علوم عقلانی به فقه اسلام پویایی می دهد/ تفکر تکفیری حاصل نبود عقلانیت است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی در آیین افتتاح مرکز تخصصی حوزوی فلسفه اسلامی اسراء اظهار داشت: یکی از با ارزش ترین علوم اسلامی، فلسفه اسلامی است که سابقه طولانی و اندیشمندان زیادی داشته است؛ علامه طباطبایی و امام خمینی(ره) از اندیشمندان معاصر این علم هستند.

رییس بنیاد اسراء ابراز داشت: آن چه که امروز به عنوان تراث گرانقدر فلسفه اسلامی مانده بسیار ارزشمند بوده و این مرکز به نوبه خود گوشه ای از این وظایف را به دوش گرفته است.

وی خاطرنشان کرد: امام خمینی(ره) فضای روشنی را برای پیشرفت علوم اسلامی ایجاد کردند که این فضا برخواسته از انقلاب اسلامی است.

حجت الاسلام والمسلمین جوادی آملی تأکید کرد: ما دارای یک فلسفه امن هستیم که در پناه وحی یک جایگاه اصیل پیدا کرده است؛ علوم عقلی رشد کرده و اساتیدی در این زمینه رشد کرده اند و همچنین آثار بسیار ارزشمندی تولید و منتشر شده است.

وی ادامه داد: اگر بخواهیم آثار علمی و متعالی یک جامعه را بیابیم، باید در زمینه علوم عقلی جستجو کنیم؛ کتاب «رحیق مختوم» یکی از این آثار برجسته است که باید سالیان طول بکشد تا اثر دیگری با این محتوا تولید شود.

رییس بنیاد اسراء افزود: حوزه علمیه به امنیت فکری و عقلی نیاز دارد؛ علوم عقلی در امینت کامل و بدون کاستن کمترین موردی رشد یافته است و با قدرت تمام در فضای آزاد اندیشی فلسفی و با دقت هایی که اساتید در رسای چنین مکتبی دارند، زمینه را برای حضور دانش پژوهان فرام کرده است.

وی بیان داشت: برخی در این زمینه نگرانی هایی دارند که حق هم دارند اما با توجه به زمینه امن ایجاد شده از سوی حوزه های علمیه هیچ جای نگرانی نداریم و از ابهامات و اشکالات رسته است؛ محصول این فلسفه را در گرایش های تفسیری به ویژه در تفسیر تسنیم می توان تماشا کرد.

وی تأکید کرد: دانش فلسفه و کلام قرار نیست که در کنار وحی قرار گیرند و از فلسفه برای احیای دانش فقه استفاده می کنند و هیچ گاه اندیشمندان در عرض وحی قرار نمی گیرند؛ به همان میزان که مرحوم شیخ انصاری تلاش علمی کردند تا از احکام اسلامی بتوانیم بهره ببریم، دیگر بزرگان اهل حکمت و کلام نیز تلاش کردند که فهم درستی در این زمینه داشته باشیم.

حجت الاسلام والمسلمین جوادی آملی با بیان این که به هیچ عنوان و هیچ کس تصور نباید کند که عقل و وحی در یک عرض هستند، گفت: فلسفه و عرفان تلاش می کنند که وحی را بفهمند؛ خدای متعال فرموده اند که «العلم فریضة» و علم سه قسم است؛ بخش نخست آن «آیة محکم» که همان فلسفه و حکمت است.

وی ابراز داشت: به همان میزان که هر چه دستگاه فقه قوی تر شود در فهم احکام الهی موفق تر و بروز تر خواهیم شد، هر چه هم که دستگاه عقلی قوی تر شود، در فهم معارف و حقایق قوی تر می شویم؛ برای فهم آیاتی که در تسبیح جهان سخن می گویند، باید به شیوه های عقلانی رجوع کرد.

رییس بنیاد اسراء با تأکید بر این مطللب که فهم حقایق و معارف توحیدی بدون استفاده از فلسفه امکان پذیر نیست، گفت: دانش فلسفه دستگاهی است با همه ویژگی هایی که یک علم نیاز دارد و به هیچ عنوان از این علم سخن نادرست بیرون نمی آید.

وی افزود: این مرکز تخصصی دومین مدرسه فلسفی است و بنده معتقدم که باید ده ها مدرسه فلسفی در قم ایجاد شود تا در مسائل فلسفی و تفسیری بهتر عمل شود؛ ما باید با همه وجود حوزه علمیه و فلسفه را از همه جهات تقویت کنیم.

حجت الاسلام والمسلمین جوادی آملی ادامه داد: ما به برکت انقلاب اسلامی تازه راه افتاده ایم و بنا است که فقه و فلسفه اسلامی تحول عظیمی در جهان ایجاد کند؛ از سوی دیگر تفکر تکفیری که در منطقه ایجاد شده، حاصل نبود عقلانیت است.

وی اظهار داشت: علوم عقلانی به فقه ما پویایی می دهد و زمینه های رشد و تعالی دستگاه فقه را فراهم می کند؛ ما زمینه را برای تعالی سایر علوم اسلامی از این جایگاه مطالبه و فراهم می کنیم.

رییس بنیاد اسراء بیان داشت: امکانات رشد را از فضای مجازی و مجلاتی که منتشر می شود فراهم می کنیم؛ این مرکز برای فلسفه عمومی نیست و با رویکرد حکمت متعالیه تحت اشرافیت حضرت آیت الله جوادی آملی است.

وی خاطرنشان کرد: مجمع عالی حکمت و مرکز تخصصی فسلفه اسلامی پایگاه خوبی برای اساتید و دانش آموختگانی است که قصد دارند علوم عقلانی را طی کنند؛ ما رقیب کسی نیستیم بلکه رفیق مراکز آموزشی هستیم.

حجت الاسلام والمسلمین جوادی آملی در پایان تأکید کرد: هر چه مدارس علمیه تخصصی در زمینه های و علوم مختلف گسترش یابند، زمینه تعالی و رشد فراهم می شود و قرار نیست با گسترش مدارس، رقیب سازی شود./840/پ202/ج1