دعا و تضرع بهترین سرمایه انسان در پیشگاه الهی است
به گزارش خبرگزاری رسا، حضرت آیتالله عبدالله جوادی آملی پیش از ظهر سهشنبه در درس خارج تفسیر خود که در مسجد اعظم برگزار میشود در ادامه تفسیر سوره مبارکه زمر با اشاره به برخی از بحثهای باقیمانده از جلسه گذشته از آیه 29، گفت: دو خداوند نمیتوانند با هم وجود داشته باشند اما دو ولی خداوند میتوانند با هم همراه باشند، در جریان دیدار حضرت موسی(ع) و حضرت خضر(ع) که دو ولی خدا بودند و حضرت خضر(ع) کشتی را سوراخ کرد، اشکال شفاف و روشنی حضرت موسی(ع) کرد، شما از تفسیر طبری تا از تفسیر المیزان دور بزنید این راز را پیدا نمیکند که چگونه حضرت موسی(ع) قانع شد.
وی افزود: حضرت موسی(ع) پرسید چرا کشتی را سوراخ کردی؟ و حضرت خضر پاسخ داد در بندر کشتیهای سالم را میگیرند، این که جواب آن اشکال نیست، زیرا حضرت موسی(ع) گفت که ما که به بندر نمیرسیم، کشتی سوراخ میشود و اهل آن غرق میشوند، خضر یک جواب داد و حضرت موسی(ع) قانع قانع شد، عرض کرد کشتی را سوراخ کردی تا اهل آن را غرق کنی؟، یک عده از این راه ارتزاق میکردند، حضرت خضر(ع) به حضرت موسی(ع) به اشاره گفت تو چرا این حرف را میزنی؟ تو که از دریا خبر داری؟
مؤلف کتاب مفاتیح‌الحیاة با بیان اینکه در ذهن هیچ کس هم نیست که این جواب حضرت خضر(ع) در قرآن وارد نیست، ابراز کرد: خضرت خضر(ع) در واقع فرمود مگر آب میتواند بدون اجازه ما حرکت کند، تو که در یک جعبه کوچکی بودی دریای روان و تو را حفظ کرد، ممکن است یکی برتر و یکی مادون باشد، یکی بر اساس ولایت و یکی بر اساس شریعت کار کند، اما اینکه دو خدا با هم باشند محال است، و تمثیل آیه 29 برای این است که حرفهای محققانه سوره انبیا و سوره مؤمنون آمده آنها را به وسیله این تمثیل بارورتر کند و گر نه خود تمثیل برای بار علمی نیست.
وی با قرائت آیات «إِنَّکَ مَیِّتٌ وَإِنَّهُم مَّیِّتُونَ، ثُمَّ إِنَّکُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ عِندَ رَ‌بِّکُمْ تَخْتَصِمُونَ» خاطرنشان کرد: در جریان موت در سوره صافات بحثش گذشت که میفرماید ما یک موتی داریم از دنیا به برزخ و یک موتی داریم از برزخ به صاحره قیامت و یک موتی داریم از صاحره قیامت به بهشت که آن موتها موتهای بدنی نیست، نظیر «موتوا قبل أن تموتوا» یعنی انتقال از یک مرحله به مرحله بالاتر که موت اختیاری است، یعنی انتقال از یک مرحله به مرحله بعدی است.
حضرت آیتالله جوادی آملی با تأکید بر اینکه کار عقل تنها کشف کردن احکام الهی است، اظهار کرد: مهندسی و ایجاد حکم فقط کار ذات اقدس اله است، عقل حکم خدا را کشف میکند، در کنار عقل، نقل هم کاشف حکم خداوند است، نه مهندس و مقنن، مهندس و مقنن تنها ذات اقدس اله است که صراط را مهندسی میکند، اما اینکه انسان چگونه عقل عملیاش از کار میافتد؟ اول گرفتار مکروهات، بعد گناهان صغیره و بعد گناهان کبیره کار را به جایی میرساند که انسان در برابر انبیا میایستد.
وی ابراز کرد: انسان تا نفس میکشد امیدوار است، زیرا مسلح است، اگر این سلاح را از دست داد سوء عاقبت به انتظار اوست، سلاح او بکا و گریه است، ناله و ضجه بهترین سرمایه در برابر خدای سبحان است، «و سلاحه البکاء» با دعا بسیاری از مسائل حل میشود، همان طور که فلج ظاهری با دعا حل میشود، فلج باطنی نیز با دعا حل میشود، مشکلات عقل عملی نیز با دعا حل میشود، میشود انسان بتپرستی که بدترین بدیها را دارد با دعا و گریه به یک فرد موحد تبدیل شود، فضیل عیاض و بسیاری از بتپرستهای صدر اسلام بودند که در میان آنان ابوذر و مقداد تربیت شد.
حقایق و لذایذی در بهشت هستند که از آن بیخبریم
مفسر برجسته قرآن کریم با اشاره به آیات «فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن کَذَبَ عَلَى اللَّـهِ وَکَذَّبَ بِالصِّدْقِ إِذْ جَاءَهُ أَلَیْسَ فِی جَهَنَّمَ مَثْوًى لِّلْکَافِرِ‌ینَ، وَالَّذِی جَاءَ بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهِ أُولَـٰئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ، لَهُم مَّا یَشَاءُونَ عِندَ رَ‌بِّهِمْ ذَٰلِکَ جَزَاءُ الْمُحْسِنِینَ» گفت: فرمود در صحنه قیامت دو گروه هستند که پادش‌شان و کیفرشان روشن است، این سوره چون در مکه نازل شد «أظلم» ناظر به شرک و کفر است، از کسانی که دروغ به خداوند میبستند از اینها کاذبتر کسی نیست، اما کسانی که به آن چه که پیامبر(ص) آورده ایمان آوردند آنها همان متقین هستند، آن اصلی که نسبت به متقین دارد میفرماید آنها هرچه بخواهند هست، اما باز هم نعمتهایی هست که ما به آنها باز هم خواهیم داد، «و لدینا مزید»، یک سری حقایق و لذایذی در بهشت است که انسان نمیداند تا آنها را در دعا از خداوند بخواهد.
وی با قرائت آیه «لِیُکَفِّرَ اللَّـهُ عَنْهُمْ أَسْوَأَ الَّذِی عَمِلُوا وَیَجْزِیَهُمْ أَجْرَ‌هُم بِأَحْسَنِ الَّذِی کَانُوا یَعْمَلُونَ» ادامه داد: اما این دو گروه فرمود اگر چنان چه آنها توبه و انابه کردند خداوند از بدترین گناهان آنها میگذرد و به همین دلیل از گناهان میانی آنها نیز میگذرد، اگر خدا از بدترین گناهانشان که شرک است بگذرد، یقینا از گناهان میانی آنها میگذرد اما در جریان حسنه نفرمود که خداوند به بهترین اعمالشان پاداش میدهد، خب اگر احسن اعمال آنان که توحید باشد را جزا بدهد آن وقت اعمال میانیشان چه؟ درباره حسنه فرمود که ما همه اعمالشان را به روال أحسن الأعمال پاداش میدهیم.
حضرت آیتالله جوادی آملی ادامه داد: انسان گاه به میوهفروشی میرود و یک وقت کسی هست که کریمانه با این میوهفروش برخورد میکند و میگوید من همه میوههایت را به قیمت این میوههای شفاف و درشت میخرم، همه اینها را به قیمت برجستهترین میوه میخرم، خداوند هم در جریان حسنه اینگونه برخورد میکند، اگر کسی مشمول لطف الهی بود، خدای سبحان همه اعمال ضعیف و میانی خود را به قیمت بهترین اعمال پاداش میدهد، بنابراین در آیه محل بحث تعبیر برای حسنه و سیئه متفاوت است.
وی ادامه داد: سیئات میانی دو قسم است که یک مقدار حقالله است و یک بخش آن حقالناس است، اگر خداوند از بدترین اعمال فرد گناه کار گذشت و حقالناسی بر گردن داشت، خدای سبحان به قدری به آن مالباخته و مظلوم عطا میکند که آن فرد دارای حق راضی شود، خود شرک وقتی بخشیده شد ما دون آن نیز بخشیده میشود، خداوند بدترین گناهان آنان را میپوشاند، زیرا خداوند وقتی از بدترین گناهان میگذرد به یقین از گناهان میانی خواهد گذشت.
اعضا و جوارح ما سربازان الهی هستند
مؤلف کتاب مفاتیح‌الحیاة با اشاره به آیات «أَلَیْسَ اللَّـهُ بِکَافٍ عَبْدَهُ وَیُخَوِّفُونَکَ بِالَّذِینَ مِن دُونِهِ وَمَن یُضْلِلِ اللَّـهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ، وَمَن یَهْدِ اللَّـهُ فَمَا لَهُ مِن مُّضِلٍّ أَلَیْسَ اللَّـهُ بِعَزِیزٍ ذِی انتِقَامٍ» ابراز کرد: آنها تهدید میکنند و خداوند به پیامبر(ص) میفرماید که ما تو را کفایت میکنیم و این مطلب در چند آیه دیگر قرآن تکرار شد، اگر تهدید آنها خرافی بود، اثری ندارد، اگر تهدید زر و زور است خداوند فوق اینها است و عزیز است و غیرقابل نفوذ، عزیز به معنی نفوذناپذیر است.
وی اظهار کرد: یک ملت عزیز است یعنی در آن نمیشود نفوذ کرد و اگر کسی علیه اینها قیام کند شکست میخورد، فرمود خداوند عزیز است و انتقام هم میگیرد، سراسر جهان سربازان الهی هستند، دست و پای خود اینها ستاد الهی است، با خداوند در نیفتید که اعضا و جوارح شما سربازان ما هستند، اگر کسی در برابر خداوند مقاومت کرد خداوند با دست او را میگیرد، یک امضا میکند رسوا میشود، دست و پای ما سربازان الهی هستند اگر کسی به جنگ خدا رفت، دین خدا را قبول نکرد خدا از جای دیگری سرباز میآورد.
حضرت آیتالله جوادی آملی ادامه داد: گاه انسان حرفی میزند که بعد پشیمان میشود، مگر دست انسان کامل در اختیار خود اوست؟ مگر زبان انسان به طور کامل در اختیار خودش است، فرمود ما تو را کفایت میکنیم و تو را به غیر خداوند میترسانند، غیر خداوند هر که هست همه سرباز الهی هستند، خداوند فرعون را با دریا، قارون را با زمین گرفت، چیزی در آسمان و زمین بود که خداوند برای ملتهای گذشته نشکافته باشد، فرمود ما همه را شکافتیم، اگر کوه و سنگ است شکافتیم تا ناقه در بیاید./914/پ202/ف