تحول علوم انسانی یک ضرورت است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، دکتر علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی پیش از ظهر امروز در سومین کنگره تحول در علوم انسانی که در مرکز همایش های بین المللی سازمان صدا و سیما برگزار شد، گفت: از دیر باز یکی از دغدغه‌های مهم تحول در علوم‌انسانی بوده است.

وی افزود: جا دارد ما در علوم ‌انسانی غور بیشتری نسبت به ساحت‌های دیگر علمی داشته باشیم، بزرگان زیادی در اسلام از گذشته این دغدغه را داشتند که بعد از انقلاب هم این مباحث بیشتر ایجاد انگیزه کرده است، دغدغه ای که بین عده‌ای از صاحب‌نظران وجود دارد که تصنعی نیست اصیل است که در بیانات رهبر هم به آن اشاراتی شده است.

رییس مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: همه علوم انسانی چه علوم دیگر تکون آنها بر اساس اصول متعارف و موضوعه است که در اصول متعارف ممکن است بدیهی باشد اما در اصول موضوعه بدیهی نیست.

لاریجانی اظهار داشت: انتخاب اصول موضوعه همیشه امری جامع بین همه افکار نیست بنابراین یک انتخاب است حتی در علوم دقیقه هم اینگونه است، اصول موضوعه برای اینکه بخشی از حقیقت در علوم هندسه بررسی شود بود بعدها هندسه های دیگری به وجود آمد با مبنای برهانی به وجود آمد بنابراین این انحصار به علوم‌انسانی ندارد.

وی بیان داشت: فرض انسان‌ها بر اساس فطرت خود حرکت می‌کنند حالا ممکن است این در فرهنگ دیگری به یقین وجود نداشته باشد، اصول موضوعه می‌تواند مسیرها را در پرتوافکنی و حقییقت‌یابی متفاوت باشد، فلسفه هم علم انسانی و دست ساز انسان است هر سیستم فلسفی یک موضوع مخفی هم دارد.

رییس مجلس شورای اسلامی ابراز کرد: در علوم انسانی درباره رفتار انسان جمعی و فردی صحبت می‌شود، اصول موضوعه عام فراگیر و جهانی نیست.

لاریجانی گفت: این مسیری که ما در تحول علوم‌انسانی انتخاب کردیم یک ضرورت است البته این نیست که ما بخواهیم دانمشندان دیگر را نادیده بگیریم.

وی با اشاره به اینکه انتظار ما از علوم انسانی چقدر است، عنوان کرد: اصولا سیستم‌های اکسوماتیک هستند بر اساس اصول موضوعه ساخته می‌شود آیا قابلیت این را دارد که جاودانه باشد و همه حقایق را پوشش دهد چنین ادعایی نمی توان کرد.

رییس مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: یک قضیه است که هر سیستم اکسوماتیکی داشته باشید ناقض است حالا چه فلسفه جامعه شناسی یا ریاضی باشد، فرض سیتسم اکسوماتیک در جامعه شناسی با مختصات علوم دینی تعریف می‌شود ظاهرا اینطور نیست علمی که بتواند همه حقایق را پوشش دهد وجود ندارد زیرا این یک امر وحیانی نیست انسانی است.

لاریجانی بیان داشت: نمی‌توان این را از خصوصیات علمی جدا کرد که نقص نداشته باشد، هیچ نظام فلسفی نمی‌تواند ادعا کند که همه حقایق فلسفه را تعریف کرده است بلکه می تواند ادعا کند که بخشی از حقایق را روشن کرده است.

وی ابراز کرد: سطح انتظار ما از علوم ‌انسانی نباید در حد قرآن باشد، باید دید چگونه می‌توان به این علم رسید و آن را سامان داد در حوزه اقتصاد، جامعه شناسی و روانشاسی در اصول موضوعه و هدف‌های آن باید تامل کرد همچنین باید فرد واردشونده به این علم سطح سواد بالایی داشته باشد.

رییس مجلس شورای اسلامی گفت: باید دید علوم چگونه شکل گرفته و تدوین یافتند، غالبا رشد علمی از بدنه بوده است که در عمل به خلق چارچوب‌های قوی دست یافتند، ما موضوعاتی زیادی در کشور داریم که نیاز به کاووش دارند.

لاریجانی عنوان کرد: به عنوان مثال وضع حاشیه نشینی در همین شرایط فعلی با یک نظام و شرایط وضع متفاوتی دارد بنابراین ممکن است مدل های متفاوت ضیق باشد برای آن در اینجا نیاز به خلق است.

وی افزود: به عنوان مثال قانون اساسی اصولی برای سیاست جامعه و در حوزه دیپلماسی دارد بر اساس آن باید یک مدل رفتاری داخلی و خارجی تعریف شود، آیا مدل داریم یا نه اگر داریم کارساز بوده است از منافع ملی خوب صیانت کرده یا خللی داشته است، بنابراین از مطالعه پدیده‌هایی که ما درگیر آن هستیم وقتی عالمانه و ریشه بابی شود می توان فهمید در دورن این ساختار موجود قابل تعریف است.

رییس مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: در این زمینه در بخش کلان مطالعات خوبی در بحث نظری شده است که باید از آن استفاده کرد قشری از متفکران ما به آن علاقمند هستند اما باید به حوزه خرد بیشتر توجه کرد زیرا ملموس تر بوده و نشان می‌دهد که چگونه باید با آن برخورد کرد./807/پ202/ج