بشر تنها در سایه اعتقاد به خدا و روز جزا سعادتمند می شود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد حضرت آیت الله سبحانی عصر امروز در جلسه سخنرانی با موضوع «وحی در چشم انداز غربیان» که در مدرسه علمیه نواب برگزار شد با شرح تلاش فلاسفه غرب در پی توجیه وحی با شیوه ای که متکی به اصالت ماده است، گفت: گروهی از فلاسفه غرب به دلیل انکار ماوراءالطبیعه از یک سو و اعتقاد به صداقت و درست گویی پیامبران از سویی دیگر، برای جمع میان این دو نظر دست به توجیه وحی با شیوه ای مبتنی بر اصالت ماده زدند.

این مرجع تقلید با اشاره به اینکه برخی وحی را حاصل نبوغ پیامبران دانسته اند افزود: این افراد منبع وحی را خرد انسانی می دانند و برخی از آنان حتی وجود نبوغ را معلول یک سلسله حوادث و اتفاقاتی روانی دانسته و کوشیده اند که با بررسی های وهمی و پنداری، این علل را در زندگی پیامبران پیدا کنند.

وی این نظریه را دارای اشکال دانست و خاطر نشان کرد: اگر این چنین است چرا این دسته از نوابغ جهان (پیامبران) معارف و قوانین خود را به جهانی دیگر نسبت می دهند و از اینکه آنان را مربوط به خود بدانند به شدت اجتناب می کنند؟ وقتی مصلحان بشری و جهانی که داعیه اصلاح جهان را دارند تمام طرح ها و نقشه های خود را از خود می دانند، دلیلی نداریم تا افرادی را که با نام خدا قیام و مجاهده کرده اند را مانند آنان بدانیم.

حضرت آیت الله سبحانی با بیان اینکه هدف پیامبران با نوابغ و مدعیان اصلاح یکی فرق می کند تصریح کرد: هدف و مقصد نوابغ و مدعیان اصلاح جهان در مرحله اول خود شان است و اگر دارای فضائل اخلاقی باشند، اصلاح نزدیکان، قبیله، هم وطنان و یا هم نوعان را در بر می گیرد. اما پیامبران هدف شان عکس این است و برای آنان خدا مرکز و مقصد است. آنان معتقدند که بشر در سایه اعتقاد به خدا و روز جزا در دو جهان سعادتمند می شود.

این مرجع تقلید با اشاره به نظریه وحی نفسی به عنوان دومین توجیه غربیان از وحی افزود: این نظریه می گوید که پیامبران سال ها درباره خدا و اصلاح جامعه می اندیشند به نحوی که روح آنان با این اندیشه ها اشباع می شود. سپس آن اندیشه های متراکم به صورت واقع در می آیند و در جان کسی که پیوسته در امری و اندیشه ای فرو رفته است صدایی طنین می افکند و پیامبران فرشته را که همان صورت ضمیر ناخودآگاه او است، می بینند.

وی ریشه این نظریه را در جاهلیت دانست و خاطر نشان کرد: این نظریه تازگی ندارد و طبق آیه پنج سوره انبیا مشرکان عهد رسالت پیامبر را به خیال پردازی متهم می کردند و می گفتند وحی چیزی جز راه یافتن یک رشته افکار نامنظم که بی اختیار بر مغز او راه پیدا می کند نیست. خداوند در سوره نجم که آیات آن دارای نظم و انسجام بدیعی است این نظریه را رد می کند و پرده از حقیقت وحی برمی دارد.

حضرت آیت الله سبحانی با بیان آیات «ما کذب الفواد ما رای» و «ما زاغ البصر و ما طغی» گفت: خداوند با این آیات می فرماید که نه قلب و دل پیامبر و نه بصر و دیده او اشتباه کرده است و در هر دو نقطه روئیت به معنای واقعی انجام گرفته است. بنابراین وحی نفسی و یا القا شعور باطنی، اصطلاحات جدیدی بر یک اندیشه جاهلی است که با پوششی علمی بیان شده است.

این استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه با اشاره به نظریه ای که وحی را پوششی بر جنون و کاهن بودن پیامبر می داند افزود: مجنون کسی بود که در اثر تماس و تصرف جن مشاعر خود را از دست داده بود و کاهن نیز فردی بود که در اثر ارتباط با اجنه از اخبار غیب و اوضاع و احوال آگاهی داشت. اعراب جاهلیت می گفتند که سخنان یک مجنون و کاهن مربوط به شخص او نیست، بلکه القایی است از جانب جن که به ذهن و زبان او جاری می شود هرچند که خود او متوجه این امر نباشد.

وی این اتهام را مختص پیامبران ندانست و خاطر نشان کرد: به گواهی تاریخ همواره افراد مصلح، مجنون و دیوانه خطاب می شدند و این خطاب به دلیل تلاش برای دور و پراکنده ساختن مردم از اطراف آنان بود تا به سخنان شان گوش فرا ندهند./861/پ۲۰۲/ب۱