منازعه بین هویت و منفعت

به گزارش خبرگزاری رسا، یكی از دستاوردهای پیش‌بینی‌نشده برجام، قرار گرفتن اروپا در یك آزمون دشوار بود. آنان گمان نمی‌كردند شرایط به صورتی رقم بخورد كه حیثیت خود را در گوشه رینگ ببینند و برای خروج از وضع موجود به تناقض‌گویی بیفتند. درست است كه از منظر شرق، غرب یکپارچه دیده می‌شود اما از درون دو هویت اروپا و امریکا به رسمیت شناخته می‌شود. اکنون امریکا در مقابل چشم جهانیان از جمله ملت‌های اروپایی به تعهدی پشت‌پا زده است که اروپاییان امضا نموده‌اند و اگرچه تصمیم امریکا را غیرمنطقی می‌دانند اما از یک سو حاضر به اندک تقلیلی در آورده‌های اقتصادی خود نیستند و از سوی دیگر می‌خواهند در مقابل جهان بگویند رابطه ما با امریکا رابطه پدر-فرزندی نیست بلکه در طول هم سیاست‌های استعماری را پیش می‌بریم.

سؤال اساسی این است که وزن‌کشی امروز امریکا با اروپاییان منجر به حفظ هویت اروپا خواهد شد یا حفظ منفعت؟ رئیس اتحادیه اروپا بحث استقلال اروپا را مطرح و ماکرون این مسئله را به هویت اروپا ارجاع داد که آیا اروپا در تصمیمات بین‌المللی قدرت و توان عمل مستقل را دارد؟ اصولاً اگر روزی لازم باشد اروپا می‌تواند در مقابل امریکا تمام قد بایستد؟ تعدیل اقتدار اروپا در این مسئله به صورت طبیعی آینده روابط این کشور با جهان را دچار تغییر خواهد کرد و جهان فردا اروپا را به عنوان یک قاره که شجاعت و جسارت لازم برای دفاع از خود را ندارد خواهد شناخت.

سؤال این است که اروپا حاضر است به بهای سود، اقتدار خود را در مقابل چشم جهانیان به فروش بگذارد؟ از جمله آورده‌های دیگر برجام این است که بخشی از نخبگان قدرت در ایران که 30 سال است تلاش می‌نمایند اروپا را مقابل امریکا قرار دهند و یا به جدایی بین آنها فکر می‌کردند دست به اصلاح نگرش بزنند، چون فهمیدند که اروپا منهای امریکا نه اقتدار دارد و نه باید از آن حساب برد. امروز اصلاح‌طلبان در ایران نیز خواهند فهمید که نه‌تنها اروپا همتراز امریکا نیست که فرمانبردار است و منهای امریکا در جهان نیز شناخته نخواهد شد. آزمون سختی برای اروپا است که بین حیثیت، شخصیت و هویت خود و جیب و منفعت یکی را انتخاب کند و برای اینکه تمام‌قامت بایستد، هزینه پرداخت کند. البته ذات لیبرالیسم، تساهل و تسامح برای رسیدن به لذت را می‌پذیرد و حاضر است برای پیشگیری از افت سود، تن به هر پلشتی و حقارت بدهد.

امروز اروپا در این آزمون گرفتار آمده است و باید به جهان ثابت کند که پدر بزرگ‌تر از پدر (امریکا) هنوز پسر است و یا باید ثابت کند که چاره‌ای جز این ندارند که دست پدر پیر (اروپا) باید به زانوی پسر گرفته شود. آزمون اقتدار و منفعت اروپا، صرفاً در مقابل ایران نیست بلکه وزن‌کشی مذکور بین امریکا و اروپا، روابط اروپاییان با دیگر قدرت‌ها همچون چین، روسیه، هند و... را نیز تنظیم خواهد کرد. شکست اروپا در برجام و در مقابل امریکا آنان را به «شهروند درجه 2 غرب» تقلیل خواهد داد و این از آورده‌های معجزه‌آسای برجام است. برجام قرار بود معیار سنجش هسته‌ای ما باشد اما معیار سنجش اقتدار و استقلال اروپا شد و عجب تصادف نادری!

اگر اروپا هویت خود را به بهانه منفعت بفروشد از این پس با قطر و امارات تفاوت نمی‌کند که به دستور امریکا قیام و قعود کردند. یک روز امریکا می‌گفت به داعش کمک کنید و روز دیگر می‌گفت هواپیما بفرستید داعش را بمباران کنیم. اگر امریکا به اروپا بگوید بیایید تا ایران را تحریم کنیم و سپس بگوید بیایید تا با ایران توافق کنیم و دوباره بگوید حالا بیایید از توافق با ایران خارج شویم، دیگر اروپا چه شأن و هویتی خواهد داشت؟ و چقدر زشت که فروش کرامت ملی اروپا به بهای سود مادی انجام گیرد.

به تعبیر بهتر جدال اروپا با خود جدال بر سر پول و آبرو است و باید دید اروپا کدام را انتخاب می‌کند. البته ممکن است اروپایی‌ها حقارت خود در مقابل امریکا را بخواهند با طرح مطالبات جدید از ایران به صورت وارونه و گران به ما بفروشند که دولت جمهوری اسلامی باید برای مقابله با این تاکتیک آماده باشد./۹۶۹//۱۰۲/خ

منبع: روزنامه جوان