تفاوت میان محاسن اخلاق و مکارم اخلاق از نگاه اهل بیت
وی ابراز کرد: در فرازی از زیارت مکارم الاخلاق امام سجاد(ع) می فرمایند:« هب لِی مَعالِی الاَخلاق وَ اعصَمَنی مِن الفَخر. بارالها اخلاق برتر را به من ببخش و من را از فخر و مباهات حفظ و صیانت کن.». معالی الاخلاق همان مکارم الاخلاق است.
این کارشناس مذهبی به تفاوت میان محاسن الاخلاق و مکارم الاخلاق اشاره کرد و گفت: خوی خوب و پسندیده را محاسن الاخلاق می نامند، در حالیکه مکارم الاخلاق از آن بالاتر است و بزرگواری و کرامت نفس را مکارم الاخلاق گویند. امکان دارد کسی از تمکن مالی کمی برخوردار باشد، اما با این وجود دارای بزرگواری و رفعت نفس باشد.
مکارم الاخلاق بر محاسن اخلاق مقدم است
این استاد حوزه علمیه مشهد با اشاره به این که مکارم الاخلاق بر محاسن الاخلاق مقدم است، ابراز کرد: رسول اکرم(ص) می فرمایند:«خداوند دوست دار معالی اخلاق است و از فرومایگی و خلقیات پست بیزار است.»
وی گفت: مکارم الاخلاق دلیل بر شرافت انسانی است که انسان در پرتو آن می تواند گذشت های بسیاری را داشته باشد؛ چرا که کسی که دارای مکارم الاخلاق است خود را در محضر خداوند حاضر می بیند، از این رو از خطای دیگران می گذرد.
افشار افزود: از امام صادق(ع) سؤال شد، حد حسن خلق چیست؟ ایشان فرمودند:«با مردم به نرمی و گرمی برخورد کن، در کمال ادب سخن بگو و در مواجه با برادرانت تبسم و گشاده رو باش.
مدیر مدرسه علمیه حضرت رقیه(س) اظهار کرد: پیامبر اکرم(ص) می فرمایند:«انّی بُعثت لأتمّم مکارم الاخلاق، همانا من مبعوث شدم تا بزرگواری های اخلاق را کامل کنم.»، نبی اکرم(ص) از طرف خداوند میعوث شده اند تا مکارم الاخلاق را که جز برنامه های انبیا گذشته بوده را تکمیل کنند.
این استاد حوزه علمیه مشهد با بیان این که هوای نفس در جهت مخالف مکارم الاخلاق است، ابراز کرد: درباره مکارم الاخلاق از امام صادق(ع) سؤال شد: « اَلعفوُ عَمَّن ظَلَمَکَ وَصِلَةُ مَن قَطَعَکَ وَإعطاءُ مَن حَرَمَکَ وَقَولُ الحَقِّ وَلَو عَلى نَفسِکَ؛ فرمودند: گذشت از کسى که به تو ظلم کرده، رابطه با کسى که با تو قطع رابطه کرده، عطا به آن کس که از تو دریغ داشته است و گفتن حق اگر چه بر ضد خودت باشد.»./1309/پ202/ب6