انسان با خضوع و خشوع در امان الهی قرار می‌گیرد
آیت الله زنجانی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، پیرامون شرح دعای روز پانزدهم رمضان با قرائت «اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ طَاعَةَ الْخَاشِعِینَ وَ اشْرَحْ فِیهِ صَدْرِی بِإِنَابَةِ الْمُخْبِتِینَ بِأَمَانِکَ یَا أَمَانَ الْخَائِفِینَ» بیان داشت: در دعای امروز از خدا می خواهیم که خدایا در این ماه طاعت فروتنان و خاشعان را نصیبم کن، و سینهام را براى انابه همانند بازگشت خاضعان باز کن به امان دادنت اى امان دهنده هراسندگان.
آیت الله زنجانی بیان داشت: این دعا در حین اختصار و کوتاهی مفاهیم ارزشمند و بسیار بلندی را در خود جای داده که از خدا در این روز درخواست می کنیم.
وی افزود: از او می خواهیم که طاعت خاشعین را به صائم و روزه دار ارزانی کند و از خدا طلب شرح صدر می کنیم و همراه با آن توبه مخبتین یعنی خاشع و خاضع را در مقابل خدا از او تقاضا می کنیم.
استاد سطح عالی حوزه علمیه خراسان بیان داشت: در این دعا این نکات را می شود مورد استفاده قرار داد که چه فرقی بین خضوع و خشوع وجود دارد که در پاسخ گفته می شود خضوع جهت اعضای ظاهر انسان است مثل رکوع و سجود و به این منظور از کلمه خضوع استفاده می شود.
وی افزود: اما خشوع حالت قلبی است که معرفت ما نسبت به ذات اقدس الهی زیاد باشد و ما از خدا و مقام الهی ترس داشته باشیم نه اینکه خدا ترسناک است بلکه در دعا داریم «جَلَلتَ اَن یَخافَ مِنکَ اِلَا العَدل...»یعنی تو منزهی از اینکه از تو ترسی باشد جز از ناحیه عدالتت تو آنقدر بزرگواری که کسی نباید از تو بترسد بلکه از عدل تو باید ترسید چون منتقم بودن خدا بر اساس عدل و عدالت اوست و چون خدا عادل است انسان هم باید بر اساس عدل رفتار کند تا دچار عقوبت رفتار و ظلمش نشود.
آیت الله زنجانی در بیان فراز «وَ اشْرَحْ فِیهِ صَدْرِی» گفت: نکته دیگر در این فراز دعا، درخواست ظرفیت و شرح صدر است که خدایا بتوانم اطاعت تو را انجام دهم ناملایمت هایی که در پیش دارم و مواجه می شوم را تحمل کنم اما نه تحمل از روی دشواری و ناچاری بلکه آنچه خواست تو می باشد برای من قابل هضم باشد هر کاری که خدا برای ما انجام می دهد براساس عمل خودمان و نتیجه اعمال ماست که ما باید این را بپذیریم.
وی افزود: شرح صدر هم در رابطه با فهم قضایا هست هم در برخود با انسانهای دیگر است که با سعه صدر نفس انسان برخورد کند اما در مورد دین و دیانت یعنی عمق دین را بفهمیم و اهداف دین را به دست بیاوریم دین برای چه آمده است این ها برای ما روشن و توجیه شود.
استاد سطح خارج حوزه علمیه خراسان در شرح فراز «بِإِنَابَةِ الْمُخْبِتِینَ بِأَمَانِکَ یَا أَمَانَ الْخَائِفِینَ» بیان داشت: یکی از نکاتی که در شرح صدر است این است که انسان درک کند اگر مرتکب خطایی شده به طرف خدا برگردد آن هم به مثل مخبتین که در امان خدا قرار بگیریم.
وی افزود: اما مخبتین یعنی شخصی که خاضع هست و خشوع و فروتنی را هم دارد در قرآن به این معنی آمده است که «وَبَشِّرِ الْمُخْبِتِینَ» (سوره حج آیه 34 ) پس نتیجه دعا این شد که خدایا خشوع در مقابل خودت با شرح صدر عنایت کن که با استقبال درونی انسان به توبه و برگشت از خطاهای گذشته اش در امان تو قرار بگیریم بنابراین بنده خاضع و خاشع در پناه و امان خدا قرار می گیرد.
وی ادامه داد: در این دعا خدای متعال ما را تشویق به شرح صدر و خشوع و توبه مخبتین می کند که بخواهیم به امان خدا که حاشیه امنی دارد و هر خطاکاری در اون حاشیه می تواند قرار بگیرد با راه توبه و شفاعت اهل بیت (ع) عاقبت به خیر شویم./933/ت302/ب4