انجام عمل صالح از ویژگی های متقین است

اللهمّ اهْدِنی فیهِ لِصالِحِ الأعْمالِ واقْـضِ لی فیهِ الحَوائِجَ والآمالِ یا من لا یَحْتاجُ الى التّفْسیر والسؤالِ یا عالِماً بما فی صُدورِ العالَمین صَلّ على محمّدٍ وآلهِ الطّاهِرین.

 خدایا راهنمائیم کن در آن به کارهاى شایسته و اعمال نیک و برآور برایم حاجتها و آرزوهایم اى که نیازى به ی تفسیر و سؤال نداری اى داناى به آنچه در سینه هاى جهانیان است درود فرست بر محمد وآل که پاکیزگانند.

اللهمّ اهْدِنی فیهِ لِصالِحِ الأعْمالِ

حجت الاسلام علی اصغر تقوی، رییس مرکز فقهی جوادالائمه در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد پیرامون شرح دعای روز هفدهم بیان داشت: بدون عمل صالح موفقیت غیر ممکن است از ایمان در کنار عمل صالح در قرآن یاد می شود ده بار در قرآن اشاره به عمل صالح و صالحین شده است.

وی افزود: انجام عمل مهم نیست صالح بودن عمل مهم است. خیلی از افراد اعمالی را انجام می دهند اما آیا صالح است.

وی ادامه داد: مثلا آیا انقلاب فرانسه، انقلاب هندوستان، انقلاب الجزائر و سایر انقلاب های صد سال اخیر در جهان  با انقلاب ایران قابل مقایسه است؟ قطعاًخیر. آیا شهداء جنگ تحمیلی با سربازان تحت امر صدام یکسان اند؟ قطعاً آنکه برای رضای خدا و پیش برد احکام الهی مبارزه می کند با کسی که برای امیال شخصی می جنگد قابل مقایسه نیست.

وی گفت: مبارزه و جهاد در راه خدا به دستور پیامبر, امام و نائب بر حق امام عمل صالح است به طریق قطع و یقین و بدون تردید.

رییس مرکز فقهی جوادالائمه بیان داشت: عملی که امام حسین (ع) برای دوام و بقاء اسلام انجام داد قابل مقایسه با اعمال یزید و یزیدیان نیست چرا که آنان برای دنیا و مطامع دنیا وارد عرصه ی نبرد شدند مثلا عمر سعد جنگ کرد و تشنگی و سختی و گرما را تحمل کرد اما برای رسیدن به حکومت ری و قصدش جلب رضایت یزید بن معاویه بود.

وی افزود: ولی حضرت ابا الفضل (ع) قهرمان کربلا هم جنگ کرد تشنگی و گرما را تحمل کرد اما برای حفظ دین و دفاع از امامت و ولایت که در نهایت فرمود والله ان قطعتمو یمینی انی احامی ابداً عن دینی و عن امام صادق الیقینی. این عمل مصداق بارز عمل صالح است. در زیارت ایشان هم داریم عبد صالح بیان  شده است.

وی ادامه داد: اعمال صالح بهتر از این امکان ندارد و حشر و نشر با چنین افراد صالحی هنر زندگی کردن است.«وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئَاتِهِمْ وَلَنَجْزِیَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذِی کَانُوا یَعْمَلُونَ »کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده‏اند قطعا گناهانشان را از آنان مى زداییم و بهتر از آنچه مى‏کردند پاداششان مى‏دهیم.

وی گفت: «أَمْ نَجْعَلُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ کَالْمُفْسِدِینَ فِی الْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِینَ کَالْفُجَّارِ» آیاکسانى را که گرویده و کارهاى شایسته کرده‏اند چون مفسدان در زمین مى‏گردانیم یا پرهیزگاران را چون پلیدکاران قرار مى‏دهیم. « وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فِی رَوْضَاتِ الْجَنَّاتِ »کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده‏اند در باغهاى بهشتند.  

حجت الاسلام تقوی در ادامه بیان شاهد های قرآنی گفت: « أَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ جَنَّاتُ الْمَأْوَى نُزُلًا بِمَا کَانُوا یَعْمَلُو نَ » اما کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده‏اند به [پاداش] آنچه انجام مى‏دادند در باغهایى که در آن جایگزین مى‏شوند پذیرایى مى‏گردند.

صفات متقین

استاد حوزه و دانشگاه خراسان بیان داشت: على (ع) در خطبه ى معروف همام در اینکه 'متقین' چگونه و چه کسانى هستند مى فرمایند «منطقهم الصواب و ملبسهم الاقتصاد و مشیهم التواضع عظم الخالق فى انفسهم، فصغر مادونه فى اعینهم حاجاتهم خفیفه و انفسهم عفیفه و صبرا فى شده و طلبا فى حلال خاشعا قلبه، قانعه نفسه»

وی گفت: متقین گفتارشان از روى صدق و راستى است و در لباس و پوشاک اعتدال و میانه روى پیش مى گیرند و دیگر آنکه راه رفتنشان با تواضع و فروتنى است.

وی افزود: خالق در نظرشان بزرگ و جز او در دیده ى آنها کوچک است حاجاتشان خفیف و نفسهایشان عفیف است. متقین در سختى صبور و در پى طلب مال حلال هستند و قلب متقی خاشع و نفسش قانع است.

 واقْـضِ لی فیهِ الحَوائِجَ والآمالِ

کارشناس مذهبی صدا و سیما در بیان فراز دیگر دعا گفت: آمال و آرزوها هم می توانند خوب باشند و هم می توانند مضر و خطرناک باشند. اگر آمال و آرزوها برای رسیدن به هدف عالی و رسیدن به طاعت و عبادت باشد ممدوح است و اگر برای رسیدن به امیال شیطانی باشد مزموم و ناپسند است. قطعا در این فقره از دعا منظور آمال و آرزوهای خدا پسندانه است.

وی افزود: آرزو های کاذب سراب است و بسوی هلاکت پیش می رود اما آرزوهای صادق که مثل آب و مثل خون نیاز انسان است تمام وجود را سیراب می کند نهال زندگی انسان را بارور می کند.

حجت الاسلام تقوی با اشاره به «الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَالْبَاقِیَاتُ الصَّالِحَاتُ خَیْرٌ عِندَ رَبِّکَ ثَوَابًا وَخَیْرٌ أَمَلًا»گفت: انسان بودن انسان، حکم می کند که آرزو و آمال داشته باشد اما مهم این است که این آرزوها چه باشد؟

وی افزود: «قال رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم: الامل رحمة لامتی ولو لا الامل ما ارضعت والد ولدها ولا غرس غارس شجرا» مرحوم مجلسی از پیامبر اکرم نقل می کند که حضرت فرمود آرزو برای امت من رحمت است و اگر آرزو نبود هیچ مادری فرزندش را شیر نمی داد و هیچ باغبانی درختی نمی کاشت.

وی ادامه داد: دردعای کمیل می خوانیم آرزوی رفتن درآتش با فضل وکرم خداوند منطقی بنظر نمی رسد «ام کیف تولمه النار و هو یأمل فضلک و رحمتک»

وی گفت: حضرت عیسی (ع) نشسته بود و پیر مردی کشاورزی می کرد حضرت عیسی فرمود بار خدایا آرزو را از او بگیر آن مرد بیل را کناری انداخت و خوابید، ساعتی گذشت، حضرت عیسی گفت خدایا آرزو را به او برگردان، آن پیر مرد برخاست و شروع کرد به کار و فعالیت. بله آمال وآرزو زمینه تحرک وپویایی جوامع است البته بدون تردید مراد از آمال در این دعا ودراین ماه آمال اخروی است.

 یا من لا یَحْتاجُ الى التّفْسیر والسؤالِ

نویسنده کتاب هزار از هزاران سخن گفت: درخواست از پیشگاه خداوند نیاز به توضیح و تفسیر ندارد خداوند عالم السر و الخفیات است بر همه اسرار بشر آگاه است از همه اسرار درون ما مطلع است.

وی افزود: در فراز بعدی هم آمده که نیاز به سوال نیست اگر بخواهد که عنایت می کند و عنایت کرده است اگر چه قطعا وظیفه بشر سوال کردن است اما خداوند بدون سوال هم عطا کرده و عطا می کند مرحوم محدث قمی دعایی را برای بعد از نمازهای ماه رجب نقل می کنند که شاهد مدعای ماست.

و آن دعا این است: «یا مَنْ اَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ کُلِّ شَرٍّ یا مَنْ یُعْطِى الْکَثیرَ بِالْقَلیلِ یا مَنْ یُعْطى مَنْ سَئَلَهُ یا مَنْ یُعْطى مَنْ لَمْ یَسْئَلْهُ ...»

اى که براى هر خیرى به او امید دارم و از خشمش در هر شرى ایمنى جویم اى که مى دهد (عطاى ) بسیار در برابر (طاعت ) اندک اى که عطا کنى به هرکه از تو خواهد اى که عطا کنى به کسى که از تو نخواهد و نه تو را بشناسد از روى نعمت بخشى و مهرورزى عطا کن به من به خاطر درخواستى که از تو کردم همه خوبى دنیا و همه خوبى و خیر آخرت را و بگردان از من به خاطر همان درخواستى که از تو کردم همه شر دنیا و شر آخرت را زیرا آنچه تو دهى چیزى کم ندارد (یا کم نیاید و بیفزا بر من از فضلت اى بزرگوار اى صاحب جلالت و بزرگوارى اى صاحب نعمت و جود اى صاحب بخشش و عطا، حرام کن محاسنم را بر آتش دوزخ.

وی گفت: خیلی از برکات و نعمات الهی بدون سوال در اختیار ما قرار گرفته نعمت حیات، نعمت اعضاء و جوارح، نعمت عقل و هوش و خیلی دیگر از عنایات الهی که ما سوال نکرده صاحب آن شدیم.

یا عالِماً بما فی صُدورِ العالَمین

عضو نخبگان تبلیغ خراسان در فراز دیگری از دعا بیان داشت: خداوند از سینه شما مطلع است «إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ.. ان تبدوا ما فى أنفسکم أو تخفوه یحاسبکم به الله» اگر آن چه را در دل دارید آشکار سازید و یا پنهان بنمایید خداوند از آن باز خواست مى‏نماید.

وی افزود: «اولیس الله عالما بما فى صدور العالمین والله بما تعملون خبیر» خداوند از کارهاى شما آگاه است. از دل انسان از ذات او خبر دارد از این که چه در ذهنش می گذرد و این کردارش به چه منظور بوده است.

وی ادامه داد: « ولقد خلقنا الانسان و نعلم ماتوسوس به نفسه و نحن أقرب الیه من حبل الورید» ما انسان را آفریدیم و اسرار و وسوسه‏هاى درون او را مى‏دانیم (چرا ندانیم با این که) ما به او، از رگ گردن خود او نزدیک تریم.

وی گفت: « والله بما تعملون بصیر» خداوند از آن چه انجام مى‏دهید آگاه است «هو الأول والأخر و الظاهر و الباطن و هو بکل شى‏ء علیم» خداوند ازلى است هو الاول، خداوند ابدى است هو الأخر، دلایل وجود او روشن است: هو الظاهر، کنه ذات او بر هیچ کس معلوم نیست هو الباطن، به همه چیز داناست وهو بکل شى‏ء علیم.

 صَلّ على محمّدٍ وآلهِ الطّاهِرین

استاد حوزه و دانشگاه خراسان در بیان فراز پایانب دعا گفت: از امام باقر (ع) نقل شده است که یکی از سنگین ترین اعمالی که درقیامت در ترازوی عمل گذاشته می شود صلوات بر محمد ال محمد است.

وی افزود: پیامبر اکرم (ص) فرمودند «ارفعو اصواتکم بالصلوه علی فانها تذهب با لنفاق » صلوات را با صدای بلند بفرستید چون نفاق را بر طرف می کند در کتاب وسائل ا لشیعه از پیامبر (ص) نقل شده است که « و من اکثر فیه من الصلوه على ثقل الله میزانه یوم تخفف فیه الموازین» هر کس در این ماه بر من زیاد صلوات بفرستد ترازوى اعمالش ‍ سنگین خواهد شد، روزى که ترازوى اعمال بسیارى از مردم سبک مى شود.

وی ادامه داد: امام رضا (ع) فرمود هر کس توانایى نداشته باشد که کفاره گناهان خود را بدهد، پس باید بر محمد و آل او زیاد صلوات بفرستد؛ به درستى که صلوات گناهان را به تمام معنا از بین مى برد./933/ت301/ب