اطاعت الهی زمینه‌ساز تکامل اخلاقی افراد
آیت الله محسن فقیهی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم، صبح امروز در جلسه درس تفسیر قرآن کریم که در مدرسه حضرت آیت‌الله گلپایگانی برگزار شد، با اشاره به روایت «عُنْوَانُ صَحِیفَهِ الْمُؤْمِنِ حُسْنُ خُلُقِه» گفت: حسن خلق و برخورد نیکو یکی از محسنات و صفات حسنه هر آدمی است.
وی با بیان این‌که اخلاق حسن در تمامی روابط خانوادگی، اجتماعی، درسی و سیاسی معنا پیدا می‌کند، افزود: ویژگی پسندیده خوش خلقی نزد اسلام ارزش ویژه و اجر فراوان داشته و بر اساس روایت اهل‌بیت معصومین(ع) بالاترین صفت نیکو برای یک انسان است.
استاد درس خارج حوزه علمیه اظهار داشت: برای یک مؤمن صفات و ویژگی‌های پسندیده فراوانی همچون شجاعت و سخاوت ذکر شده اما مسأله حسن خلق در میان تمامی صفات از مقام ویژه‌ای برخوردار است همچنانکه در روایتی در کتاب کافی شریف آمده است «اِنَّ صاحِبَ الْخُلُقِ الْحَسَنِ لَهُ مِثْلُ اَجْرِ الصّائِمِ الْقائِمِ» اجر معنوی انسان خوش اخلاق با اجر روزه‌دار و شب زنده‌دار برابری دارد.
وی اضافه کرد: به ظاهر در اسلام ثواب و عبادتی بالاتر از روزه‌داری و در پی آن شب زنده‌داری نیست و این دو عبادت از اجر فراوانی برخوردارند اما بر اساس روایت صحیح السندی که در کتاب شریف کافی آمده است، خوش اخلاقی اجری برابر با این عبادات دارد.
آیت الله فقیهی با اشاره به روایت «ما مِنْ شَیْ ءٍ اَثْقَلَ فِی الْمیزانِ مِنْ حُسْنِ الْخُلُقِ» تأکید کرد: همگان می‌پندارند که جهاد فی سبیل الله و کشته شدن در راه خدا، بالاترین مقام را نزد خدای متعال دارا است اما در روایتی معتبر آمده است، حسن خلق سنگین ترین وزنه در روز محشر است.
وی با بیان این‌که حسن خلق و خوش رفتاری امری آسان اما بسیار پرفضیلت است، تصریح کرد: انسان خوش اخلاق هیچ‌گاه از حقوق خود تجاوز نکرده و حق کسی را ضایع نمی‌کند و همواره با همگان خوش رفتار خواهد بود.
استاد درس خارج حوزه علمیه با بیان این‌که هدف از زکات و خمس دادن و نماز گزاردن، رسیدن به حسن خلق و خوشرویی است، اظهار داشت: تمامی احکام شرعی هدف مشترکی را دنبال می‌کنند تا بر اخلاق و رفتار افراد متشرع تأثیر مثبت بگذارند.
وی افزود: نماز خواندن قلب انسان را پاک و روح را تجلی می‌بخشد؛ همچنین پرداخت زکات سبب سخاتمندی افراد و جدا کردن خمس اموال مانع طمع دوزی انسان‌ها به مال دنیا می‌شود.
آیت الله فقیهی با بیان این‌که اخلاق حسن به آسانی برای انسان ملکه نمی‌شود، تأکید کرد: تمامی واجبات، محرمات، مستحبات و مکروهات وسیله‌ای برای تکامل روح و قلب انسان است همچنانکه رکوع و سجود در نماز به جهت ادب آموزی افراد است.
وی با بیان این‌که اطاعت الهی زمینه حسن خلق را فراهم می‌کند، تصریح کرد: هدف اصلی از احکام الهی که همان حسن خلق است، تنها از طریق ادای واجبات و ترک محرمات حاصل می‌شود اما عده‌ای ناآگاه ضمن اطاعت الهی، انسان بدخلقی بوده و نسبت به این مسأله مهم بی تفاوت هستند.
استاد درس خارج حوزه علمیه اضافه کرد: سفارش به دعاهایی همچون کمیل، ندبه و سمات صرفا برای صادر شدن کلمات این دعاها از زبان افراد نیست بلکه باید از عبارات آنان درس اخلاق گرفت و بدخلقی‌ها، حسادات، بدگویی و فحاشی را کنار بگذاریم.
وی با بیان این‌که برخی از افراد بدون توجه به روایت «الصلاه معراج المؤمن» تنها به ادای نماز و ترک افعال حرام کفایت می‌کنند، گفت: نماز معراج افرادی می‌شود که بدانند معراج و ترقی مؤمن با بدخلقی و رفتار ناپسند حاصل نخواهد شد.
آیت الله فقیهی با بیان این‌که همه انسان‌ها باید در مسیر اخلاق بوده و بر رفتار خویش ناظر باشند، تصریح کرد: طلاب و روحانیان وظیفه ویژه‌ای در خصوص اخلاق نیکو و رفتارهای خویش دارند چراکه تمام رفتارهای ایشان در ارتباط با خانواده و بستگان، درس اخلاقی برای آن افراد است./997/پ202/س