حج و عمره از منظر امام باقر/ تکمیل فریضه حج با ولایت معصومین

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نشست علمی حج و عمره از منظر امام محمد باقر(ع) ظهر امروز در سالن جلسات  پژوهشکده حج و زیارت استان قم برگزار شد.

حجت الاسلام والمسلمین داود حسینی در این نشست با بیان این که یکی از موضوعات تصویب شده در شورای پژوهش پژوهشکده حج و زیارت، بررسی حج از منظر ائمه اطهار(ع) است، اظهار داشت: به همت معاونت پژوهشی مبحث حج در منظر امام صادق(ع) کار شده است و پیامبر اکرم(ص) نیز برای چاپ آماده شده است و به مناسبت سالروز شهادت امام باقر(ع) سعی کردیم حج را از منظر ایشان نیز بررسی کنیم که البته قرار بر این بود که این نشست در سالروز شهادت ایشان در روز پنجشنبه برگزار شود ولی به دلیل تداخل برنامه ها به امروز موکول شد.

چهار محور برای بحث

مدیر گروه اخلاق و معارف پژوهشکده حج و زیارت افزود: ما این بحث را در چهار بخش خلاصه کرده ایم؛ نخست زندگی امام باقر(ع)، دوم بررسی حج و عمره از منظر امام باقر(ع)، سوم آداب حج از دیدگاه امام باقر(ع) و بخش چهارم ملاقات های بزرگان با امام باقر(ع) در حج است.

وی با اشاره به بخش نخست ابراز کرد: در بحث نخست باید بگوییم امام باقر(ع) در سال 56 یا 57  هجری قمری به دنیا آمدند و نسب ایشان از پدر به امام حسین(ع) می رسد و مادرشان نیز دختر امام مجتبی(ع) است و به همین خاطر است که در زیارت حضرت معصومه(س) عرضه می داریم السلام علیک یا بنت الحسن و الحسین چرا که بعد از امام باقر(ع) همه معصومین و امام زادگان از طرف پدری به سیدالشهدا و از طرف مادری به امام مجتبی(ع) می رسند.

تمجید پیامبر از امام باقر علیه السلام

وی با اشاره به علم بی اندازه امام باقر(ع)، ابراز داشت: جابر بن عبدالله از پیامبر نقل می کند که ایشان فرمود: «ای جابر تو پنجمین وصی مرا درک می کنی لقب او باقر است چرا که علوم به دست او شکافته می شود» و نشان دیگر بر این مدعا شاگردانی هستند که پرورش یافته دست ایشان بودند و در محضر امام صادق(ع) کمال نهایی را پیدا کردند که از این میان می توان به ابان بن تغلب، محمد بن مسلم، عبدالملک و زراره بن اعین، هشام بن سالم و برید بن معاویه اشاره کرد.

حجت الاسلام والمسلمین حسینی به بخش دوم سخنان خود اشاره کرد و عنوان داشت: بسیاری از معارف حج از امام باقر(ع) و امام صادق(ع) به دست ما رسیده است؛ ایشان درباره اهمیت حج و عمره حج و عمره می فرمایند: «حج و عمره دو بازار آخرت هستند و کسی که میهمان خدا در این بازار باشد، به حج برود و برگردد گناهانش گذشته اش پاک می شود و اگر در مسیر بمیرد در بهشت جای می گیرد».

وی ادامه داد: این روایت برای کسانی است که در مسیر حج به صورت عادی بمیرند حال شما تصور کنید شهدای مظلوم منا که با آن وضعیت فجیع از دنیا رفته و مظلومانه و غریبانه به شهادت رسیدند چه جایگاهی نزد خداوند دارند.

مدیر گروه اخلاق و معارف پژوهشکده حج و زیارت با بیان این که حج بدون ولایت ائمه اطهار(ع) ارزش چندانی ندارد، خاطرنشان کرد: مسأله تمام الحج به معنای کامل شدن فریضه حج با ولایت معصومین صورت می گیرد و در این مسأله خود امام باقر(ع) روایاتی دارند که به عنوان نمونه حضرت در روایتی زیبا می فرماید:  «هر کس می خواهد حج به جا بیاورد، باید حج خود را ختم به زیارت ما بکند و محبت، مودت و ولایت خود را بر ما عرضه کند تا حج او تام و کامل بشود».

امام باقر حج بدون ولایت را باطل می دانند

وی با تأکید بر این که در برخی از روایات، امام باقر(ع) حج بدون ولایت را باطل می دانند، افزود: حضرت در زمانی که عده ای دور کعبه می گشتند خطاب به یکی از یاران خود فرمودند: «این نوع طواف در زمان جاهلیت وجود داشت در حالی که به خدا قسم آنها به این شکل حج امر نشده اند بلکه باید پیش بیایند و ولایت خود را عرضه کنند و اعلام آمادگی برای یاری ما داشته باشند تا حج شان صحیح باشد» و یا دروایت دیگری از ایشان داریم «شما بعد از اعمال حج همچنان که به منا می روید باید پیش ما اهل بیت بیایید و و ولایت و مودت خود را اعلام کنید».

حجت الاسلام والمسلمین حسینی ابراز داشت: بخش سوم آداب حج و عمره در سیره امام باقر(ع) است؛ یکی از آداب زیارت خانه خدا در سیره امام باقر(ع) دعا کردن بود به این صورت که قبل از حرکت به سمت مکه خانواده خود را جمع می کرد و دعا می کرد که در کتب ادعیه موجود است؛ نقل می کنند امام باقر(ع) بین مکه و مدینه قبل از این که به حرم برسد از مرکب پیاده می شد و پابرهنه به سمت کعبه به راه می افتاد و به روز عرفه نیز اهمیت زیادی می داد.

وی با اشاره به بخش چهارم یعنی ملاقات های بزرگان با امام باقر(ع) در سفر حج خاطرنشان کرد: یکی از ملاقات های ایشان با طاووس بن کیسان یمانی است که اهل تفسیر و قاری قرآن بود که در شیعه بودن یا نبودن او اختلاف است؛ روزی در کنار خانه خدا خدمت حضرت رسید و سؤال کرد آن چه روزی در تاریخ است که در آن روز یک سوم اهل زمین کشته شدند؛ حضرت فرمودند: «تو اشتباه کردی یک سوم نیست بلکه یک چهارم است و آن روزی بود که قابیل برادرش هابیل را کشت چرا که در آن روز تمام انسان ها تنها چهار نفر بودند»./1330/پ202/ی