تبلیغ غیر متکی به ابزارهای مدرن کم رمق و گاهی خود زنی است

به گزارش خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در نشستی خاطرنشان کرد: امروزه در فضاهای اجتماعی و رسانه‌ای، در نتیجه همنشین و نزدیک شدن مفاهیم با یکدیگر و در تعامل قرار گرفتن آنها با هم، یک نوع فضای عمق گرایی وعمق اندیشی فراهم شده است.
وی ادامه داد: به اقتضای جامعه امروز اگر یک مفهوم و پدیده را درفضای رسانه ای مطرح کردیم، لاجرم باید آن پدیده را به صورت چند بعدی مطرح کنیم؛ چون جهان امروز ظرف در هم تنیده شدن پدیده هاست و مخاطبان با نگاه های چند بعدی مسائل را پی گیری می کنند و این، در صورت برنامه ریزی، می تواند فرصتی باشد تا تبلیغ دینی نیز در فضای رسانه ای جدید به صورت چند بعدی به مسائل از زاویه دین بپردازد.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی تاکید کرد: بر این اساس رسانه‌های مدرن حامل فرصت هایی استثنایی و انحصاری برای تبلیغ دین هستند.

تبلیغ غیر متکی به ابزارهای مدرن، کم رمق و در مواردی، نوعی خود زنی است
وی با اشاره به این که عملیات تبلیغ دین در صورت دور ماندن از رسانه‌های جدید به یکی از سه پیامد خطرناک بی رمقی، سطحی گرایی و خود زنی دچار خواهد شد، گفت: بی رمقی به این معنا که چنین تبلیغی تنها در یک شعاع محدودی می تواند عمل رساندن را محقق کند و این شعاع سیر نزولی آن، هر روز بیشتر و بیشتر خواهد شد.
وی در خصوص فروافتادن آن به سطحی گرایی گفت: در عصری که روابط و رسانه‌های ارتباط گیری تحولات شگرف یافته اند، جامعه مرتب ( هر چند به صورت کلی ) ابزارهای گذشته را پس می زند در نتیجه، این ابزارها توان ارائه عمق محتوای دینی را از دست می دهند و از این رو عملیات تبلیغ، در مواردی حتی در معرض خطر قشری گری قرار می گیرد و حد اقل کمتر راه به درون محتواهای دینی پیدا می کند.
رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی در توضیح احتمال دچار شدن تبلیغ بی اعتنا به رسانه‌های جدید به حالت خود زنی گفت: امروزه اکتفا به شیوه های تبلیغی گذشته درجامعه، حتی می تواند نوعی خودزنی تبلیغی به حساب آید؛ به این معنا که چنین تبلیغی نتایج معکوس به بار می آورد.
وی اظهار داشت: بسیاری از این شیوه‌ها نه ازحیث ادبیاتی با نسل امروز رابطه برقرار می کنند، نه ازحیث قالب، جاذبیتی را می آفرینند، نه از جهت انتقال، توان بردوش کشیدن مفاهیم را دارند و نه از نظرکاربرد و تاثیر بر مخاطب نتیجه ای به بار می نشانند؛ در نتیجه حتی ممکن است دورشدن مخاطب از دین را هم به دنبال داشته باشند.
رییس دانشگاه مذاهب اسلامی گفت: بر این اساس، عمل انتقال پیام، مفهومی تحول پذیر وقابل انعطاف درفضاهای مناسباتی است که به ویژه درعصرکنونی تحولات شگرفی را از سرگذرانده است به این خاطر استفاده نکردن از ابزارهای مدرن به معنای دورشدن نهادهای تبلیغی از فلسفه وجودی خود و تبدیل شدن به یک عامل برای انزوای دین می باشند.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی خاطرنشان کر د: این از آن جهت است که گاه انزوای دین نه در نرساندن پیام دین بلکه در فهم نکردن دین یا کوچک کردن دین و یا خدای نخواسته برانگیختن احساسات بر ضد دین تجسم می یابد.
وی ادامه داد: حال اگر متولیان تبلیغ دین استفاده از ابزارهای جدید را کنار نهند وتنها به ابزارهای گذشته توجه کنند ،هرچند با دلسوزی ونهایت انگیزه به تبلیغ دین بپردازند، راه به جایی نخواهند برد ودرمسیرمعکوس یا بی نتیجه ویا کم نتیجه قدم خواهند گذاشت.

مفاهیم دینی در فضای رسانه ای جدید نباید تک بعدی و انتزاعی ارائه شود
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی گفت: امروزه رسانه با جامعه گره خورده است و این دو با هم تعامل جدی دارند. از این رو اگر بخواهیم در تبلیغ دین به مقولات اجتماعی بپردازیم باید به صورت چند جانبه و چندبعدی بپردازیم و مخاطب هم چنین انتظاری دارد. براین مبنا، رسانه اگر بخواهد مفاهیم دینی را عرضه کند، نمی تواند به صورت انتزاعی وجدا از دیگر ابعاد آن را مطرح کند و روند تبلیغ دین بدون این جامع نگری راه به جایی نمی برد.

دین در رسانه مواجه با انتظارات چند لایه است
وی گفت: اگر بخواهیم تبلیغ رسانه ای نسبت به دین داشته باشیم، نمی توانیم بایک آموزه دینی متوقف شده دریک سطح، عطش نسل جوان را برطرف کنیم. به دلیل این که امروزه جامعه، متحول شده، نیازها متنوع گشته، و انتظارات چند لایه ای شده است.
رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس افزود: از طرف دیگر . باید به شکل لحظه ای و درکوتاه ترین زمان نیز به نیازها پاسخ داده شود و این پاسخ هم ناظر به مشکلات واقعی باشد .
وی افزود: فی المثل اگرما تولید محتوایی را که از دو قرن پیش انجام شده ، همان طور دست نخورده، عرضه کنیم، و با پژوهش‌های دینی جدید به آن ارزش افزوده نبخشیم انتظارات چند لایه ای نسل کنونی را پاسخ نخواهیم داد بنابراین به یک پژوهش های عمیق درمفاهیم دینی نیازمند هستیم .

در رسانه های جدید قالب و محتوا به شدت در گیر هم هستند
وی با اشاره به این که در عصر رسانه مدرن فاصله بسیاری ازپدیده ها کم شده یا اصولا از بین رفته است، گفت: یکی از مواردی که در آن فاصله از میان رفته یا کم شده است دو مقوله قالب ومحتواست .
وی افزود: درگذشته قالب تعریف خاصی داشت و ارتباط چندانی با محتوا نداشت اما امروزه درسایه تحولات رخ داده، این فاصله برداشته شده است؛ به گونه ای که مفاهیم، درون قالب ها خزیده اند و با آن ها عجین شده اند تا آنجا که گاه نمی توان قالب ومفهوم را ازهم جداکرد.
وی ادامه داد: محتوا به شدت درگیرقالب وقالب هم به شدت درگیر محتواست. به تعبیر دیگر چنان نیست که شما بر اساس نگاه قبلی که بر ذهنیت تفکیک این دو از هم بود، بتوانید درهرقالبی هرآموزه ای را به دلخواه خود بریزید .

بار گذاری مفاهیم دینی در قالب رسانه های جدید باید تخصصی شود
وی ادامه داد: قالب‌های رسانه‌ای به معنای دقیق کلمه در یک تاثیر و تاثر متقابل بامحتواهای رسانه‌ای هستند. بنابراین اگرخواستیم دین را عرضه کنیم نباید کسانی بیایند بگویند این محتوا و پیام دین است و بعد به رسانه ای بدهند تا آن را منتشرکند . امروزه بیش ازتلاش برای تولید محتوای دینی، بارگذاری محتوا درقالب ابزارهای جدید نیازمند به تخصص است.

رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس گفت: به یک تمرکزجدی وزمان شناسانه نیاز داریم که با پژوهش در وضعیت رسانه وجامعه، محتواهایی را عرضه کند و در کنارآن پژوهش هایی انجام شودتا بتواند آن محتواهارا دررسانه های جدید بارگذاری کند. هر اندازه این تمرکز دیرترمحقق شود ، زمان را از دست می دهیم و روز به روز عقب تر می رویم. دراین جا لازم است یادآور شوم که اگر مردم ما متدین ومومن هستند عمدتا ناشی از فطرت آنان است و کمتر ناشی از کارکردهای تبلیغ ما است.
حجت الاسلام مبلغی افزود: متاسفانه درحالی که تبلیغ حساس ترین وتخصصی ترین مقوله ای است که بایدبه آن پرداخت و با یک سازو کار متمرکز و برنامه ریزی شده آن رادنبال کرد، ما هنوز همان شیوه‌های کلیشه‌ای چندقرن قبل رادنبال می کنیم که دیگرحتی در روستاها هم جواب نمی دهد. دراین جاست که باید فراخوانی به حوزه‌ها داد تا هرچه زودتر این مقوله مهم را جدی بگیرند و وضعیت رها شده تبلیغ را سامان دهند.

باید میان ابزارهای تبلیغی گذشته و مدرن جمع کرد
وی گفت: تبلیغ از آن دسته مفاهیمی است که امروزه به شدت دگرگون شده است. در این عصر شیوه های جدید ارتباط گیری رواج یافته ورسانه هایی ظهور و بروز پیدا کرده اند که گاه حتی در وهم و خیال هم نمی گذشته اند.
وی با اشاره به این که مفهوم "تبلیغ از حیث ابزاری بودن" نه از حقایق شرعیه است و نه ازآن دسته عناوینی است که درتحقق آن باید مفهوم عرفی زمان شارع ملحوظ باشد، گفت: امروزه درمواردی که اگریک شیوه تبلیغی ناکارآمد بود، طبیعی است که قطع یافت که این شیوه، مقصود شارع نیست؛ زیرا مقصود شارع، رساندن پیام است و قالب موضوعیتی ندارد.
وی ادامه داد: براین اساس می توانیم بگوییم با استفاده ازیک ابزار به شدت سنتی که یا کارآمدی ندارد یا کارآمدی آن ملحق به عدم است، وظیفه ابلاغ پیام دین وتبلیغ دینی را به انجام نرسانده ایم.
وی اظهار داشت: در زمینه نحوه برخورد بارسانه های گذشته دوراه پیش روداریم یکی اینکه ابزار گذشته را با رسانه‌های جدید تلفیق کنیم و بارتبلیغ را بردوش آن قالب تلفیقی بنهیم. این راه مربوط به مواردی است که امکان تلفیق فراهم باشد و قالب قدیم از اصالت و موضوعیت برخوردار باشد.
وی ادامه داد: روش دوم اینکه تنها ازرسانه های جدید استفاده کنیم. این راه مربوط به مواردی است که امکان تلفیق در کار نباشد. دامنه این موارد بسیار زیاد است و اعم و اغلب را تشکیل می دهد. رسانه های جدید ابزارهایی کم هزینه تر ، گسترده تر، موثرتر وکارآمدتر هستند./916/د102/ع