفه خلقت است، خداوند در قرآن می‌فرماید «اگر پروردگارت می‌خواست، مردم را امت واحده قرار می‌داد»، اما مردم همواره در اختلافند، مگر اینکه پروردگارت رحم کند و برای همین رحمت، خداوند مردم را خلق کرده است.

این کارشناس مسائل اعتقادی گفت: چهارمین هدف خلقت انسان، عبادت است، از نظر قرآن، جن و انس، برای عبادت خلق شده‌اند، خداوند می‌فرماید «جن و انسان را نیافریدم، مگر برای این‌که مرا پرستش کنند»، اهدافی که گفته شده حتی عبادت برای خداوند نفعی ندارد بلکه غایت آن‌ها و نفع آن به خود انسان برمی‌گردد، اما آنچه بیشتر مورد عنایت روایات و قرآن است، آزمایش و عبادت خداوند است.

وی اظهار داشت: پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید «به دستورات خدا عمل کنید، زیرا همه انسان‌ها برای هدفی که آفریده شده‌اند آمادگی دارند، خدای عزوجل بندگان را نیافرید مگر این‌که او را بشناسند و زمانی که او را شناختند، از پرستش غیر او بی نیاز می‌شوند»، در این حدیث علاوه بر اشاره به دو هدف آفرینش، به هدف نهایی، یعنی رسیدن انسان به قرب الهی اشاره شده است.

حجت‌الاسلام محمدی بیان داشت: هدف دیگر خلقت، لقاءالله است، یعنی انسان‌ها برای رسیدن به کمال که لقاء خداوند است آفریده شده‌اند، این هدف در قرآن کریم، مورد توجه می‌باشد، و گفته شده است که آن اهداف اولیه که ذکر شد، همه مقدمه برای رسیدن به این هدف بزرگ هستند.

این کارشناس حوزوی در پاسخ به پرسش «در بعضی منابع می‌خوانیم یَعِزُّ مَنْ یَشَاء وَ یَذِلُّ مَنْ یَشَاء، آیا این منافاتی با قضا و قدر ندارد؟» گفت: این سؤال از اینجا پیدا می‌شود، که ما وقتی کاری را بدون منطق و فلسفه انجام می‌دهیم، می‌گوییم دلم خواست، چون آنچه رخ داده است دلخواه ما بوده، اما در کار خداوند، وقتی می‌گوییم اگر خدا بخواهد شما را عزیز می‌کند و اگر نخواهد ذلیل، به معنای جبر نیست.

وی ادامه داد: مشیت خداوند با مشیت انسان فرق دارد، چون خداوند حکیم است، کارهایش هم حکیمانه است، اگر حکمت اقتضای عزت بخشیدن به کسی باشد، خدا شخص را عزیز می‌کند و اگر حکمت عدالت و حق، اقتضای عزت بخشیدن نداشته باشد، خدا هم به او عزت نخواهد بخشید، یعنی انسان باید ظرفیت عزیز شدن و عزت بخشیدن از طرف خدا را داشته باشد.

حجت‌الاسلام محمدی در پایان خاطر نشان کرد: خداوند فاعل است، فیض فاعل تام است، اگر قابل، لیاقت داشته باشد، خداوند به او عزت می‌دهد، این فیض و عزت به میزان ظرفیت ما بر می‌گردد، اگر ما از فیض و بخشش خدا بی‌نصیب می‌مانیم، مشکل از فیاض نیست، بلکه مشکل از ظرفیت قابل است، چون خدا به کسی عزت می‌دهد که لیاقت عزت داشته باشد. /9194/پ202/ن