حساب و کتاب آخر سال

به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، با فرا رسیدن روزهای پایانی سال، نهادها و ادارات مختلف به منظور حساب­رسی دقیق، کلیه ­ی ورودی ها و خروجی های بودجه ای را، بازنگری می کنند تا از اشتباهات بعدی جلوگیری شود. به همین علت شب کاری آخر سال را بعضی از ادارات تا صبح مشغول حساب و کتاب هستند. این عمل، خصیصه­ و درس بسیار خوبی برای ماست؛ چون ایام آخر سال نزدیک می ­شود؛ گذری به اعمال سال گذشته خویش زده و آن­ها را مرور کنیم.

"حساب" یکی از واژه هایی است که پیوند عمیقی با قرآن کریم دارد. در آیات بسیاری سخن از حساب و محاسبه و مشتقات آن آمده است. این واژه با مشتقاتش بیش از 102 بار در قرآن آمده است. اولین حسابرس خداوند متعال است؛ که از او در آیات مختلفی با وصف بهترین و سریع­ترین حسابرس یاد شده است. (بقره 202 / آل عمران 19 و 199 و...). "یوم الحساب" نیز یکی از نام های روز قیامت شمرده شده است. (ص 16 و 26) یعنی روزی که در آن هر کس به حساب و کتاب اعمالش در دنیا، رسیدگی می شود.

احادیث فراوانی داریم که «ای انسان ها قبل از اینکه به حساب شما رسیدگی شود؛ خودتان به حساب خودتان برسید.» امام کاظم(ع) به منظور نشان دادن اهمیت محاسبه می فرماید: کسی که هر روز به حساب اعمال خود رسیدگی نکند؛ از ما نیست. (اصول كافي2/453)⁽¹⁾ امام در این حدیث، حساب­رسی هر روز را تاکید می فرماید. شایسته است انسان هر روز به اعمال خویش نظر بیافکند تا بتواند برای کاستی­های آن جبرانی بیابد.

آنچه در رهگذر این حساب و کتاب، برای انسان حاصل می شود؛ آگاهی بر نقاط ضعف ها، قوت ها و برنامه ریزی منسجم­‌تر برای آینده است. اینک که به روزهای پایانی سال نزدیک می شویم؛ شایسته است به کارها و اعمال خویش از ابتدای سال تاملی نموده، قول و قرارهایی که با خدای خویش و امام زمان بسته بودیم، خاطرنشان شویم و میزان پای­بندی به آنها را بررسی کنیم. مخصوصا اگر حقی از مردم بر عهده ماست، کوشش کنیم صاحب حق را راضی کنیم. خدای ناکرده اگر دلی شکستیم، اهریمن غرور را بشکنیم و با عذرخواهی و دادن هدیه، در رفع کدورت ها تلاش کنیم.

نیز یادی از عزیزانی کنیم که اکنون در میان ما نیستند و بار سفر ابدی را بستند و رفتند؛ تا قدر این فرصت هایی که در اختیار ما گذارده شده را بدانیم؛ زیرا به فرموده امیر بیان حضرت علی(ع): فرصت ها مانند گذر ابرها می گذرند.(غرر الحكم238)^{(2)(3) /}۸۴۱/پ۲۰۱/س

مهدی عباسی

پی نوشت:

(1).كلينى، محمد بن يعقوب‏، الكافي( ط- الإسلامية)،غفارى على اكبر و آخوندى، محمد، دار الكتب الإسلامية،تهران‏

(2). الْفُرَصُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَاب‏.

(3). تميمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، غرر الحكم و درر الكلم‏، دار الكتاب الإسلامي‏،قم‏، 1410 ق‏، چاپ دوم‏