خیبر نخستین عملیات استراتژیک تهاجمی نیروهای ایرانی در خاک عراق

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، سوم اسفند سالروز ایستادگی در محور طلائیه است. خیبری ها در چنین روزی با رمز «یا رسول الله(ص)» این عملیات را آغاز کرده و چنان ایستادند که گویا جزایر مجنون را از جانشان بیشتر می خواستند.

طلائیه و جزایر مجنون نام های آشنا و پر از خاطره ای هستند که رزمندگان سال‌های اول جنگ آن ها را خوب می شناسند. بعد از عملیات آزادسازی خرمشهر در خردادماه 1361 نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران تلاش کردند با ادامه عملیات آفندی و وارد کردن فشار مداوم به نیروهای متجاوز عراق آنان را به داخل خاک عراق عقب برانند و نبرد را به داخل خاک آن کشور بکشانند.

ابتدا 3 عملیات آفندی مهم به نام‌های رمضان، مسلم بن عقیل و محرم به وسیله نیروهای مسلح ایران به مرحله اجرا درآمد. بعد از آن عملیات‌های زنجیره‌ای والفجر از اواخر سال 1361 اجرا گردید که تا پایان مهرماه 1362 پنج مرحله از این عملیات زنجیره‌ای به نام‌های والفجر مقدماتی و والفجرهای 1، 2، 3 و 4 انجام شد.

در سوم اسفند 1362 نیروهای ایرانی توانستند به سمت جزیره نفت خیز مجنون یورش بردند. این عملیات اولین عملیات استراتژیک تهاجمی نیروهای ایرانی در جنگ ایران و عراق به شمار می آید.

در این زمان نیروی هوایی ایران زمینگیر بود و تنها می توانست در حدود 100 صورتی عملیاتی انجام دهد. این کار دست نیروهای عراقی را در استفاده از بالگرد برای نبرد با ایرانی ها باز می گذاشت. با این حال ایرانی ها توانستند نیروهای عراقی را از جزیره مجنون بیرون کنند که فاجعه بزرگی برای عراق محسوب می شد.

منطقه عملیات

منطقه عملیاتی که در شرق رودخانه دجله و داخل هورالهویزه واقع شده است، از شمال به العزیر و از جنوب به القرنه طلائیه محدود می گردد.

این منطقه دارای دو نوع طبیعت متفاوت است: هور و خشکی. قسمت خشکی، که حداقل عرض آن 8 کیلومتر و حداکثر 10 کیلومتر است، توسط دو هور بزرگ هورالهویزه در شرق و هورالحمار در غرب آن احاطه شده است.

هم چنین، منطقه مذکور توسط رودخانه دجله به دو قسمت شرقی غربی تقسیم می شود که 3/4 آن در شرق رودخانه قرار دارد. جاده مواصلاتی عماره بصره نیز در غرب رودخانه واقع است.

نتایج عملیات

عملیات خیبر که به آزاد سازی منطقه ای به وسعت 1000 کیلومتر مربع در هور، 140 کیلومتر مربع در جزایر مجنون و 40 کیلومتر مربع در طلاییه انجامید، موجب افزایش عزم بین المللی در جهت کنترل ایران و جلوگیری از شکست عراق گردید؛ به گونه ای که از تاریخ 3/12/1362 (زمان آغاز عملیات خیبر) تا تاریخ 30/7/1363 تعداد 474 طرح صلح از سوی 54 کشور مختلف جهان ارایه شد. شورای امنیت سازمان ملل نیز در تاریخ 11/3/1363 قطع نامه 552 خود را در خصوص پایان دادن به جنگ ایران و عراق تصویب نمود. این در حالی بود که هیچ یک از قطع نامه و طرح های مذکور نظر ایران را تامین نمی کرد.

هم چنین، در این عملیات فرماندهان جنگ به اهمیت تاثیر تجهیزات دریایی و آبی خاکی برای کسب نتایج مهم و حیاتی پی بردند و نیز سپاه پاسداران به یکی از ضرورت های حساس و حیاتی در تکمیل و توسعه سازمان خود آگاه گردید و آن لزوم ایجاد تقویت و توسعه یگان های دریایی برای انجام عملیات های آبی خاکی بود. این رهیافت، قابلیت سپاه در انجام عملیات عبور از هور و رودخانه های بزرگ را توسعه داد و هسته اصلی عملیات های بدر، والفجر8، کربلا3، 4 و 5 و نیز زمینه ای برای تشکیل نیروی دریایی سپاه پاسداران گردید.

تلفات و ضایعات عراق در این عملیات به شرح ذیل می باشد:
کشته و زخمی شدن حدود 15000 نفر، به اسارت درآمدن 1140 نفر، انهدام 150 تانک و نفربر و 200 خودرو، به غنیمت در آمدن 10 تانک و 60 کامیون و انهدام 21 تیپ به میزان 20 تا 100 درصد.

برخی از سرداران شهید شرکت کننده در این عملیات

سردار شهید محمد ابراهیم همت فرمانده لشکر 27 محمد رسول الله، سردار شهید حمید باکری جانشین فرمانده لشکر 31 عاشورا، سردار شهید حمیدرضا گلکار، فرمانده تیپ حبیب ابن مظاهر، شهید محسن الشریف، نیروی مهندسی رزمی جهاد سازندگی، سردار شهید غلامعلی بذر افکن، مسئول واحد مخابرات تیپ 18 جوادالائمه، معلم شهید عباس تاجیک، سردار شهید صفر احمدی، فرمانده گردان حضرت دانیال، سردار شهید مصطفی حلوائی فرمانده گردان شوش از سرداران شهید شرکت کننده در این عملیات بوده‌اند./978/پ203/ف