منتقدان فلسفه به شکوفایی این علم خدمت می کنند/ کاربردی کردن فلسفه امکان‌پذیر است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در دومین نشست شب علوم انسانی با موضوع دفاع از فلسفه که شامگاه یکشنبه در فرهنگ‌سرای اندیشه تهران برگزار شد با بیان اینکه دفاع از فلسفه و کاربردی کردن آن دو ضرورتی است که نیاز به اثبات ندارد، گفت: دفاع زمانی است که حمله‌ای در میان باشد، آیا حمله به فلسفه کار خوبی است، همه افرادی که در کشور به عنوان اخباریگری و مکتب تفکیک با فلسفه مخالف اند در حال خدمت به فلسفه هستند.
وی افزود: دفاع فیلسوفان نیز در بالندگی فلسفه موثر است، در قسمتی از تاریخ اسلام که میان متکلمان و فلاسفه بحث و مقابله وجود داشته هردو تکامل می یابند، در فقه نیز این رخداد مشهود است، همه افرادی که منشأ تحول در دانش اند اشخاصی هستند که در بستر انتقاد قرار دارند، بنابراین همه افرادی که به فلسفه نقد دارند در حال خدمت به فلسفه هستند، باید دقت شود فیلسوفان با صبر و حوصله به دفاع و پاسخ بپردازند.
حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه با بیان اینکه توقف و صبر برای شنیدن انتقاد صحیح نیست، تاکید کرد: این که صبر کنیم تا به فلسفه نقدهایی انجام شود و سپس دفاع کنیم اقدامی انفعالی است، دوستان باید در زمینه شکوفایی فلسفه اقداماتی را انجام دهند.
رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با اشاره به موضوع کاربردی کردن فلسفه، ابراز داشت: آیا این فلسفه‌ای که در حوزه و دانشگاه تدریس می شود به کاربردی کردن فلسفه کمک می کنند، آیا این کاربردی کردن معنا دارد، آیا مساله کاربردی کردن مانند علوم مهندسی است.
وی افزود: فلسفه با معقولات ثانوی کار دارد، آیا می شود انتظار داشت فلسفه وارد مقوله کاربردی شود، فلسفه باید کاربردی شود، کاربردی کردن فلسفه کاملا صحیح و معقول است، در حال حاضر فلسفه در این حوزه و دانشگاه کاربردی نیست.
حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه در پاسخ به به این سوال که آیا تمامی اخبارییون با فلسفه مخالف هستند، ابراز داشت: همه گرایش‌های اخباری گری با فلسفه مخالف هستند، البته تعداد آنها قابل ملاحظه نیست.
غرب فلسفه را کنار نگذاشته است
وی افزود: اینکه غرب فلسفه را کنار گذاشته است صحیح نیست، این موضوع حقیقت دارد که ما بعد از هگل با یک فیلسوف نظام‌مند مواجه نیستیم ولی باید توجه شود اقدامات افرادی مانند هگل همچون افلاطون بوده ولی پوزیتیویسم ها به فلسفه علم گرایش داشته اند ولی اگزیستانسیالیسم ها به هرمنوتیک گرایش دارند، در غرب افراد متخصص فلسفه رسانه و فلسفه تکنولوژی هستند و دیگر شخصی مانند هگل و کانت در میان آنان وجود ندارد.
رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با بیان اینکه علم در غرب به شدت متکی به فلسفه است، تصریح کرد: غرب مدرن 5 موج را گذرانده است، موج اول انقلاب فلسفی و علمی بوده که در قرن 17 رخ داد، موج دوم انقلاب صنعتی است که بر موج قبلی سوار شده و در قرن 18 به وقوع پیوست، موج بعدی موج لیبراریزم و سوسیالیسم است که در قرن 19 صورت گرفت.
وی افزود: در اوایل قرن 5 با علوم نوینی مانند نانو تکنولوژی، بایو و علومی از این قبیل مواجه هستیم، آیا امروز می توانیم مکانیک کوانتوم را از فلسفه جدا کنیم، در جواب باید گفت خیر، ممکن است انجمن فلسفه در ایتالیا فعال نباشد ولی تفکر فلسفی در آنجا مشاهده می شود.
حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه با اشاره به مصادیق اقدامات فلسفی در جهان امروز، گفت: حضور آمریکایی ها در خاورمیانه دارای فلسفه است، آنچه که امروز به عنوان فلسفه اسلامی مطرح است از دو کاستی رنج می برد، فلسفه اسلامی هنوز مبتنی بر فلسفه هستی، نفس، معرفت و خدا است، اگر بخواهیم فلسفه اسلامی را بر دنیا گسترش دهیم باید به امور دیگر بیشتر توجه کنیم.
وی افزود: ما افزون بر فلسفه نفس و خدا و باید به امور دیگر بپردازیم مانند فلسفه فرهنگ تکنولوژی، فلسفه انسان و معنویت، باید توجه شود به نیازهای انسان اقتصادی عالم اقتصادی پاسخ نمی دهد بلکه این عالم به او نیازمند است، کسی که در فلسفه تفکر تحلیلی دارد به علم یک نگاهی داشته و فردی که در بستر اسلام است تعریفی دیگر از علم دارد.
رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با بیان اینکه برخی مدعی اند عدم کاربردی شدن فلسفه از سوی ملاصدرا کار صحیحی است، ابراز داشت: کاربردی نشدن فلسفه توسط ملاصدرا اتفاق مبارکی نبود، ملاصدرا با حریان علم مدرن عصر خودش آشنا نبود از این رو هرکه می خواهد حکمت ملاصدرا را بشناسد بدون شناخت حکمت مشاء، اشراق و ابن عربی نمی توانداین کار را انجام دهد.
وی افزود: برخی فکر می کنند اگر بدایه و نهایه الحکمه را بخوانند با فلسفه ملاصدرا آشنا می شوند درصورتی که در اشتباه اند، کاربرد فلسفه فقط در معرفی علوم نیست بلکه فلسفه باید وارد مهدکودک‌های ما شود./811/202/ب1