معیار حب و بغض در اسلام

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین رضا محمدی، استاد حوزه علمیه قم امروز در آستان مقدس حضرت معصومه(س) با اشاره به حکمت 268 نهج البلاغه گفت: امام علی(ع) در این خطبه می فرمایند«أَحْبِبْ حَبِيبَکَ هَوْناً مَا، عَسَى أَنْ يَكُونَ بَغِيضَکَ يَوْماً مَا، وَأَبْغِضْ بَغِيضَکَ هَوْناً مَا، عَسَى أَنْ يَكُونَ حَبِيبَکَ يَوْماً» دوست خود را در حد اعتدال دوست بدار، چراكه ممكن است روزى دشمنت شود و با دشمنت نيز در حد اعتدال دشمنى كن، زيرا ممكن است روزى دوست تو شود.

وی افزود: در اینجا واژه «هَون» در اصل به معناى آرامش و راحتى و «هونا» معمولا به معناى شتاب نكردن و به آرامى كارى را انجام دادن و «ما» براى تقليل است و در مجموع يعنى كمى آرامتر.

استاد حوزه علمیه قم با بیان این که این اعتدال شامل اعتدال در دوستی های شخصی و در دین نیز می شود، افزود: هرگاه انسان در زمان دوستى، راه افراط در پيش گيرد و تمام اسرار خويش را به دوستش بگويد و او را از تمام زواياى زندگى خود آگاه کند ممکن است روزی این دوستی به دشمنی تبدیل شده و برای انسان درد ساز می شود بنابر این باید دقت کرد که تمام اسرار خود را برای دیگران فاش نکنیم.

حجت الاسلام والمسلمین محمدی ادامه داد: امام صادق(ع) نیز در حدیثی به همین مضمون می فرمایند«لا تُطْلِعْ صَدِيقَکَ مِنْ سِرِّکَ إِلاَّ عَلَى مَا لَوِ اطَّلَعَ عَلَيْهِ عَدُوُّکَ لَمْ يَضُرَّکَ فَإِنَّ الصَّدِيقَ قَدْ يَكُونُ عَدُوَّکَ يَوْماً مَا؛ دوستت را از همه اسرارت آگاه مكن مگر اسرارى كه اگر دشمنت از آن آگاه شود زيانى به تو نرسد، زيرا دوست ممكن است روزى به دشمن تبديل شود».

وی با تأکید بر این که در اسلام مسأله حب و بغض بايد بر اساس معيارهاى الهى باشد كه به صورت اصل «تولى و تبرى» معروف شده است، گفت: آيه 22 سوره «مجادله» در این زمینه می فرماید« اگر نزديك ترين بستگان انسان نيز از مسير حق منحرف شوند و در راه كفر و خطا و ظلم وعصيان گام نهند بايد رابطه دوستى را با آنان قطع كرد و اگر دورترين افراد در مسير خداشناسى، تقوا، پاكى و عدالت باشند بايد با آنها رابطه نزديك دوستى برقرار كرد.

وی افزود: همانطور که بیان شد این سخن حضرت در مورد دوستى و دشمنى هاى مربوط به امور شخصى است كه انسان اگر بر اساس وحدت منافع با كسى دوست مى شود حد دوستى را نگه دارد و اگر بر اساس اختلاف منافع  نسبت به كسى عداوت مى ورزد نیز باید اعتدال را در دشمنی نیز رعایت کند؛ زيرا اين دوستى ها و دشمنى ها براثر تغيير مسير منافع تغییر خواهد کرد.

استاد حوزه علمیه قم یادآور شد: انسان حتی در بیان اسرار خود به همسرش باید حد اعتدال را رعایت کرده و نباید تمام اسرار خود را حتی برای همسرش بازگو کند./968/پ۲۰۲/ج