آمریکا با خروج از برجام در حال منزوی شدن است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در شهرکرد، نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد امسال یک برجستگی خاص دارد که می‌توان آن را ماحصل سیاست‌های انزوا گرایانه دونالد ترامپ دانست. ترامپ رئیس جمهور آمریکا، این کشور را در چنبره سیاست‌های انزواگرایانه خود در آورده است و هر روز فاصله کشورها با این کشور بیشتر می‌شود.
اساس سیاست خارجی دولت آمریکا از سال ۱۸۲۳ تا درگیر شدن این کشور در جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۷ و جنگ جهانی دوم، بر پایه سیاست انزواگرایی استوار بود. این سیاست انزواگرایی به دکترین مونرو (Monroe-Doctrine) موسوم است. در شرایط کنونی نیز به نظر می‌رسد دونالد ترامپ در حال بازگرداندن آمریکا به دوران انزواگرایی است. البته در دوره جدید، آمریکا با خواست خود این سیاست را برنخواهد گزید و در واقع یک ابتکار از سوی آمریکا نخواهد بود بلکه اقدامات اشتباه و دخالت‌های آمریکا در مسائل مختلف، آمریکا را به سمت منزوی شدن سوق خواهد داد که از جمله این اقدامات که به انزوای آمریکا منجر شده است می‌توان به خروج آمریکا از برجام اشاره کرد. در گفت و گو با حجت الاسلام سیدمحمد احمدی، مدیر حوزه علمیه استان چهارمحال و بختیاری و امام جمعه فرخشهر بر آن شدیم تا بهتر به زوایای مختلف خروج آمریکا از برجام بپردازیم تا عمق دشمنی آمریکا با نظام اسلامی بهتر تشریح و تبیین شود که مشروح آن در ادامه آورده شده است.
رسا - باسلام و تشکر به خاطر وقتی که در اختیار خبرگزاری رسا گذاشتید؛ لطفا به عنوان نخستین سؤال در مورد خروج آمریکا از برجام توضیح بفرمایید؟
خروج از توافق هسته ای ایران، از دید بسیاری از تحلیل گران به معنی دوران افول آمریکا به عنوان قدرت تعیین کننده و فائقه جهان بوده است. هرچند نشانه‌های پایان عصر آمریکایی پیش از ترامپ نیز مشخص بود اما با پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری این مسأله شتاب بیشتری به خود گرفته است و برجام را می‌توان نقطه عطفی برای این چالش بزرگ سیاست خارجی آمریکایی‌ها دانست. دیگر هیچ کشوری به آمریکا به عنوان کشوری که می‌تواند با قدرت نرم خود نقش تعیین کنندگی را داشته باشد و مشروعیت قانون سازی در فضای بین المللی را داشته باشد، نمی نگرد. ترامپ در یک سال ریاست جمهوری خود نشان داده است که آمریکا در برابر تعهدات بین المللی هیچ گونه احساس مسؤولیتی ندارد و به راحتی از توافق نامه‌هایی که رؤسای جمهور پیش از ترامپ امضا کرده اند خارج می‌شود. این مسأله سبب تشدید روند بی اعتمادی به آمریکا خواهد شد. اقدام ترامپ در مورد قدس نیز اوج اقدامات یکجانبه وی در مورد یک پرونده و مسأله بین‌المللی است.
در واقع ترامپ با این اقدام تیر خلاصی به اعتبار آمریکا شلیک کرد، تیر خلاصی که می‌تواند آمریکا را به سال ۱۸۲۳ و دوران انزواگرایی بازگرداند. نشانه‌های این مسأله نیز قابل رؤیت است. همراهی تنها چند کشور کوچک و خاص در مورد قدس و در مورد توافق هسته ای با ایران در مجمع عمومی نشان دهنده افول جایگاه و اعتبار آمریکا است.
در جریان برگزاری اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد، در چند روز گذشته، بسیاری از کشورها و مقامات دولتی آن‌ها، در کنار رسانه‌ها و مقامات سابق بارها اقدامات ترامپ را مورد انتقاد قرارداده اند چرا که این اقدامات را سبب تضعیف جامعه بین الملل می‌دانند.
رسا - آیا امكان خروج ایران از برجام وجود دارد؟ لطفا نظر خود را در این باره بفرمایید؟
در پاسخ به این پرسش كه آیا ما در برجام مى‌مانیم یا خیر، باید گفت، از صحبت هاى مقامات كشورمان معلوم است كه آن‌ها معتقدند اگر بخواهیم در درازمدت در برجام بمانیم، دلیلى وجود ندارد. برجام براى رفع تهدیدها و محرومیت‌ها بود. باید فشارها برداشته مى‌شد و اگر اروپایى‌ها در گذر زمان نشان بدهند قادر نیستند اقدامات فشارآفرین آمریكا را جبران كنند و نمى‌توانند فشارها را بردارند یا كاهش دهند، بدیهى است جمهورى اسلامى ایران از نظر عقل و منطق و شرع و عرف محق است كه در راستاى تأمین منافع ایران (كه شرط اصلى ماندن در برجام است) از آن خارج شود.
رسا - پس از خروج عهدشكنانه دونالد ترامپ از برجام، سخن از تداوم برجام با اروپایى‌ها به میان آمد، آیا اروپایى‌ها مقابل آمریكا مى‌ایستند و برجام اروپایى به نتیجه منجر مى‌شود؟
وقتى برجام اروپایى مطرح شد، رهبر معظم انقلاب مانند ابتداى شكل گیرى برجام فرمودند، من خیلى خوش بین نیستم به اینكه این مذاكرات بتواند از مشكلات ما گره‌گشایى كند؛ چون هر طرفى كه به مذاكره وارد مى‌شود، اهدافى دارد. اهداف جمهورى اسلامى ایران از ورود به مذاكراتى كه در نهایت به برجام منتهى شد، این بود كه بتواند فشارها را از روى اقتصاد كشور بردارد. همان‌طور كه آقاى روحانى در سال ۹۲ پیش از انتخابات و پس از انتخابات بحث مذاكره را با این هدف كه ما فشار را از اقتصاد ایران برمى داریم، مطرح كرد. رهبر معظم انقلاب با صراحت فرمودند من خیلى خوش‌بین نیستم كه ما با این مذاكرات بتوانیم فشارها را از روى اقتصاد ایران برداریم و دیدیم كه این درست بود و آمریكا از برجام خارج شد. لازمه این نگاه كه ما برجام را با اروپایى‌ها ادامه مى‌دهیم، این است كه اروپایى‌ها در مقابل آمریكا بایستند و به جنگ سیاسى و اقتصادى با آمریكا بروند كه به طور حتم اروپایى‌ها با آمریكایى‌ها چنین كارى نخواهند كرد. مشخص است كه در این مسیر، فرصت چندانى نداریم و اروپا باید تعیین تكلیف كند كه آیا حاضر است در كنار ایران در قبال محدودیت‌هایى كه از سوى ما پذیرفته شده، مقابل آمریكا بایستد یا خیر؟
رسا - چرا آمریكایى‌ها در این روزها با صراحت بیشترى از تغییر نظام جمهورى اسلامى ایران سخن مى‌گویند؟ در این باره بفرمایید؟
سخن آمریكایى‌ها سخن جدیدى نیست. آمریكایى‌ها سال ۱۳۵۷، تلاش فراوانى كردند تا جلوى پیروزى انقلاب اسلامى را بگیرند كه موفق نشدند و جمهورى اسلامى ایران استقرار یافت. كاملاً آشكار بود كه سیاست آمریكایى‌ها از ابتداى انقلاب اسلامى و استقرار نظام جمهورى اسلامى ایران ساقط كردن آن بوده است؛ زیرا آمریكایى‌ها در انقلاب اسلامى مردم ایران بازنده اصلى بودند، چراكه ایران را كه كشورى با موقعیت ژئوپلیتیك در منطقه غرب آسیا بود، از دست دادند. براى آمریكایى‌ها داشتن چنین موقعیتى در جهان به منظور بسط سلطه جهانى اهمیت داشت و جمهورى اسلامى ایران در این راه مانع اصلى آن‌ها بود. آرزوى همه رؤساى جمهور آمریكا از ابتدا تا به امروز براندازى جمهورى اسلامى ایران بوده است. هدف همه آن‌ها این است تا این مانع را از سر راه خود بردارند. آمریكا طى ۱۷ سال گذشته، در منطقه غرب آسیا هفت هزار میلیارد دلار هزینه كرده و دستاوردى نداشته است. این سؤال مطرح است كه آن‌ها دنبال چه چیزى بودند كه این مبلغ گزاف را هزینه كردند؟ افغانستان و عراق را اشغال كردند. بعد جنگ‌هاى لبنان و غزه را راه انداختند و در سوریه و عراق بحران آفرینى كردند و با راه‌اندازى گروه‌هاى تكفیرى مانند داعش فعالیت‌هایى كردند و همه هدف‌شان این بود كه منطقه براى تسلیم ایران مهیا شود تا از این طریق بتوانند بر منطقه تسلط یابند. اما به یقین مى‌توان گفت، نتیجه همه هزینه‌هایى كه آمریكایى‌ها كردند، تقویت جمهورى اسلامى ایران بود.
امروز نفوذ راهبردى جمهورى اسلامى ایران در عراق، سوریه، یمن و لبنان دغدغه آمریكایى‌ها شده است. در واقع، آمریكایى‌ها ۴۰ سال تلاش كردند جمهورى اسلامى ایران را ساقط یا تضعیف كنند، ولى ناموفق بودند. بى‌شك رؤساى جمهور بعدى آمریكا هم این آرزو را خواهند داشت، اما آن طور كه رهبر معظم انقلاب فرمودند، ترامپ آرزو به دل از كاخ سفید خارج خواهد شد و خواسته اش تحقق نمى‌یابد؛ موضوعى كه موجب عصبانیت روزافزون دشمن از جمهورى اسلامى ایران شده است.
رسا - این روزها دونالد ترامپ با تأكید بر دیدار با مقامات ایرانى به ویژه با توجه به حضور آقاى روحانى در نیویورك و طرح مذاكره بدون پیش شرط با مقامات ایران مرحله جدیدى از عملیات روانى با هدف اجماع و فضاسازى علیه ایران را كلید زده است، هدف او از این امر چیست؟
آمریكایى ها برخى خصوصیات یكسانى دارند؛ اما از زمانى كه دونالد ترامپ به قدرت رسید، اساساً یك نوع جبهه بندى و سهم بندى جدید شكل گرفت. او تاجر است و فكر مى‌كند با منطق تجارت مى‌تواند در عرصه سیاست جهانى حضور یابد. بر همین اساس، با چین جنگ تعرفه‌اى به راه انداخت. مشكلاتى هم با اروپا پیدا كرد، بر این اساس، این‌گونه پیش‌بینى مى‌شود كه آمریكا با این وضعیت روز به روز ظرفیت اجماع سازى علیه جمهورى اسلامى ایران را از دست مى‌دهد؛ به ویژه آن‌كه به طور یكطرفه از برجام خارج شد. برجام یك توافق بین‌المللى بود كه یك سوى آن ایران و یك سوى دیگر آن گروه ۱+۵ بود كه آمریكایى‌ها از آن خارج شدند و نقض عهد كردند. این رفتار نشان داد، آمریكایى‌ها در گذر زمان همه اعتبارشان را از دست خواهند داد. بنابراین با كم شدن اعتبارشان توان اقدام علیه كشورهاى دیگر را هم از دست مى‌دهند. به هر حال مى‌توان گفت آمریكایى‌ها مانند گذشته قدرت اجماع سازى علیه ایران را ندارند و نمى‌توانند این هدف خود كه تحت انقیاد در آوردن جمهورى اسلامى است را محقق كنند.
رسا – با توجه به اینكه دونالد ترامپ آمادگى خود را براى مذاكره بدون پیش شرط اعلام كرده چرا جمهورى اسلامى ایران مخالفت مى‌كند؟
اگر چه برخى از افراد در واكنش به درخواست مذاكره از سوى ترامپ استقبال كرده و با فرصت دانستن آن پیشنهاد پذیرش مذاكره را دادند، یا برخى دیگر با طرح این موضوع كه در جهان كنونى مذاكره نه سازش است و نه تسلیم، مذاكره مذاكره است، به نوعى آن را توجیه‌پذیر دانسته‌اند؛ اما رویدادهایى كه پس از تجربه برجام رخ داده است و اهداف راهبردى ترامپ و تیم او در كاخ سفید حقایقى را آشكار مى‌كند كه مى‌تواند دلایل محكمى براى عدم تمكین فشار مذاكره رئیس جهمورى آمریكا باشد.
۱. پس از توافق برجام دولت اوباما كه خود امضا كننده آن بوده، نه تنها به همه تعهدات خود عمل نكرد؛ بلكه نقض‌هاى مكررى در طول دوران خود داشته كه مهم‌ترین آن تمدید ده ساله قانون داماتو بود كه رئیس جمهورى ایران از آن نقض فاحش یاد كرد. ترامپ نیز پس از ورود به كاخ سفید، برخلاف تعهدات برجامى، تحریم‌هایى را علیه ایران وضع كرد و سپس با خروج از توافق هسته‌اى كه پشتوانه قطعنامه شوراى امنیت سازمان ملل را هم داشت، این توافق را از پایه فروریخت. از این‌رو با كدام منطق و عقلانیت مى‌توان به درخواست مذاكره وى جواب مثبت داد و انتظار منفعت براى منافع ملى كشور داشت.
۲. مواضع اعلامى و اعمالى ترامپ و تیم او به وضوح نشان مى‌دهد كه محتواى مذاكره از پیش مشخص است. اهالى كاخ سفید نتایج دلخواه و مدنظر از مذاكره را پیش از هرگونه مذاكره اعلام كردند. ترامپ در سخنان و توئیت‌هاى مختلفى اعلام كرد كه «ایران باید این‌گونه باشد.»، پمپئو وزیر خارجه آمریكا نیز ابتدا شروط ۱۲گانه‌اى را براى مذاكره اعلام كرد. بار دیگر بلافاصله پس از درخواست مذاكره بدون پیش‌شرط ترامپ، با تصحیح و تشریح، شروطى را براى مذاكره یادآور شد. پیش شرطهاى آشكار و غیر آشكار مقامات آمریكایى نافى وجود اراده آن‌ها براى گفت‌وگوى سازنده است. در واقع، در ذهن دولتمردان آمریكایى مذاكره به معناى بده بستان نیست؛ بلكه بده نستان است. بنابراین، وقتى نتیجه مذاكره‌اى از پیش مشخص است و اراده حقیقى در آن دیده نمى‌شود، رفتن پاى میز مذاكره خلاف عقلانیت در دیپلماسى است.
۳. تجربه مذاكره ترامپ با كیم جونگ اون كه متأسفانه برخى بلافاصله آن را الگویى براى جمهورى اسلامى معرفى كردند، عبرت‌انگیز و درس‌آموز است؛ زیرا ترامپ برخلاف امضاى سند توافق، خواسته‌هاى اضافى و غیر سازنده‌اى را مطرح كرد، به گونه‌اى كه دولتمردان كره شمالى در واكنش به آن اعلام كردند در صورت ادامه فشارها براى اینكه كره شمالى «به شكل یكطرفه» دست از جنگ افزار هسته‌اى خود بردارد، در مورد مذاكرات با آمریكا تجدیدنظر خواهد كرد.
۴. اقدامات ترامپ با معاهدات بین‌المللى و اقدامات یكجانبه گرایانه دلیل دیگرى است كه نه تنها در مذاكره با آمریكا فایده‌اى بر آن مترتب نیست؛ بلكه ضرر آن مضاعف است. ترامپ پس از كمتر از دو سال از به قدرت رسیدن خود، تمام توافقات یا معاهدات از جمله توافق نامه‌ها با نزدیك ترین متحدان آمریكا را پاره كرده و آن‌ها را زیر پا گذاشته است. او از معاهده آب و هوایى پاریس خارج شد و توافق مبادلات تجارى آزاد با متحدان اروپایى خود را لغو كرد و یك جنگ تجارى علیه آنان به راه انداخت.
.jpg)
رسا - جنگ روانى یكى از شیوه‌هاى سه‌گانه دشمن براى ناامید كردن مردم از انقلاب اسلامى است، براى مقابله با آن چه باید كرد؟
جنگ روانى از طریق شایعه، دروغ پردازى و حتى برجسته سازى و خیلى تكنیك‌هاى دیگر، مانند اتهام و افترا بستن و وارونه جلوه دادن حقایق و واقعیت‌ها از عوامل مؤثر در ایجاد تغییر در كشورها است كه دشمن به كار مى‌بندد. ابتدا باید ابزار و امكانات این كار را از دشمن گرفت. آنچه مطرح مى‌شود، این است كه افكار عمومى و مدیریت فضاى مجازى و مدیریت شبكه‌هاى مجازى از سوى دشمن در همین راستا انجام مى‌شود و امروز دشمن براى مدیریت افكار و آراى ملت ما به ابزار و وسایل نوینى دسترسى پیدا كرده است. متأسفانه، در سال‌هاى اخیر غفلت‌هایى صورت‌گرفته كه باید دلایل آن بررسى شود. براى نمونه، در این زمینه اغتشاشات یك دهه گذشته همگى بر بستر همین شبكه‌هاى اجتماعى شكل گرفته است. فیس‌بوك و توئیتر در اغتشاشات سال ۸۸ و تلگرام و اینستاگرام در اغتشاشات دى ماه سال گذشته (۹۶) نقش مؤثرى داشتند. دشمن از همین ابزارها براى تحریك و ایجاد اغتشاش و ناآرامى بهره برده و مردم باید در جریان واقعیت‌ها قرار بگیرند.
یكى از برنامه‌هاى دشمن سیاه نمایى از نظام و برجسته سازى مشكلات مردم است. در این راستا، باید ضمن تبیین واقعیت‌ها براى مردم و نسل جوان، داشته‌ها و ظرفیت‌هاى كشور كه از آن غفلت شده، براى نسل جوان تبیین شود تا آن‌ها بدانند راه و چاره عبور از مشكلات چیست؟ باید با مفسدان اقتصادى به صورت جدى برخورد شود تا دشمن در عملیات روانى خلع سلاح شود. به عبارتى، باید چندین اقدام همزمان صورت گیرد؛ یكى از مهم‌ترین آن‌ها مبارزه و برخورد سریع با مفسدان اقتصادى است كه با اموال مردم ثروت اندوزى نامشروع داشته‌اند و ثروتمند شده‌اند. باید با كسانى كه در افكار عمومى به اخلال در نظم عمومى متهم هستند و در روند معیشتى رویكردهاى منفعت طلبانه و سوداگرى دارند، قاطعانه برخورد شود و پس از آن به اطلاع مردم برسد. عوامل نارضایتى مردم باید مورد توجه قرار بگیرد و ضمن تجزیه و تحلیل به آن رسیدگى شود؛ پس هم آگاه‌سازى و هم اقدام عملى لازم است. اگر این‌ها هماهنگ با هم دنبال شود، دشمن ناتوان خواهد بود كه بر روى افكار عمومى ملت تأثیر مطلوب خود را بگذارد.
رسا - از وقتی که در اختیار ما گذاشتید و از همکاری هایی که با این خبرگزاری در طول سال دارید، کمال تشکر را داریم. اگر در آخر فرمایشی دارید، در خدمت شما هستیم.
ما هم از تلاش شما در راستای نشر معارف دین و حوزه های علمیه که از نیازهای روز جامعه امروز ما است، کمال تقدیر را داریم./9457//۲۰۰/خ
گفت و گو از سجاد محمدی فارسانی