رمضان و آیین های متنوع آن در استان مرکزی

به گزارش خبرگزاری رسا، ماه مبارک رمضان از ابتدا و انتهای آن در برگیرنده آیین های متنوع است و به جز اینکه ماه مهمانی خدا است و مسلمانان تلاش در ارتقای سطح درجات دینی و مذهبی خود دارند اما برخی از فعالیت هایی که از سوی مسلمین در این ماه در گذشته به انجام می رسید و برخی تا امروز نیز استمرار دارند، حال و هوای دیگری به ماه خدا بخشیده اند. بسیاری از فعالیت های مسلمانان ایرانی در این ماه جنبه آیینی دارند.

استان مرکزی در ایام پرفیض و برکت و معنوی رمضان حال و هوای دیگری دارد و مردم روزه دار این استان در ماه نزول قرآن با آداب و سنن و رسوم خاصی در ضیافت الهی حاضر می شوند.

پیشواز:

از رسوم متداول دراستان مرکزی سنت "پیشواز" است که مردم فراهان همراه با سایر مردم استان با روزه گرفتن در ماههای رجب و شعبان به استقبال رمضان می روند.

کلوخ اندازان:

آیین ویژه ای به نام "کلوخ اندازان" در بین خانواده های فراهانی و بخشهایی از استان مرکزی مرسوم بود که معمولا در آخرین روز ماه شعبان انجام می شد. دراین آیین، بزرگ هر فامیل اغلب به عنوان عصرانه آش رشته تدارک می دید و سایر اقوام و با جمع کردن خویشان دورهم، به میمنت ومبارکی آمدن ماه میهمانی خدا جشن کوچکی را برگزار می کردند.

اهو اهو:

سنت دیرینه "اهو اهو" یکی دیگر ازآداب متداول دراستان مرکزی است که شامگاه چهاردهم ماه رمضان شب تولد امام حسن(ع) در روستای خورهه از توابع شهرستان محلات برگزار می شود. براساس این سنت قدیمی با تاریک شدن هوا نوجوانان و کودکان در دسته های مجرا به در خانه ها می روند و یکی از اعضای گروه که از همه بزرگتراست با صدای بلند اشعاری را می خواند و دیگران با صدای بلند "اهواهو" می کنند.

این گروه ها معمولا به در منازلی می روند که دارای فرزند خردسال پسر باشند و وقتی که اشعار خوانده شد ، معمولا پسر کوچک خانواده مقداری آجیل و تنقلات برای اعضای گروه می آورد و اگر پسر خانواده با تاخیر اقدام به آوردن تنقلات کند این گروه اشعارشان را که حالتی فولکور دارند تکرار می کنند. از دیرباز طبخ انواع شیرینی های خانگی نظیر "زولبیا و گوش فیل" و "فتیر" توسط زنان کدبانو استان مرسوم بوده و این خوراکی ها به عنوان بخشی از طعام زینت بخش سفره های افطاری روزه داران این منطقه است.

 شب افطاری:

یکی دیگر از آداب و رسوم رایج در فراهان و سایر نقاط استان مرکزی بردن "شب افطاری" برای نوعروس عقد کرده است که در یکی از روزهای ماه رمضان، خانواده داماد از خانواده عروس می خواهند که برای افطار چیزی آماده نکنند و آنان با مهیا کردن طبقی از غذا، شیرینی، زولبیا و یک هدیه مخصوص به منزل عروس می روند.

شرکت در لیالی قدر:

شرکت در لیالی قدر، برتن کردن جامه سیاه در این ایام و شب زنده داری و عبادت در مساجد، تکایا، منازل ونصب پرچم های عزا برسردر اماکن از دیگر آداب حسنه ماه مبارک رمضان و برگزاری مراسمات عزاداری برای امام علی علیه السلام در شب های قدر در استان مرکزی و بویژه شهرستان فراهان می باشد.

مناجات خوانی:

در وقت سحر، مناجات های متنوع و اشعار توسل به معصومین توسط برخی از افراد قرائت می شدمناجات خوانی و دعا خواندن واذان گفتن بخش‌های دیگری بود که به وقت سحر، اجرا می‌شد و این‌ها همه تمهیداتی بود که ایرانیان در گذشته برای به موقع بیدارکردن مؤمنین از خواب اندیشیده بودند. قرائت قرآن به صورت گروهی و یا انفرادی در روزها و شبهای ماه رمضان، برپایی مراسم افطاری از جمله فعالیت های مسلمانان ایران در گذشته بود که تا به امروز نیز استمرار دارند.

ختم قرآن مجید:

جلسات ختم قرآن مجید در ایام پر برکت و معنوی رمضان که با حضور اقشار مختلف مردم در مساجد و مجالس خانگی تشکیل می شود از دیگر آدابی است که طی مراسم سحرخوانی، طول روز و پس از افطار در فراهان و دیگر بخش های استان جریان دارد.

افطاری دادن به دوستان، خویشان و آشنایان:

افطاری دادن به دوستان، خویشان و آشنایان از دیگر امور پسندیده و متداول در سطح استان است و دراین "شب نشینیها" ضمن پذیرایی با چای و میوه و سایر سایر تنقلات مطالبی در مورد آداب و فضایل و برکات مختلف این ماه روحانی و مسایل دینی مطرح می شود.

بیدارکردن:

بیدارکردن همسایگان، دوستان و خویشان به هنگام سحریکی دیگراز سنت های رایج درمیان مردم استان مرکزی و دیگر شهرهای استان از جمله فراهان است.

کمک به مستمندان:

کمک به مستمندان در ماه مبارک رمضان نیز نسبت به دیگر ایام سال فزونی یافته و افراد خیربه صورت وجه نقد، جنسی و یا بردن طعام به دستگیری افراد بی بضاعت می شتابند. معمولا بر سر سفره رمضان هر شهروند استان یکی از طعامها شامل آش رشته، شله زرد، رنگینک، مسقطی، شیربرنج، خرمافتیر و نان کنجد زده یافت می شود.

آیین الم ترانی:

آیین الم ترانی از جمله مراسم سنتی و مذهبی کهنی است که در ماه مبارک رمضان در شهرستان "ساوه" برگزار می شود. این مراسم در شب های پایانی ماه مبارک رمضان بویژه آخرین چهارشنبه این ماه بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء از سوی عده ای ازجوانان و نوجوانان ساوجی برگزار می شود. شرکت کنندگان دراین آیین که تعدادشان به حدود 10نفر می رسد بااجتماع در مقابل خانه های خویشان و همسایگان به اجرای این برنامه می پردازنند.

آنان هم صدا با هم اشعاری سرمی دهند و درادامه نام یکی ازفرزندان خانه ای که درمقابل آن اجتماع کرده اند را به نیکی ندا می دهند. جوانان و نوجوانان شرکت کننده درمراسم"الم ترانی" آنگاه با ذکراین گفته که"یاثواب، یاجواب "برای گرفتن انعام ازصاحب خانه به انتظار می ایستند. دراین مرحله از برنامه " الم ترانی" صاحب خانه با خوشرویی و گشاده دستی و تقدیم شیرینی و تنقلات و احیانا وجه نقد از جوانان ونوجوانان شرکت کننده در مراسم به گرمی پذیرایی می کند.

سنت اذان گویی بر بام:

در بسیاری از مناطق استان از جمله فراهان و شازند هنوز هم در برخی مناطق سنت اذان گویی بر بام رواج دارد و کسانی که دارای صدایی خوش هستند با قرائت اذان و مناجات حال و هوایی روحانی را برای روزه داران ایجاد می کنند. در مناطق روستایی استان رسم بر این است که روحانی اعزامی هر شامگاه بر سفره افطار یکی از اهالی میهمان می شود.

عید فطر:

اصلی ترین تفاوت این نماز، با سایر نمازهای مستحبی و واجب در زمان ادای آن است که از اول آفتاب تا هنگام ظهر را هنگام ادای این نماز می دانند. درصورتی که در این ساعت از روز هیچ نماز دیگری خوانده نمی شود .ازدحام مردم جهت شرکت در این نماز و خروج دسته جمعی مردم برای نماز عید فطر در خارج از شهر، سردادن شعارهای مذهبی و فرستادن صلوات از این نماز یک آیین ساخته است روز عید سعید فطر در اکثر مناطق استان به خصوص فراهان بزرگان روستا با حاضر شدن در مقابل محل استقرار مبلغ، او را با سلام و صلوات تا مسجد ده مشایعت می کنند. روز عید فطر شهروندان مسلمان استان مرکزی که یک ماه را در ضیافت الهی شرکت کرده اند مهیای نماز عید شده و با پخش شکلات وشیرینی و روبوسی این عید بزرگ را به همدیگر تبریک می گویند.

آخرین فعالیت ایرانیان در ماه رمضان، اهدای زکات فطریه است که این مورد با رسم و رسومات خاصی به انجام نمی رسد./842/د101/ب4