نشست علمی «مدیریت حج و تعطیلی حج از منظر فقه و تاریخ» برگزار شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت‌الاسلام رضا عندلیبی مدیر گروه فقه و حقوق پژوهشکده حج و زیارت پیش از ظهر امروز در نشست علمی «مدیریت حج و تعطیلی حج از منظر فقه و تاریخ» به دلایل تعطیلی حج یا رکود آن اشاره کرد و گفت: حج هیچگاه به طور کامل تعطیل نشده است و همه ساله عده‌ای در این مناسک شرکت کرده‌اند.
وی افزود: ناامنی و ضعف امنیت راه‌ها و شهرها یکی از علل رکود حج است. حال این ناامنی بعضی مواقع مربوط با راه‌ها می‌شد و گاهی نیز شهرها درگیر جنگ و نابسامانی بودند، دلیل دومی که در رکود حج مؤثر است صد حرم و مسجدالحرام می‌باشد. گاهی حاکمان با یکدیگر تنازع می‌کنند در نتیجه اجازه نمی‌دهند مردم کشورشان به مناسک حج بروند.
مدیر گروه فقه و حقوق پژوهشکده حج و زیارت در ادامه دلایل دیگر رکود مناسک حج را چنین برشمرد: دلیل سوم نبود متولی اعزام کاروان و دلیل چهارم، رواج بیماری واگیردار و قحطی است.
حجت‌الاسلام عندلیبی در پاسخ به این سؤال که آیا می‌شود حج را تعطیل کرد، گفت: خیر، حج در صورت استطاعت واجب می‌شود و تمام علمای شیعه و بسیاری از فقیهان اهل سنت استطاعت با حدود و شرایط خاص را در وجوب حج لازم می‌دانند.
وی افزود: در احادیث مقصود از استطاعت، استطاعت شرعی می‌باشد که شامل مالی، بدنی، طریقی و امنیتی و استطاعت زمانی است از طرف دیگر در احادیث معتبر آمده است که وجوب حج، تکریم بیت‌الله الحرام است تا هیچوقت خالی از حجاج نباشد.
وی اظهار داشت: برخی فقها با توجه به این‌گونه روایات، معتقدند حج وجوب کفایی دارد و باید هر ساله عده‌ای به حج بروند تا حج تعطیل نشود.
حجت‌الاسلام عندلیبی درباره وظیفه ولی‌فقیه نسبت به ارسال مسلمانان تصریح کرد: آنچه از کلمات فقها به دست می‌آید این است که اگر مسلمان نتوانست حج بجای آورد و مشکل او نداشتن مال بود، حاکم می‌تواند از بیت‌المال مخارج سفر او را بدهد.
وی در ادامه گفت: تعطیلی حج به طور کلی امکان پذیر نیست، در سال جاری نیز حج تعطیل نشده است بلکه به دلیل نبود شرایط استطاعت، حج بر مردم ایران واجب نشده که بخواهد تعطیل شود. یکی از شرایط استطاعت باز بودن راه‌ها بود که حکام سعودی راه‌ها را بستند و اجازه ورود ما را به مکه و مدینه ندادند.
گفتنی است این نشست علمی در سالن کنفرانس بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی برگزار شد و پیش از حجت‌الاسلام عندلیبی، حجت‌الاسلام مهدی شریعتی تبار، مدیرعامل بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی به سخنرانی پرداخت./202/862/ب1