سنگینی احیای ارزش‌های دفاع مقدس، بر دوش تک تک افراد جامعه است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، جنگ هشت سال دفاع مقدس، بهترین راه تمرین عملی آموزه های والای دینی بود. از آنجا که دفاع مقدس سرشار از ایثارها، از خود گذشتگی ها و جانفشانی های رزمندگان سلحشور است، ضرورت دارد این جلوه ها و زیبایی ها به نسل های آینده منتقل شود تا مبادا به مرور زمان این روایت ها دچار تحریف شده و حقایق دوران دفاع مقدس به دست فراموشی سپرده شود. همچنین زنده نگه داشتن یاد و خاطرات دوران دفاع مقدس، بر گسترش آثار معنوی آن در جامعه کمک می نماید.

دوران دفاع مقدس، دوران عزت و سربلندی ملت ایران و تاریخ پرافتخار ملی ماست و جوانان سلحشور ایران با پیروی از امام و رهبر خود و با ایمان عمیق، حماسه هایی آفریدند که تاریخ بشریت چنین عظمتی را به خود ندیده است. دوران دفاع مقدس ما گنجینه ای گران بها و ذخیره ای پایان ناپذیر است که نسل امروز و فردای ایران می توانند از برکات آن بهره مند شوند.

تبیین جایگاه فرهنگ ایثار و شهادت، که نقطه اوج آن در جنگ تبلور یافته، امری ضروری است؛ چرا که مقام معظم رهبری می فرمایند: «تجربه هشت سال دفاع مقدس نشان داد که با وجود همه تنگناها و فشارها و نبود اعتبارات مالی و مشکلات فراوان، می توان با عزم راسخ و توکل بر خدا، در مقابل زورگویی و توقعات بی جای قدرت های جهانی ایستاد.»

از این رو به بهانه هفته دفاع مقدس، پای صحبت خانم حسن پور، همسر مرحوم حجت الاسلام عبدالله ضابط(روایت گر شناخته شده دفاع مقدس)، استاد دانشگاه و استاد اخلاق حوزه علمیه خواهران حضرت زینب(س) می نشینیم تا از دریچه نگاه وی، به تبین ارزش و جایگاه فرهنگ، ایثار و شهادت بپردازیم. 

رسا - جنگ هشت سال دفاع مقدس، به ظاهر واقعه ناگواری بود، اما چرا به فرموده امام خمینی(ره) از الطاف خفیه الهی بود؟

امام خمینی(ره) فرمودند: «جنگ، از الطاف خفیه الهی بود»؛ الطاف خفیه یعنی لطفی که پنهان است. از این رو جنگ در ظاهر جز ویرانی چیزی به دنبال ندارد، اما دفاع مقدس، در حقیقت برکت و رحمت بود و موقعیتی را فراهم کرد تا فضایل اخلاقی، چون ایثار، شهادت، اخلاص، همکاری، شجاعت و... به منصه ظهور برسند.

فرهنگ ایثار و شهادت، یکی از ارزش هایی است که هم زمان با دفاع مقدس شکل گرفت. اگر خواسته باشیم فرهنگ ایثار و شهادت را به نمایش بگذاریم، ناچاریم آن را عملی نشان بدهیم. به طور نمونه دست فردی را بگیریم و از خیابان رد کنیم. دفاع مقدس هم شرایطی را ایجاد کرد که حد کمال ایثار و از خود گذشتگی در آن مشاهده شد.

ایمان و عمل رابطه مستقیم با هم دارند؛ لذا هر اندازه عمل انسان بیشتر شود، ایمان انسان نیز بیش تر می شود و هر اندازه ایمان انسان بیش تر شود، عمل او نیز افزایش می یابد. روحیه تعاون و نوع دوستی در جنگ در اوج خود متبلور شد؛ چرا که رزمنده ها و شهدای جنگ، به یکدیگر کمک کردند تا همه از نظر معنوی رشد کرده و  مدارج کمال را طی کنند.

رسا - به نظر حضرت عالی که کمالات معنوی در حد اعلی، در دفاع مقدس متبلور شد، چه ویژگی و شاخصه جنگ، این زمینه را فراهم کرد؟

دین اسلام هر جا صحبت از ایمان به میان آورده است، در کنار آن عمل به دستورات خداوند را نیز متذکر شده است؛ چرا که هدف دین، این است که اعتقادات انسان، در عمل تحقق یابد و دفاع مقدس، زمینه را فراهم کرد تا این عمل به منصه ظهور برسد؛ جنگ افزون بر اینکه موجب تقویت ایمان افراد شد، زمینه را برای رشد کمالات نیز فراهم کرد. 

دفاع مقدس، همچون ستون پرشی برای انسانیت بود؛ چرا که فرصتی بود تا تمام کمالاتی که مردم به دنبال آن بودند، به منصه ظهور برسد. غیر از جنگ، ما چطور می توانسیتم مفاهیم دینی و ارزشی را منتقل کنیم؟

رسا - با توجه به این که رهبر انقلاب درباره حراست از فرهنگ دفاع مقدس توصیه هایی داشتنه اند، بفرمایید که برای حفظ و ترویج این فرهنگ و رفع دغدغه رهبر انقلاب، چه کاری باید انجام داد؟

مقام معظم رهبری می فرمایند: «زنده نگه داشتن خون شهید، از خود شهادت کمتر نیست.» قاعدتا هر چه آشنایی بیشتر با سیره شهدا داشته باشیم، با سبک شهدا بیش تر آشنا می شویم و این شناخت زمینه را فراهم می کند تا سبک و سیره آن ها در زندگی ما پیاده شود که در نتیجه آن، عملا آن چه رهبر خواسته اند محقق می شود؛ اگر امروز دروازه شهادت بسته است، وظیفه ماست که یاد ایشان را زنده نگه داریم. 

همسرم، مرحوم آقای ضابط که روایت گر دفاع مقدس بودند، معتقد بودند، زمانی که شهدا احساس کنند یاد جنگ و دفاع مقدس کمرنگ شده است، زنده نگه داشتن ارزش های دفاع مقدس را خود شهدا، مدیریت می کنند. از این رو خود شهدا وارد عرصه می شوند. تشییع جنازه هر پیکر شهیدی، سبب می شود روحیه ایثار و از خود گذشتگی فضای جامعه را عطر آگین کند.

رسا - نظر حضرت عالی درباره جایگاه امروز فرهنگ دفاع مقدس در جامعه چیست؟

به طور قطع، وظیفه سازمان های مختلف، اعم از رسانه، آموزش و پرورش و مؤسسه دفاع از ارزش های انقلاب است که برای احیای ارزش های دفاع مقدس قدم برداشته و موضوع را آسیب شناسی کنند؛ اما در مقابل، این فکر اشتباه است که وظیفه را به مؤسسات مختلف واگذار کنیم و کنار نشسته و منتظر باشیم؛ بلکه فرد فرد افراد جامعه موظفند برای احیا و زنده نگه داشتن این فرهنگ مقدس گام بردارند.

فیلم های دفاع مقدس، زمانی ارزش پیدا می کنند که توانسته باشند انگیزه و رغبت ما را بر الگو قراردادن سیره شهدا برانگیزند؛ از این رو حتی اگر نصب کردن تابلوی شهیدی، موجب برانگیختن احساسات ما و احترام به آن شهید شود، ما موفق بودیم.

رسا - جامعه ما، به ویژه نسل جوان در چه عرصه هایی نیازمند الگوهای دوران دفاع مقدس هستند؟

ما باید ارزش های والای دفاع مقدس را به نسل جوان جامعه منتقل کنیم؛ اما باید از نظر دور نداشت که شهدا را محدود به یک - دو جهت نکرده و تک بعدی معرفی نکنیم؛ بلکه تمام جوانب زندگی آن ها را، اعم از سیره اعتقادی، رفتاری، اجتماعی و مهم تر از همه، ولایت پذیری آن ها را به جامعه عرضه کنیم تا زمنیه برای الگو گیری از آن ها فراهم شود.

رسا - جایگاه روحانیت در استحکام بحث مقاومت در برابر دشمن چیست؟

آمار شهدای روحانی از آمار دیگر اقشار و گروه ها بیشتر بود. اگر روحانیون مردم را تشویق می کردند که در صحنه دفاع حضور داشته باشند، خودشان نیز حضور داشتند؛ از این رو است که مقام معظم رهبری، زمان جبهه، لباس بسیجی بر تن می کنند و در جنگ حضور پیدا می کنند.

روحانیون امام و پیشوای مردم هستند؛ اگر مردم مشاهده کنند حرف و عمل یک روحانی یک چیز است، به طور قطع پیرو او می شوند؛ چرا که فطرت انسان ها پذیرای محبت است. لذا روحانیون مواظب اعمال خود باشند.

عمل روحانی در جامعه نمود دارد، از این رو اگر مردم ببینند که روحانی، نسبته به آحاد جامعه محبت دارد، به طور مسلم از او اثر می گیرند؛ چرا که محبت، محبت می آورد. ما روحانیونی داشتیم که توان مالی نداشتند، اما برای رفع گرفتاری مردم تلاش خود را انجام می دادند.

رسا - وظیفه حوزه و روحانیت در احیای ارزش های دفاع مقدس در جامعه چیست؟

طلاب باید در عرصه های مختلف از اعم از سخنرانی، تحقیق و نویسندگی برای احیای ارزش های دفاع مقدس ورود پیدا کنند. از این رو باید با سبک و شیوه های مختلف همت خود را به کار ببندیم، تا این امر، باعث شود، یاد و خاطره شهدا دائما زنده بماند. امام خمینی(ره) فرمودند: «خانواده شهدا چشم و چراغ مملکت هستند.» از این رو به دیدار خانواده شهدا بروید؛ چرا که این دیدارها، حائز اهمیت و تأثیر گذار است و انس و الفتی بین دو طرف ایجاد می شود. 

حوزه باید برنامه های منظمی را  به مسأله شهید شناسی و شهید پژوهی اختصاص بدهد. مدیر حوزه های علمیه، باید دغدغه زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهدای دفاع مقدس را داشته باشد، تا در نتیجه آن، این دغدغه در کل مدرسه جریان داشته باشد. از این رو تطهیر قبور شهدا، ارسال کاروان های راهیان نور، باید جز برنامه های فرهنگی حوزه ها باشد.

وظیفه اصلی ما این است که سیره شهدا را بشناسیم و به آن عمل کینم؛ چرا که اگر بدانیم شهید صیاد شیرازی بسیار مقید، منظم و زمان شناس بودند، این شناخت زمینه الگو قرار دادن ایشان و عملیاتی کردن سیره شهدا را فراهم می کند. یا اطلاع از ارادت خاصی که شهید برونسی به حضرت زهرا(س) داشتند، که توسل به ایشان، برکات زیادی را در جنگ به دنبال داشت، از این رو تک تک ما باید به این نکته توجه کنیم که چقدر برای شهدا کار کردیم و کدام خصلت ایشان را به منصه ظهور گذاشتیم.

رسا - برای جلوگیری از ایجاد بدعت و انحراف در تاریخ دفاع مقدس چه اقداماتی لازم است؟

در بحث دفاع مقدس ما باید در مقابل بدعت ها تهاجمی برخورد کنیم، نه دفاعی؛ نباید منتظر باشیم که دشمن شبهه ای را وارد کند، سپس دفاع کنیم. بلکه مسائل دفاع مقدس باید به اندازه ای روشن، واضح و زیبا بیان شود که خود به خود شبهات را در خود حل کند و جایگاهی برای ظهور پیدا نکند.

ما باید به شفاف سازی در حوزه جنگ بپردازیم. در همین راستا، اگر فیلمی در حوزه دفاع مقدس ساخته می شود، باید مجوز و ممیزی داشته باشد. همچنین مسئولان باید در مقابل دیگر فعالیت های فرهنگی که در راستای جنگ و دفاع مقدس انجام می شود، اعم از برگزاری نمایشگاه و چاپ کتاب، از هوشیاری کافی برخوردار باشند.

رسا - جایگاه جمهوری اسلامی ایران را در منطقه، چگونه ارزیابی می کنید؟

روحیه ایثار و شهادت در انقلاب، هنوز به قوت خود باقی است. دشمن از حمله به ایران، واهمه دارد. یقین داشته باشید اگر می توانست حمله کند، بلایی بدتر از بلایی که سر عراق و افغانستان درآورده بود، بر سر ما در می آورد. ایران در هشت سال دفاع مقدس با کمبود امکانات ایستادگی کرد؛ امروز که از امکانات و آمادگی بیشتری برخوردار است، چطور می تواند اجازه حمله به دشمن بدهد؟

فرماندهان و رزمندگان در زمان جنگ تحمیلی، تجربیات چندانی نداشتند؛ چرا که در آن زمان، انقلاب اسلامی تازه شکل گرفته بود؛ اما جوانان حال حاضر، عمر خود را در جمهوری اسلامی گذرانده و تجربیاتی به مراتب بیش تر از زمان جنگ دارند. قسمت عمده و اصلی پیروزی حزب الله در جنگ 33روزه و 28 روزه، به خاطر آموزش های نظامی بود که نیروهای ایرانی به نیروهای حزب الله دادند.

نسل امروز در قیاس با نسل زمان جنگ، از آمادگی بیشتری در برابر تهاجمات دشمن بر خوردار است. جوانان جمهوری اسلامی ایران و جوانان غربی هر دو به یک اندازه درگیر تهاجم فرهنگی هستند؛ اما جوانان انقلاب، به خاطر نهاد و فطرت پاک تری که دارند، از آن ها جلوتر و با انگیزه تر هستند و این به خاطر شیرهای پاک مادران و یا حسین هایی که از مادران خود شنیده اند، است. 35 سال از پیروزی انقلاب می گذرد، از این رو جوان امروز ایرانی در فضای جمهوری اسلامی ایران تنفس کرده است. به قول شعار معروفی است که می گوید آمریکا در چه فکریه، ایران پر از بسیجیه.

مقام معظم رهبری به گونه ای از امید به آینده صحبت می کنند که گویا، آینده را به ایشان نشان داده اند؛ موقعیت کنونی انقلاب اسلامی ایران، از صلابت و بیداری برخوردار است. مقام معظم رهبری فرمودند: «ناامید کردن جامعه گناه بزرگی است.» از این رو باید جامعه را امیدوار و تشویق کرد. 

رسا - با تشکر از این که وقت خود را در اختیار ما قرار دادید.

بنده هم متقابلا از خبرگزاری رسا تشکر می کنم، موفق و سربلند باشید.

/1309/503/ر