۱۴ مهر ۱۳۹۴ - ۱۶:۲۷
کد خبر: ۲۹۳۳۱۸
در یک نشست علمی بررسی شد؛

گره گشایی از نظام خانواده در قم/ خوف فساد سبب وجوب ثانوی نکاح می‏شود

خبرگزاری رسا ـ نشست علمی گره گشایی از نظام خانوده با ارائه حجت‌الاسلام فرج الله هدایت نیا عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با حضور کارشناسان برجسته حوزه و دانشگاه در قم برگزار شد.
حجت الاسلام فرج الله هدايت نيا، عضو هيأت علمي پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نشست علمی گره گشایی از نظام خانواده عصر امروز در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی قم برگزار شد.

 

حجت الاسلام فرج الله هدایت نیا، عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی درباره کارکردهای اصل عفاف در حقوق خانواده اظهار داشت: دین مبین اسلام جایگاه ارزشی و ممتازی برای عفاف قائل شده و منزلت عفیف را تا رتبه مجاهد شهید و فرشته‏ای مقرب بالا برده است.

 

وی با اشاره به آیه 32 و 33 سوره مبارکه نور ادامه داد: از سوی دیگر از نظر اسلام راهی برای عفیف ماندن جز ازدواج یا خویشتن داری جنسی وجود ندارد؛ به این ترتیب یکی از مبانی ازدواج در اسلام برای زن و مرد، حفظ پاکدامنی است.

 

عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ابراز کرد: حال مسأله این است که عفاف صرفا یک اصل ارزشی و اخلاقی است یا کارکرد فقهی و حقوقی نیز دارد؛ بررسی‏های به عمل آمده نشان می‏دهد که عفاف تنها یک اصل اخلاقی نیست، بلکه آثار فقهی متعددی بر آن وارد می‏شود.

 

حجت الاسلام هدایت نیا با اشاره به قانون اساسی گفت: اصولا خانواده نمی‏تواند بی اعتنا به اخلاق یا نافی آن باشد؛ چرا که مطابق اصل دهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، از آن‏جا که خانواده واحد بنیادی جامعه اسلامی است، همه قوانین و مقررات و برنامه‏ریزی‏های مربوط باید در جهت آسان کردن تشکیل خانواده، پاسداری از قداست آن و استواری روابط خانوادگی برپایه حقوق و اخلاق اسلامی باشد.

 

وی افزود: با توجه به اصل دهم، کارکردهای فقهی و حقوقی عفاف نیز باید مورد توجه قرار بگیرد؛ کارکردهای اصل عفاف در فقه و حقوق خانواده به ایجابی و سلبی تقسیم می‏شود؛ در کارکرد ایجابی، عفاف می‏تواند نکاح را برای زن و مرد، واجب کند یا می‏تواند پاسخ‏گویی به مطالبات جنسی همسر را بر شوهر واجب کند.

 

عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در تشریح کارکرد سلبی ابراز کرد: حفظ عفاف می‏تواند موجب گسست زوجیت و انحلال نکاح شود؛ اگرچه کارکرد ایجابی نکاح مشترک میان زن و مرد است، اما کارکرد سلبی آن برای زوجه اهمیت زیادی دارد.

 

وی ادامه داد: اگر زنی ناشزه باشد یا دچار ناتوانی جنسی گردد شوهر می‏تواند از وی جدا شود یا با حفظ رابطه زوجیت، همسر دیگری به عقد دائم یا منقطع اختیار کند؛ پس او می‏تواند خود را از خطر آلوده دامنی حفظ کرده و نافرمانی یا ناتوانی جنسی زوجه برای وی خطری ندارد.

 

حجت الاسلام هدایت نیا درباره حق زن در شرایط مشابه تصریح کرد: وضعیت زن در شرایط مشابه متفاوت است و وی حق طلاق ندارد؛ از طرفی تا از قید زوجیت فعلی خلاص نشود، نمی‏تواند شوهر دیگری اختیار کند؛ در فرضی که زوجیت برای وی کارکرد خود را از دست داده است، اگر راهی برای گسست نکاح وجود نداشته باشد، خطر آلوده دامنی وی را تهدید می‏کند.

 

وی به تشریح کارکرد ایجابی و سلبی اصل عفاف پرداخت و اظهار داشت: از لحاظ ایجابی خوف فساد موجب وجوب ثانوی نکاح می‏شود؛ درحالی که در شرایط عادی عقد نکاح واجب نیست؛ همچنین خوف فساد مقتضی آن است که شوهر به مطالبات جنسی همسرش پاسخ دهد و این درحالی است که در شرایط عادی، حق زوجه بر مواقعه چهار ماه یک‏بار است.

 

عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به کاردکرد سلبی اصل عفاف اشاره کرد و گفت: خوف فساد موجب مشروعیت دخالت حاکم برای طلاق زوجه می‏شود؛ مانند زنی که شوهرش غایب و زنده یا مرده بودنش نامعلوم باشد؛ زنی که شوهرش بیمار یا ناتوان از ایفای وظیفه همسری باشد؛ همچنین خوف فساد در فرض شدت کراهت یا بیزاری زن از شوهر موجب وجوب خلع بر شوهر می‏شود.

 

حجت الاسلام هدایت نیا در پایان اظهار داشت: به طور کلی در مواردی که زوج نمی‏تواند به نیاز جنسی همسرش پاسخ دهد و زوجه قادر به خویشتن‏داری نبوده و در معرض فساد و وقوع در معصیت باشد، طلاق حاکم دارای مشروعیت می‏شود.

 

حجت الاسلام ولی الله نقی پور فر، استاد حوزه و دانشگاه در بخش دیگر به تلاش برای صلح پیش از طلاق تاکید کرد و گفت: در امر طلاق باید نهایت تلاش بر صلح طرفین انجام شود و حتی اگر زنی از شوهرش نفرت داشته باشد، بر وی واجب است که از شوهرش تمکین کند.

 

حجت الاسلام ابوالقاسم مقیمی، رییس پژوهشکده دانش‏نامه نگاری دینی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به عنوان کارشناس دیگر این نشست علمی تأکید کرد: این چنین بحث‏هایی که در رابطه با خانواده است، باید ابتدا به صورت علمی و تخصصی مرز بندی شود و سپس مورد بررسی قرار گیرد./840/پ202/ی

ارسال نظرات