سیره معصومین از زبان استاد خسروپناه
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسرو پناه، استاد حوزه و دانشگاه، در سخنانی به بررسی آیین معاشرت در سیره نبی اکرم(ص) و اهل بیت طاهرین(ع) پرداخت.
آیین معاشرت در سیره نبی اکرم صلی الله علیه و آله
اگر بخواهیم یک صفت بارز در آیین معاشرت از نبی اکرم صلی الله علیه و آله استفاده کنیم، مسئله حسن خلق حضرت است. بعضی ایراد می‌گیرند که پیامبر اکرم(ص) چرا با منافقین برخورد نمی‌کرد یا رفتار سلبی نشان نمی‌داد. این به حسن خلق حضرت بر می‌گردد که از خود حضرت سؤال شد که حقیقت دین چیست؟ فرمود اخلاق حسنه است و لذا نبی اکرم صلی الله علیه و آله، هم توصیه به حسن خلق داشته و هم در عمل این گونه بود. خداوند می فرماید «فبِما رحمةٍ من الله لِنْتَ لهم و لو کنتَ فظّاً غلیظ القلب لَانْفضّوا من حولِک»؛ این اخلاق توست که مردم دور تو جمع می‌شوند و اگر خشن بودی و رفتار تند و تیزی داشتی مردم از اطرافت پراکنده می شدند.
پیامبر صلی الله علیه و آله موفق شد که در کوتاه‌ترین زمان اسلام را در سراسر جهان گسترش دهد؛ اولا خیلی سریع عربستان را یکپارچه کرد و بعد از وفات حضرت، اسلام در کشورهای دیگر نیز گسترش پیدا کرد. خداوند با این وجود که پیامبر صلی الله علیه و آله از این صفت برخوردار است می فرماید: «فاعفُ عنهم» این‌ها را عفو کن؛ بالاخره مردم ممکن است رفتار ناشایسته‌ای از خودشان بروز دهند. بعد می‌فرماید هم برایشان دعا و استغفار کن. بعد می‌فرماید «وَ شاوِرهُم فی الامْر» و با همین مردم هم مشورت کن. بعد از شور و مشورت عزم راسخی داشته باش، توکل به خدا داشته باش و خدا هم اهل توکل را دوست دارد.
حلم امام حسن علیهالسلام
امام حسن مجتبی علیهالسلام مجمع الفضایل بود؛ ولی یکی از فضائلش که خیلی مطرح شد و دوست و دشمن به آن اذعان کردند حلم حضرت بود. حلمی که از شخصیت امام حسن علیهالسلام سرچشمه گرفت. نقل شده که مروان حکم در تشییع جنازه امام حسن علیهالسلام حاضر شد. امام حسین علیهالسلام وقتی او را دید تعجب کرد و فرمود در زمان حیات امام حسن خیلی امام را آزار دادی، چه شده تشییع جنازه امام آمدی. مروان گفت بله می دانم من در اندوه او خیلی تلاش کردم؛ اما این را بدان که حلم امام حسن آنقدر آشکار بود که ما هر کار ناشایستی انجام می دادیم او با حلم و بردباری ما را ادب می کرد و حلم او مانند کوه استوار بود. این سخن مروان حکم است که تا آخر عمر هم علیه اهل بیت علیهم‌السلام دشمنی کرد و در تثبیت حکومت بنی امیه نقش داشت.
تثبیت امامت از کارهای مهم امام رضا علیهالسلام
در آیین معاشرت امام رضا علیهالسلام یک نکته‌ای خیلی بارز است و آن تثبیت مسئله امامت و ولایت است؛ با اینکه امام رضا علیهالسلام ولایتعهدی را به اجبار پذیرفت و در شهر غربت یه شهادت رسید؛ اما این زجرها را متحمل شد تا مسئله امامت تثبیت شود. بعد از شهادت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نگذاشتند که مسئله امامت مستقر شود با اینکه نبی اکرم صلی الله علیه و آله بحث امامت را مکرر مطرح کرده بود، ولی عالمانه و عامدانه نگذاشتند که مستقر شود و لذا برخورد کردند و امیرالمؤمنین علیهالسلام را بیست و پنج سال خانه نشین کردند و بعد از صلح امام حسن علیهالسلام، منابر ملزم بودند که علیه امیرالمؤمنین علیهالسلام خطبه بخوانند.
یکی از دلایلی که فرقه‌های شیعه مثل واقفیه بوجود آمد به خاطر جهالت بود که گرفتار تفرقه می‌شدند؛ چون نمی‌گذاشتند امامت مطرح شود؛ اگرچه چه بخشی عامدانه قصد تفرقه داشتند. کاری که حضرت در مسیر مدینه تا نیشابور کرد این بود که مسئله امامت را مطرح کرد و ایامی هم که در مرو بود مسئله امامت را تبیین کرد و لذا بعد از امام رضا علیهالسلام دیگر بین شیعیان فرقه سازی ایجاد نشد و شیعیان بعد از امام رضا علیهالسلام، همه معتقد به ائمه اثنا عشر هستند و این اعتقاد تثبیت شد؛ حتی گروه‌های اهل سنت هم گرایشی به اهل بیت علیهم‌السلام پیداکردند. /999/ت۳۰۲/س