واشنگتن در منطقه به دنبال چیست؟

به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، در میانه تعطیلات سال نوی میلادی نیویورک تایمز گزارشی را منتشر کرد به این مضمون که کابینه اوباما در حال بررسی پیشنهادی از سوی پنتاگون مبنی بر ایجاد پایگاه‌های نظامی جدید در خاور میانهمی باشد.

با وجود اینکه به ظاهر این تصمیم برای مقابله با حملات داعش و تروریستهای تکفیری در خاور میانه مطرح شده، لیکن این پیشنهاد به هیچ وجه تصمیم جدیدی از سوی پنتاگون محسوب نمی شود. اکنون بیش از 36 سال است که ارتش ایالات متحده در نقاط مختلف، از جنوب اروپا و خاور میانه گرفته تا آفریقا و جنوب غرب آسیا، پایگاه‌های نظامی خود را مستقر ساخته است.

سابقه این پایگاه‌ها مصیبت بار بوده است. این پایگاه‌ها ده‌ها میلیارد دلار هزینه در برداشته و برای دولتهای کشورهای غیر دموکراتیک، همچون عربستان سعودی، بحرین، قطر و جیبوتی حمایت نظامی به عمل می آورد. از طریق همین پایگاه‌ها بوده که مداخله نظامی ایالات متحده و برافروختن جنگ در جای جای جهان میسر شد. از جمله این جنگها می توان حمله سال 2003 به عراق را نام برد. حمله ای که نتیجه آن هرج و مرج در خاورمیانه و دعوای گروه های مختلف بر سر قدرت بود. در این بین فجایع انسانی بسیاری رخ داد که در اینجا قصد پرداختن به آن را نداریم. از طرف دیگر وجود این پایگاه‌ها، باعث برانگیخته شدن احساسات ضد آمریکایی و رادیکالیسم شد و البته موجب پدید آمدن سازمانهای تروریستی، که هم اکنون همین سازمانها بهانه تاسیس و استقرار پایگاه‌های بیشتر نظامی آمریکایی در منطقه شده است. 

اگر چیز جدیدی در این خصوص وجود داشته باشد، آن همان تصدیق عمومی در مورد نکته ای‌است که پیش از این نیز عده ای آن را مطرح نموده بودند. با وجود سالها انکار این مطلب از سوی دولتمردان ایالات متحده مبنی بر عدم وجود حتی یک "پایگاه دائمی" در خاور میانه و یا حتی علاقه به داشتن چنین پایگاهی، اکنون ارتش آمریکا علنا اعلام می کند که قصد دارد مجموعه ای از پایگاه‌های نظامی را برای دهه ها و شاید نسلها در منطقه مستقر سازد.

بنا بر گزارش "تایمز" پنتاگون قصد دارد زنجیره ای از پایگاه ها که می توانند به طور دائمی مقر 500 تا 5000 پرسنل آمریکایی باشند را تاسیس کند. در این سیستم پایگاه‌هایی بزرگ‌تر برای چهار منطقه در کشورهای افغانستان، عراق، جیبوتی و اسپانیا، و مراکزی کوچک‌تر در نقاطی مانند نیجریه و کامرون در نظر گرفته شده است. هدف از تاسیس این پایگاه‌ها هم جالب توجه است. این پایگاه‌ها با این هدف سازمان داده می شوند که نیروهای عملیاتی ویژه در آن مستقر شده و در صورت نیاز، بلافاصله و بدون فوت وقت وارد عمل شوند. بدین ترتیب مداخله نظامی ایالات متحده در دیگر کشورها و علی الخصوص خاور میانه، با سرعت و شدت بیشتری عملی خواهد شد. به گفته برخی مقامات پنتاگون که نام آنها فاش نشده، اجرایی ساختن این طرح هر ساله میلیون ها دلار هزینه در بر خواهد داشت.

همانطور که در ابتدا گفته شد، این مطلقا طرح جدیدی نیست. قدمت این استراتژی به پیش از ظهور جریاناتی مانند القاعده و داعش بازمی گردد. در واقع ریشه این طرح و طرحهای مشابه آن را باید در دکترین کارتر جستجو کرد. مقصود همان لحظه ای‌است که جیمی کارتر رئیس جمهور وقت آمریکا، اعلام کرد که ایالات متحده، نفت و گاز طبیعی خاور میانه را "با هر وسیله ای که لازم باشد، از جمله فشار نظامی" نگه خواهد داشت.

در جریان جنگ خلیج فارس در سال 1991، دهها هزار نیروی نظامی آمریکایی در عربستان و کشورهای همسایه آن مستقر شدند. پس از اتمام جنگ ارتش آمریکا با وجود تجزیه شوروی همچنان در منطقه باقی ماند و پایگاه‌های خود را در عربستان، کویت، بحرین، قطر و امارات گسترش داد.

این در حالی‌است که پس از گذشت 36 سال از حضور نظامی آمریکا در خاور میانه، نیروهای ارتش این کشور حتی به یک استراتژی کارآمد برای کنترل منطقه نیز دست نیافته اند، چه رسد به شکست دادن سازمانهای تروریستی. با توجه به سابقه حضور نظامی آمریکا در منطقه باید گفت که گسترش زیرساختهای نظامی در خاور میانه، تنها به ادامه سیاستهای جنگ افروزانه منجر شده و خواهد شد. نتیجه سیاستهایی که کاخ سفید پیش از این اتخاذ کرده بود، تا کنون چیزی جز جنگ و ویرانی نبوده و با گسترش پایگاه‌های نظامی آمریکایی، اوضاع مسلما هر روز بدتر و بدتر نیز خواهد شد./998/102/ب3

منبع: روزنامه رسالت