نقش رسانه‌های جمعی در انتخابات
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، رسانه جمعی، به تمام ابزارهای غیرشخصی گفته می‌شود که به وسیله آن می‌توان پیام‌های نوشتاری، دیداری یا شنیداری را به‌طور مستقیم به اقشار مختلف جامعه انتقال داد. رادیو و تلویزیون، مجلات و نشریات، کتاب‌ها، اینترنت و سینما در زمره رسانه‌های جمعی شمرده می‌شوند.
رسانه‌ها می‌توانند کارکردهای مثبت و بسیار تأثیرگذاری بر مجموعه مخاطبان خود داشته باشند. اطلاع‌رسانی جامع و عادلانه به رأی‌دهندگان درباره اهداف، برنامه‌ها و سیاست‌های احزاب و نامزدهای انتخابات، خواسته‌ها و معیارهای انتخاب‌کنندگان، شناساندن افراد و چهره‌ها به رأی‌دهندگان، حقوق و وظایف رأی‌دهندگان و انتخاب‌شوندگان، قوانین و ضوابط رأی‌گیری از جمله کارکردهای رسانه‌های جمعی است.
رهبر معظم انقلاب فرمودند:...هم مطبوعات، هم رادیو و تلویزیون، هم کسانی که به ابزارهای گوناگون ارتباطجمعی دیگری مجهز هستند ـ رایانه‌ها و شیوه‌های رایانه‌ای ـ هم کسانی که یک منبری برای سخن‌گفتن دارند؛ مثل خطبای جمعه و نمایندگان مجلس شورای اسلامی؛ همه توجه داشته باشند که تَخریب، فضای انتخابات را خراب می‌کند.
شما از آن کسی که به او علاقه‌مندید دفاع کنید؛ هیچ مانعی ندارد؛ اما به آن کسی که رقیب اوست، مطلقا حمله نکنید؛ تخریب نکنید. این تخریب و این حرف‌زدن‌ها و اهانت‌کردن‌ها، نه حجیت دارد برای مستمعان، و نه جایز است؛ به‌خاطر اینکه فضا را خراب می‌کند.
آیت‌اللَّه مکارم شیرازی فرمودند:رسانه‌ها می‌توانند یک دیو را به‌صورت فرشته دربیاورند و یا فرشته‌ای را به‌صورت دیو نشان دهند... سرنوشت سیاسی و نظامی کشور ما در میدان رسانه تعیین می‌شود و سرنوشت کشورها به انتخابات بستگی دارد و انتخابات هم تحت تأثیر رسانه‌هاست.
ایشان قانون‌مداری و عدالت‌محوری در ابزارهای پیام‌رسانی را مورد تأکید قرار داده و توصیه کرده‌اند:رسانه‌ها باید واقعاً بی‌طرف باشند و نسبت به تمام کسانی که در مسیر نظام هستند و از فیلترهای انتخابات گذاشته‌اند. با چشم واحد نگاه کنند، زیرا همه اینها را قانون صالح شمرده و رسانه‌ها حق ندارند به آنها نگاه گزینشی داشته‌باشند. تشخیص این امر برعهده رسانه‌ها به‌ویژه رسانه‌ملی نیست.
دست‌اندرکاران و طراحان اصلی رسانه‌ها می‌بایست همه موازین شرعی و فقهی پیام‌رسانی ازقبیل امانتداری، راستگویی، موقعیت‌شناسی، مخاطب‌شناسی، عدالت در ارائه پیام، بی‌طرفی، دفاع از منافع ملی، تبلیغ ارزش‌های اخلاقی، تقویت حس همدلی و وحدت ملی، حمایت صریح از اصول قانون اساسی، تبیین مقام ولایت و... را در قالب‌های هنری، رسالت اصلی خویش بدانند.
همچنین پرهیز از سیاه‌نمایی، رفتارهای جناحی، گفتارهای توهین‌آمیز، نقل بی‌پرده و صریح نظرات نامزدها، تأثیرپذیری از صاحبان ثروت، تعریف و تمجیدهای اغراق‌آمیز و کناره‌گیری از تمامی صفات نکوهیده در مکتب اخلاقی اسلام را پیشه خود سازند. در این میان، رسانه ملی (صدا و سیما) جایگاهی ویژه در نظام اطلاع‌رسانی ایفا می‌کند.
حضرت آیت‌اللَّه ابراهیم امینی در این‌باره فرمودند: «صدا و سیما یک وسیله همگانی است و به عموم مردم تعلق دارد، مسئولین مربوطه در معرفی افراد حق و عدالت و مساوات را رعایت کنند، هیچ‌یک از ان‌ها را بر دیگری ترجیح ندهند وگرنه شرعاً مسئول خواهند بود.»
آیت‌اللَّه موسوی اردبیلی در رساله خویش آورده‌اند: « بر ارباب وسایل ارتباطجمعی، هنرمندان، و نویسندگان لازم است علم، هنر و ابزار خود را در جهت ترویج معروف و نهی از منکر و پیشگیری از اخلاق ناپسند اجتماعی به‌کارگیرند و هنر، علم و ابزار نوین ارتباطجمعی را در جهت القای شبهه و گمراهی و یا اشاعه اخلاق ناپسند به‌کارنگیرند.»/۹۹۸/ت۳۰۳/س
منبع: کتاب «احکام انتخابات»؛ نوشته سید سیف‌الله نحوی؛ با راهنمایی حجت‌الاسلام والمسمین محمد حسین فلاح‌زاده؛ به سفارش پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر.