نشست «خواجه نصیر الدین طوسی فیلسوف مشائی یا متکلم» برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام علی شیروانی، کارشناس مباحث فلسفه و حکمت، عصر امروز در دومین نشست شیعه شناسی در مرکز آموزش تخصصی شیعه شناسی حوزه علمیه قم با معرفی کامل شخصیت خواجه نصیرالدین طوسی، آثار و زندگی نامه ایشان، گفت: با توجه به این که خواجه نصیر در دو کتاب تجریدالعقاید و شرح الاشارات به دو صورت موضع گیری کرد، که در کتاب شرح الاشارات رأی فیلسوفان را پذیرفته است و در تجریدالعقاید رأی متکلمان را قبول کرد؛ بنابراین از کجا باید فهمید که ایشان فیلسوف مشائی است یا متکلم؟ 

وی با بیان اینکه ابتدا باید مشخص شود چه تعریفی از فلسفه و چه تعریفی از کلام وجود دارد و رابطه این دو با همدیگر چیست؟، خاطرنشان کرد: فلسفه، احکام کلی هستی را می‏گوید و درباره کلیت عالم هستی به روش عقلی می‌پردازد و نقل در آن جایی ندارد، اما کلام با توجه به تعاریف مختلفی که دارد، علمی است که متکفل بحث از عقاید دین است و عقاید دین را مشخص می کند.

حجت الاسلام والمسلمین شیروانی افزود: کلام چند کارایی در رابطه با عقاید در دین انجام می‌دهد، ابتدا عقاید دینی را استخراج می‌کند در مرحله بعد به این عقاید استخراج شدن نظم می بخشد و بعد آنها را ثابت می کند ودر مرحله ی آخر از آنها دفاع می کند، شأن متکلم همانند یک شأن فقیه است.

کارشناس مباحث فلسفه و حکمت با اشاره به اینکه کلام دارای حوزه وسیع و گسترده‌ای است، ابراز کرد: مباحث حوزه فلسفه و کلام در برخی از موارد جدا است؛ یعنی فیلسوف به جاهایی می‌پردازد که متکلمین به آن نمی‌پردازند و متکلمین هم به جاهای می پردازند که فیلسوفان به آن نمی پردازند، در این بین مباحث مشترکی وجود دارد که این دو گروه به آن می‏پردازند.

حجت الاسلام والمسلمین شیروانی ادامه داد: بحث «عالم حادث است یا قدیم» پرسشی است که هم فلسفی است هم کلامی، بنابراین اگر کسی برای حل این سوال پا پیش بگذارد، فیلسوف است یا متکلم؟ و دیگر اینکه در باب مسأله عقل و دین چه موضعی را اختیار کنیم؟

وی افزود: دین یک طرف و عقل هم در طرف دیگر، دین منبعش نقل است و برای فهمش باید به آیات و روایات رجوع کنیم، اگر کسی در مسأله ای با استدلال و برهان جلو آمد، می‌شود فیلسوف؛ اما اگر با استناد به نقل پیش برود، متکلم است، بنابراین در مسأله مشترک خواجه نصیر فیلسوف می‌شود.

کارشناس مباحث فلسفه و حکمت با اشاره به اینکه در این دوران کسانی که کار متکلمانه می‏کنند، فیلسوف هستند، بیان کرد: کار متکلمانه کردن منافاتی با فیلسوف بودن ندارد؛ بنابراین نکته‌ای که می‌خواهم عرض کنم این است که «خواجه یک فیلسوف متکلم است»./875/پ202/ف2