هنر انقلابی متعهد به اندیشه است

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از شبستان: شهادت هنرمند و معلم بسیجی، سید مرتضی آوینی در روز بیستم فرودین سال 1372 سبب شد تا به پیشنهاد جمعی از شاعران، نویسندگان و هنرمندان حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی این روز به عنوان روز «هنر انقلاب اسلامی» نامگذاری شود.

اکنون بیست و چهار سال از شهادت سید مرتضی آوینی می گذرد و بسیاری از مسایل در گستره هنر، مغایرت اساسی با فرهنگ اسلام و انقلاب دارد. از این رو، بر آن شدیم در راستای بررسی این مساله با دکتر محمدرضا ریخته گران، مدیر گروه فلسفه هنر دانشگاه هنر گفت وگویی داشته باشیم. آنچه که در ادامه می خوانید حاصل نظرات این پژوهشگر است:

دکتر ریخته گران، مدیر گروه فلسفه هنر دانشگاه هنر در ابتدای مباحث خود به مساله تمدن و تاثیر آن در شکل گیری هنر در جوامع اشاره کرد و گفت: باید توجه داشته باشیم که اساسا تمدن ها متفاوت هستند و هر کدام به شیوه خودشان بسط پیدا می کنند. ما نمی توانیم احکام یک تمدن را بر تمدن دیگر بار کنیم.

وی ادامه داد: آنچه که امروز از هنر مراد می کنیم تلقی غربی از هنر است و این تلقی از هنر چیزی است که با روح فرهنگ ما تفاوت اساسی دارد. امروز وقتی واژه هنر را در در قاب اماکنی چون دانشگاه هنر، موزه هنرهای معاصر یا در قالب برنامه های هنری و فصلنامه های هنر، دانشجویان هنر به کار می بریم، تماما مراد واژه «آرت» است. در واقع هنر در نگاه امروز برای ما ترجمه همین واژه است و این چیزی است که در تمدن ما سابقه نداشته است.

ریخته گران با بیان اینکه هر تمدنی بر هنر بزرگی استوار است و هنر بزرگ در تمدن ما از سنخ این قبیل هنرها که مثلا دانشگاه هنر متکفل تعلیم و تدریس آن است نبوده، افزود: این مساله عمیق تر از شمعدانی پای حوض خانه های ایرانی است که برخی مطرح می کنند. این مساله به کل در ساختار فکری و تمدنی ما تعریف می شود.

وی با اشاره به ورود سبک های معماری غربی به کشور گفت: معماری جدا از شیوه زندگی نیست و در واقع وقتی که معماری غربی رواج پیدا می کند، به مفهوم رواج شیوه زندگی غربی میان ما است، سوال این است که آیا ما می توانیم به آن طاق های خشت و گل برگردیم؟ آیا می توانیم روح تمدن اسلامی را در آهن و سیمان بدمیم؟

مدیر گروه فلسفه هنر دانشگاه هنر تاکید کرد: اگر در فضای فرهنگی تمدن مان قرار بگیریم و از سوی دیگر بتوانیم نسبتی را که اجداد ما با هستی داشته اند اعاده کنیم آن وقت همه چیز درست می شود، در واقع اقدامات ظاهری از قبیل بازگشت به برخی کلیشه های معماری قدیم، کارگر نیست، یکبار دیگر باید زندگی را آنگونه که اجدادمان زندگی می کردند آن هم در جنب تکنولوژی جدید، در جنب دنیای مجازی، در جنب هجمه های غربی زندگی کنیم، در این صورت است که می توانیم منتظر ثمره ها و نتایج خاص ناشی از تمدن خودمان قرار بگیریم.

وی خاطرنشان کرد: هنر متعهد و انقلابی هنری است که برگرفته از روح سنت و معارف دینی ما باشد. هنری که بتواند تاریخ و اندیشه ما را معرفی کند و دریچه ای جدید را روی ما بگشاید که بر مبنای آن بتوانیم به درستی هنر اسلامی ایرانی را به دیگران بشناسانیم. هنر انقلابی متعهد به اندیشه است./1325//102/خ