ضرورت استفاده از ابزار روز برای اجرای سنت های اصیل در حوزه

حجت الاسلام مصطفی غیبی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، در آستانه آغاز سال جدید حوزه به مهمترین لوازم ایجاد نشاط علمی در حوزه اشاره و عنوان کرد:‌ یکی از مسائل مهم تمرکز طلاب و اساتید در مباحثی است که ارائه می دهند که این مباحث اعم فقه و اصول و فلسفه و دیگر دروس حوزه است.

استاد سطح عالی حوزه علمیه قم اضافه کرد: طلبه یا استاد که در حال تدریس و تحصیل است باید در آن تمرکز داشته باشد؛ یکی از مشکلات قابل توجه که با آن مواجه هستیم این است که به دلیل گسترش فضای مجازی و ارتباطات، تمرکز طلاب و اساتید بر تحصیل و تدریس کمی از بین رفته است تا جایی که برخی از اساتید ما به ویژه در شهرستان ها به تدریس به عنوان شغل دوم یا چندم نگاه می کنند.

وی ادامه داد: همین طور از جانب طلاب نیز فراغت بال نسبت به امر تحصیل باعث می شود که ذهنشان با مباحثی که با آن مواجه هستند درگیر شده و در نتیجه به مطالعات و نوشتن تقریرات و کارهای علمی دیگر روی بیاورند.

حجت الاسلام غیبی با تأکید بر این که سنت های اصیل حوزه رو به فراموشی گذاشته شود، ابراز داشت: مطلب دیگری که در نشاط علمی حوزه تأثیر گذار است، پیگیری سنت های خاص در حوزه در امر تدریس و تحصیل مثل تقریر نویسی، پیش مطالعه، پیش مباحثه و مباحثه است که از قدیم وجود داشته ولی امروز مقدار زیادی کمرنگ شده است به ویژه در سطوح عالی ضعف بیشتری شاهد هستیم.

وی افزود: در حقیقت مباحثه واگویی آن چیزی است که طلبه در سر کلاس یاد گرفته و با این کار می تواند به اشکالات و جوانب مسأله ملتفت شود، هرچند همین مباحثه هم گاهی اوقات به صرف روخوانی خلاصه می شود که مسلما تأثیر زیادی در یادگیری ندارد و به مرور زمان موجب افسردگی علمی می شود، بلکه باید مباحثه جلسه بحث و بررسی و اشکال گرفتن به استاد و هم بحث باشد.

استاد مرکز فقهی امام محمدباقر(ع) با اشاره به یکی دیگر از سنت های ضعیف شده در حوزه خاطرنشان کرد: پیش مطالعه طلبه نیز از مسائل مهم است به این صورت که قبل از ورود در کلاس به مطالعه مباحث آینده می پرداختند و وقتی سر درس حاضر می شدند حواس جمعی بیشتری داشتند.

وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با بیان این که باید ثمره و اثر مباحثی در حوزه می خوانیم برای طلبه و استاد روشن شود، خاطرنشان کرد: اتفاقا این مسأله یکی از نکات بسیار مهمی است که غفلت از آن گاهی اوقات موجب بی رمقی طلاب و اساتید می شود، از این رو شاگرد و استاد باید بدانند بحث هایی که تدریس و تحصیل می کند مورد نیاز است و می تواند مشکلات را حل کند.

عضو معاونت پژوهشی مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی با اشاره به سخن برخی که در سال اخیر بر طبل بی ثمری و پاسخگو نبودن فقه و اصول می کوبند، یادآور شد: آنها مرتب می گویند که این آثار موجود، کتاب هایی نیست که مشکلات را برطرف کند و شاید هم غرض خیری داشته باشند ولی بیشتر از غرض خیری که وجود داشت موجب ضعف طلاب شده است و طلاب اشتیاق متعارف خود را نسبت به همان دروس از دست داده اند.

وی تأکید کرد: باید برای طلبه ما روشن شود که همین فقه و اصول می تواند پاسخگوی آن چه در سطح جامعه مواجه هستیم باشد و فقه و اصول و فلسفه و تفسیر می تواند حلال بسیاری از مشکلات روز دین باشد و دانستن همین مسأله قطعا نشاط طلاب را افزایش می دهد و نسبت به عمیق خواندن آن ها روحیه خواهند گرفت.

حجت الاسلام غیبی در ادامه به بیان پیشنهاداتی برای ایجاد رونق علمی در حوزه پرداخت و خاطرنشان کرد: به نظر می رسد یکی از کارهایی که مجموعه مراکز حوزوی باید در مورد آن پیش قدم شون، معرفی روش های اجرای سنت های حسنه حوزه است، یعنی همین پیش مطالعه و مباحثه و روش فیش برداری و شیوه تمرکز روی مباحث معرفی شود که طلاب از بین چند روش یکی را انتخاب کرده و با آن پیش بروند.

وی خاطرنشان کرد: اگر مراکز حوزوی علمی وقت بگذارند و این سنت ها را خوب معرفی کنند بسیار برای نشاط علمی مؤثر است به عنوان مثال در مورد این مسأله که چگونه می توان از ابزارهای نوین دنیا برای تقویت سنت های اصیل حوزوی بهره برد و مثلا مشکل فاصله مکانی دو طلبه برای مباحثه را برطرف کرد./1330/ت302/ب1