بسیج؛ تفکری پایان ناپذیر برای همه زمان ها
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در شهرکرد، گذشت چهل سال از حیات پر بركت انقلاب اسلامى ملت ایران درستى و صحت دغدغه حضرت امام(ره) را نشان مى‌دهد كه معتقد بود «حفظ پیروزى انقلاب از پیروزى آن مهم‌تر است» و تنها راه دستیابى به این هدف را «مردمى كردن حفاظت از انقلاب» مى‌دانست. ایشان بر همین اساس و باورى كه به مردم مسلمان ایران داشتند، فرمان تشكیل بسیج را در پنجم آذر ۵۸ صادر فرمود.
از منظر معمار كبیر انقلاب اسلامى، بسیج یعنى مردم انقلابى ایران كه قاطبه ایرانیان را شامل مى‌شود و سپردن حفظ انقلاب به این نهاد مردمى یعنى تضمین انقلاب براى همیشه در برابر همه چالش‌ها و تهدیدات. چنان‌چه خلف صالح ایشان نیز بر همین باور است كه «جمهورى اسلامى به بركت تفكّر بسیجى و عمل و حركت بسیجى شكست‌ناپذیر است. هر فرد ایرانى بالقوّه یك بسیجى است، مگر عدّه معدودى كه یا دچار خودپرستى‌اند یا دچار شهوت پرستى‌اند یا دچار پول پرستى‌اند یا دستشان زیر سنگ دشمن است، آن‌ها را میگذاریم كنار؛ معدودند، زیاد نیستند. اكثریّت قاطع ملّت ایران بالقوّه بسیجى اند».
با عنایت به قابلیت‌هاى بسیج در عبور انقلاب اسلامى از تمامى بحران‌ها و چالش‌هاى بزرگى كه دشمنان انقلاب اسلامى ایجاد كردند و ظرفیتى كه این شجره طیبه در برابر تهدیدات گوناگون نرم و سخت، داخلى و خارجى دارد؛ رمزگشایى از عوامل توفیق و بازخوانى ظرفیت‌هاى بسیج در مقابله با انواع تهدیدات ضرورى به نظر مى‌رسد.
عوامل توفیق بسیج
علل موفقیت‌هاى بسیج در انجام رسالت و وظایف ذاتى خود به مواردى باز مى‌گردد كه در سازمان‌هاى مشابه آن وجود ندارد. برخى از این عوامل عبارتند از:
۱- تفكر بسیجى
یكى از علل اصلى توفیقات بسیج در عرصه‌هاى مختلف بخش نرم افزارى آن یعنى تفكر حاكم بر نیروهاى بسیجى است كه به «تفكر بسیجى» شناخته مى‌شود. تفكر بسیجى در مواردى چون؛ تعبد و خدا محورى، ولایت مدار و تابع حقیقى ولایت، عدالت خواه عدالت گستر، تكلیف گراى معطوف به نتیجه، بصیرت مند و بصیرت افزا، متوكل و متوسل، اهل عمل و علم، حق محور به جاى شخصیت‌گرا، عقلانیت محور و معنویت‌گرا، ساده زیست و فساد ستیز، ترجیح دادن منافع جمعى بر فردى و گروهى، نوآور و بن بست شكن، قانون گرا و پاكدست، دشمن شناس و استكبار ستیز، آرمان خواه و واقع گرا، استقلال طلب و وابستگی‌گریز، كم توقع و پرتلاش، محرومیت زدا و فقرستیز تبلور مى‌یابد.
۲- مردمى بودن بسیج
مردمى بودن بسیج شاخصه اصلى آن است كه این نهاد را به گنجینه‌اى تمام ناشدنى وصل كرده و ذخائر ارزشمندى در اختیار آن نهاده است. سازمان بسیج به دلیل برخوردارى از اقشار متعدد مردمى مى‌تواند با سازمان دهى مناسب و مدیریت قوى در حوزه‌هاى مختلف اجتماعى، فرهنگى، سیاسى، اقتصادى، هنرى، امنیتى و نظامى نقش ایفاء كند. این ویژگى بسیج كاركردهاى مختلفى به آن در عرصه اجتماعى بخشیده است كه ازجمله آن‌ها مى‌توان به موارد زیر اشاره كرد:
۱- داراى قدرت بسیج كنندگى بالا در بدنه جامعه
۲- انسجام بخش و منسجم كننده سرمایه اجتماعى كشور
۳- امنیت بخش و نشاط آفرین در بخش جوان جامعه
۴- امیدبخش و امیدآفرین در طبقات محروم و ضعیف جامعه
۵- اعتماد ساز، نشاط آفرین و شادى بخش سرمایه اجتماعى كشور
۶- روشنگر و هدایت بخش در اقشار مختلف اجتماعى
۷- مؤثر در جامعه پذیر و مسؤولیت پذیركردن اعضاى جامعه
۳- بصیرت بالا
از جمله ویژگى منحصر به فرد بسیج «بصیرت دینى و سیاسى» بالایى است كه موجب مى‌شود این سازمان در تمامى صحنه‌هاى دفاع از انقلاب حضور داشته و با عمل به موقع و به اندازه خود ضمن ناكامى‌سازى دشمنان انقلاب اسلامى، دل هواداران و دلسوزان نظام اسلامى را نیز شاد كنند.
رهبر معظم انقلاب اسلامى در این زمینه مى‌فرمایند: «بسیج نه به پول وابسته است، نه به عنوان و جاه و جلال وابسته است، نه به دستور از بالا وابسته است. معیار بسیج، بصیرت است و ایمان. ایمان از دل او مى‌جوشد، او را به كار وادار مى‌كند؛ بصیرت هم به او تفهیم مى‌كند كه چگونه حركت كند، معیارها را چگونه تشخیص بدهد، راه را چگونه طى كند. این معناى بسیجى است.» (۴/۹/۸۸)
۴- اخلاص در عمل
رهبر معظم انقلاب با یادكردن از اخلاص به عنوان شاخصه رفتار بسیجى مى‌فرمایند: «من به شما عزیزانم عرض كنم كه یكى از برجسته‌ترین خصوصیاتى كه ما براى فرد بسیجى قائل هستیم، عبارت است از صفا و خلوص. اخلاص و معنویت بسیجى و ارتباط با خدا در بسیجى، یك خصوصیت عمده است.» (۵/۹/۷۶)
بسیجى براى خدمت طلب مزد نداشته و منتى بر جامعه ندارد. بسیجى در عمل جهادى خود با خدا معامله كرده است و ارزش و اجر كار او قابل پرداخت با پاداش‌هاى دنیوى نیست. آیت‌الله خامنه‌اى در این زمینه فرموده است: «شرط دیگر این است كه در مقابل این حركت و كار، از كسى مزد نخواهد. مزد، مربوط به جایى است كه كسى از بیرون به ماانگیزه مى‌دهد - این كار را بكن، این پول را بگیر - وقتى ما از درون و عمق جان و از عشقمان انگیزه مى‌گیریم، از چه كسى مى‌خواهیم مزد بگیریم؟ مزد دادن، تحقیر ماست؛ تحقیر انسانى است كه از درون دارد مى‌جوشد. این‌ها خصوصیات یك انسان بسیجى است؛ فرهنگ بسیج یعنى این.» (۵/۳/۸۴)
۵- تكلیف گرا
البته این تكلیف‌گرا بودن بسیج به معناى عدم تدبیر و كنارگذاشتن عقلانیت نیست. برخى برداشت‌هاى انحرافى تلاش دارند نوعى تقابل و دوگانگى بین تكلیف‌گرایى و توجه به نتیجه كار ایجاد كنند و با این كار تكلیف‌گرایان را افرادى معرفى كنند كه بى‌تدبیر و بى‌هدف و تنها براى رفع تكلیف كار انجام مى‌دهند. این در حالى است كه تدبیر و عقلانیت و یافتن بهترین راه براى رسیدن به هدف خود تكلیف بزرگى است كه بسیجیان باید به آن توجه نمایند. حكیم فرزانه انقلاب اسلامى در دیدار دانشجویان با معظم‌له چنین اشاره دارند:
«در دفاع مقدس و در همه جنگ‌هائى كه در صدر اسلام، زمان پیغمبر یا بعضى از ائمه(علیهمالسّلام) بوده است، كسانى كه وارد میدان جهاد مى‌شدند، براى تكلیف هم حركت مى‌كردند. جهاد فی سبیل الله یك تكلیف بود. در دفاع مقدس هم همین‌جور بود؛ ورود در این میدان، با احساس تكلیف بود؛ آن كسانى‌كه وارد مى‌شدند، اغلب احساس تكلیف مى‌كردند. اما آیا این احساس تكلیف، معنایش این بود كه به نتیجه نیندیشند؟ راه رسیدن به نتیجه را محاسبه نكنند؟ اتاق جنگ نداشته باشند؟ برنامه‌ریزى و تاكتیك و اتاق فرمان و لشكر و تشكیلات نظامى نداشته باشند؟ اینجور نیست. بنابراین تكلیف گرائى هیچ منافاتى ندارد با دنبال نتیجه بودن، و انسان نگاه كند ببیند این نتیجه چگونه به دست مى‌آید، چگونه قابل تحقق است؛ براى رسیدن به آن نتیجه، بر طبق راه‌هاى مشروع و میسّر، برنامه ریزى كند.» (۶/۵/۹۲)
6- ولایت‌پذیرى
یكى از ویژگى‌هاى كلیدى مشى سیاسى بسیج و بسیجیان ولایت پذیرى و تبعیت از فرامین و رهنمودهاى ولى فقیه زمان است. باورهاى سیاسى بسیج برگرفته از نظریه سیاسى حضرت امام(ره) است كه حكومت اسلامى را در عصر غیبت مبتنى بر مدل حاكمیت ولایت فقیه مشروع مى‌داند. مبتنى بر این الگو، در راس حكومت اسلامى فقیه عالیقدرى قرار دارد كه ضمن آگاهى به فرامین اسلامى، تكیه بر تقوا داشته و با بصیرت و درایت و تدبیر توان اداره كشو و جامعه اسلامى را داراست. در این نظام تصمیمات كلان و راهبردى و جهت‌گیرى اساسى جامعه با تائید و مدیریت رهبرى اتخاذ مى‌شود و بسیجى خود را سرباز ولایت مى‌داند كه در جهت پیشبرد این برنامه‌ها در صحنه حاضر است. لذا مشى سیاسى بسیج مستقل و متفاوت از رهنمودها و تدابیر رهبرى نیست. بلكه تحقق بخش آن است؛ چراكه بسیج خود را مجموعه و گروهى سیاسى مستقل و در عرض رهبرى نمى‌بیند، بلكه همان‌طور كه گفته شد بسیجى، مجاهد گمنامى است كه براى انجام تكلیف الهى وارد میدان شده و خود را سرباز ولایت مى‌بیند.
7- آرمان خواهى
بسیجى آرمان‌گراست و به دنبال تحقق آرمان‌هاى الهى در جامعه است. بسیجى به وضع موجود قانع نیست و تلاش دارد تا با حركتى اصلاحى جامعه سیاسى و محیط اجتماعى خود را اصلاح نماید. این تحول‌خواهى و آرمان‌گرایى موتور حركت در جامعه بوده و تفكر رشد و روبه جلو بودن را بر پیكره جامعه مى‌دمد.
البته آرمان‌گرایى بسیجى تنها در شعارگرایى تجلى نمى‌كند و در مرحله ذهن و خیال و باور باقى نمى‌ماند، بلكه براى دستیابى به اهداف و براى تحقق آرمان‌ها با تدبیر و عقلانیت و توجه به مقتضیات زمان و ضرورت‌ها و واقعیت‌هاى جامعه، برنامه‌ریزى و تلاش مى‌كند. به همین خاطر است كه رهبرى در تبیین ویژگى بسیج مى‌فرمایند: «بسیج، یعنى حركت عظیم ملت ایران، همراه با آگاهى؛ احساس آمیخته با عقلانیت؛ حركت و عمل آمیخته با مبناى فكرى؛ عمل‌گرایى همراه با آرمان‌گرایى و دیدن افق‌هاى دوردست؛ این‌ها مجموعه ا‌ی است كه ذهنیت و هویت بسیج را تشكیل مى‌دهد.» (۲/۶/۸۴)
این آرمان‌خواهى در حوزه سیاست نیز تجلى یافته و در تلاش براى حركت كشور به سمت آرمان‌ها و اهداف و برنامه‌ها متجلى مى‌شود. تأكید بر شایسته سالارى در انتخاب مسؤولان كشور یكى از نمادهاى عینى این آرمان‌خواهى در مقاطع حساسى چون انتخابات است. هم‌چنین تلاش براى عبور از خان سوم تشكیل دولت اسلامى در فرآیند پنج مرحله‌اى تحقق جهانى حكومت اسلامى، از اولویت‌هاى امروز بسیجیان آرمان‌خواه در میدان سیاست و اجتماع است.
8- پیشرو بودن
ویژگى ممتاز دیگر بسیج، پیشرو بودن است. جرات و جسارت حضور در عرصه‌هایى كه تا به حال كسى بدان وارد نشده است، تنها براى اراده‌هاى بلندى ممكن است كه دل در گرو ایمان الهى داشته و از غیر خدا ترسى ندارد. در این میان بى‌شك بسیج؛ خط شكن میادین خطرناك و عرصه‌هاى درنوردیده نشده است و این حقیقتى است كه رهبر معظم انقلاب اسلامى بدان چنین اشاره مى كنند: «بسیجى یك فرهنگ است و اگر بخواهیم این فرهنگ را در یك جمله تعریف كنیم، باید بگوییم پیشرو بودن در همه عرصه‌هاى اساسى زندگى.» (۵/۳/۸۴)
این پیشرو بودن و خط شكنى بسیجى در میدان‌هاى سیاست از جایگاه ممتازى برخوردار است. چراكه روحیه محافظه‌كارى و منفعت‌گرایى و تقدم ملاحظات جناحى و گروهى بر منافع ملى آفت بزرگ گروه‌ها و جریان‌هاى سیاسى است كه گاه حركت رو به جلو نظام را در این میدان كند مى‌كند. اما اگر تفكر و روحیه بسیجى فراگیر شود، نظام در تحقق اهداف خود در گام سوم تشكیل دولت اسلامى با سرعت بیشترى قدم خواهد گذاشت.
9- دغدغه‌مند و مسؤولیت‌پذیر
بسیجى دردمندى است كه كمبودها و تبعیض‌ها خواب راحت را از او گرفته و او را به میدان مبارزه با آن كشانده است، رهبر معظم انقلاب در این باره می فرمایند: «یك سیاستمدار بسیجى، یك نظامى بسیجى، یك دانشجوى بسیجى، یك روحانى بسیجى، یك كشاورز بسیجى، یك كارگر بسیجى، یك محقق و دانشمند بسیجى، یك استاد بسیجى، از همه قشرها یك بسیجى، آن كسى است كه مقدورات و امكان خود را در راه هدف‌هاى عظیم این ملت به میدان مى‌آورد؛ خود را سهیم مى‌كند؛ خود را مسؤول مى‌داند و مایل نیست كنار بنشیند، تا دیگران تلاش كنند، او هم نگاه كند؛ یا آن‌جایى كه سودمند است، سودش را ببرد؛ و یا تا یك گوشه‌اش ساییده شد، بنا كند به ایراد گرفتن و اعتراض كردن؛ اینجور انسان هم در جامعه داریم؛ بسیجى آن كسى است كه این‌گونه نیست.» (۷/۹/۸۴)
بازخوانى قابلیت‌ها و كاركردهاى بسیج
كارنامه چهل ساله بسیج حكایتگر كاركردهاى بسیار بسیج در مقابله با چالش و بحران‌هاى مختلف است. نقش آفرینى در نبرد سخت، دفاع از وطن، مقابله با تجریه‌طلبان، مبارزه با تروریست‌ها، كشف توطئه‌ها و... بخشى از آن‌هاست. اما این‌ها همه بخشى از توانایى بسیج بوده و مستندات فراوانى وجود دارد كه نشان مى‌دهد این نهاد ظرفیت‌هاى دیگرى براى مقابله با بحران‌ها و تهدیدات كنونى و احتمالى آینده دارد.
الف) توانایى‌هاى بسیج در مقابله با جنگ نرم
عمده راهبردهاى تهدید نرم دشمنان انقلاب اسلامى را مى‌توان در موارد زیر خلاصه كرد: تخریب بنیان‌هاى فكرى و اعتقاد مردم، ایجاد گسل‌هاى قومى و مذهبى، ایجاد یأس و ناامیدى، سیاه‌نمایى و القاى ناكارآمدى نظام دینى، القاى حاكمیت دو گانه، تحریك براى نافرمانى مدنى و ترویج اندیشه‌هاى لیبرالى.
قابلیت‌هاى بسیج براى مقابله با این‌راهبردها عبارتند از:
۱- در تبیین ابعاد مختلف جنگ نرم براى نخبگان و توده‌هاى جامعه نقش فعالى را ایفا نماید چه در سطح دانشگاه و چه در سطح توده مردم.
۲- بسیج مى‌تواند ابعاد مختلف این تهدید و جنگ را با اشراف كامل اطلاعاتى رصد و اقدامات پیشگیرانه را بر روى نوع تهدید و زمان وقوع آن تعبیر نماید.
۳- بسیج با همكارى هنرمندان متعهد مى‌تواند با استفاده از ابزارهاى هنرى همچون بازى‌هاى رایانه‌اى و انیمیشن، فیلم‌سازى و ادبیات به مقابله با این جنگ به پاخیزد.
۴- از آن‌جا كه در جنگ نرم رسانه‌ها مهم‌ترین ابزار جنگى هستند؛ بنابراین بسیج با همكارى كارشناسان رسانه‌اى مى‌تواند به مبارزه با جنگ نرم اقدام نماید.
۵- از انجا كه هدف نهایى دشمن در جنگ نرم استحاله فكرى و فرهنگى و اعتقادى نخبگان و مردم است؛ بنابراین هدف مبارزه در این جنگ نیز باید منجر به جلوگیرى از این استحاله فكرى و فرهنگى و اعتقادى گشته و با برنامه‌ریزى منسجم در بسیج این جایگاه اعتقادى افزایش یابد.
۶- بصیرت دهى براى مقابله با جنگ نرم به اقشار مختلف جامعه نیز یكى از راه كارهاى مبارزه با جنگ نرم در بسیج است كه الحمدالله در این راه موفقیت‌هاى چشمگیرى را نیز داشته است.
۷- یكى از اهداف دشمنان انقلاب اسلامى در جنگ نرم ایجاد فاصله بین رهبران انقلاب با مردم است. بسیج با تبیین به موقع فرمایشات رهبرى معظم انقلاب مى‌تواند براى مقابله با این توطئه وارد عمل شود، چراكه تنها راه شكست بن بست‌ها، توجه به فرمایشات ولایت فقیه به‌عنوان عامل وحدت بخش جامعه اسلامى است.
۸- تشویق و ترغیب مردم نسبت به ارزش‌ها و ضرورت‌هاى جامعه مانند: هوشیارى، صبر، مقاومت، بصیرت، وحدت، دشمن‌شناسى، تلاش و كار، عدالت‌خواهى، اعتماد به نفس و...؛
۹- اطلاع‌رسانى، روشنگرى و آگاهى بخشى به مردم در زمینه‌هاى مختلف: دینى، مسائل جامعه، نیروها و اقدامات خودى، وضعیت دشمن و اقدامات آن؛
۱۰- مرزبانى و مراقبت و مواظبت از اسلام و فرهنگ اصیل اسلامى در جامعه و مقابله با انحرافات و كجروى‌ها؛
۱۱- زنده نگه داشتن شعائر دینى و رشد و گسترش فرهنگ نیایش و دعا و احیاى ارزش‌ها در جامعه؛
ب) قابلیت‌هاى بسیج جهت الگوسازى
الگوهاى مرجع در هر جامعه راهنماى شهروندان براى حفظ هویت است. در سطوح سیاسى این الگوها مى‌توانند رهنماى رفتارى مردم در شرایطهاى مختلف به ویژه در بحران‌ها باشند. بازیگران جنگ نرم از سال‌ها قبل به این موضوع توجه داشته‌اند و براى تغییر این الگوها راه‌هاى مختلفى را در پیش گرفته‌اند. ازاین‌رو، الگوسازى یكى از راه‌هاى مقابله با این بخش از جنگ نرم دشمن است كه باید در دستور كار نهادهاى مدافع انقلاب ازجمله بسیج قرار گیرد. این نهاد مقدس شایستگى و قابلیت‌هاى الگوسازى در زمینه‌هاى مختلفى را دارد كه ذیلا این موارد از منظر رهبر معظم انقلاب مورد اشاره قرار مى‌گیرد.
۱- الگوى رعایت اخلاق و قانون
«شما باید نمونه اخلاق و تواضع و مهربانى و رعایت مقررات باشید. آن كسى بسیجى‌تر است كه مقررات را بیشتر رعایت مى‌كند، به‌خاطر آن‌كه این فرد بیشتر از همه براى نظام دل مى‌سوزاند و مقررات، لوازم قطعى اداره درست نظام است.» (۱۴/۷/۷۷)
۲- الگوى جاذبه دیگران به سمت خویش
«هر جوان بسیجى، مرد بسیجى، زن بسیجى، دانش‌آموز بسیجى، دانشجوى بسیجى، كارگر بسیجى و روحانى بسیجى مى‌تواند محور باشد و انسان‌هایى را به خود جذب كند و با سخن و اخلاق و رفتار و درس خواندن و كار كردن و احساس مسؤولیت و آگاهى سیاسى و اطلاعات دینى و معنوى خود، مثل شمعى دل‌ها را روشن كند و دیگران را امیدوار به آینده و آماده‌ى به كار براى حضور در میدان‌ها قرار دهد. ببینید چه مسؤولیت بزرگ و سنگین و درعین‌حال شیرین و هیجان‌انگیزى است. این در صورتى به‌وجود مى‌آید و به وقوع مى‌پیوندد كه در داخل سازمان نیروى مقاومت بسیج، كار اداره فكرى و عملى و قلبى و اخلاقى و روحى و سیاسى از همه جهت، آن‌چنان منظم و با تدبیر صورت گیرد كه بتواند چنین محصول عظیمى داشته باشد.» (۲۷/۸/۷۱)
۳- الگوى جذب جوانان به مسجد
«مساجد را رها نكنید. نیروى مقاومت بسیج، بهترین جایى كه دارد، همین مساجد است. منتها مساجد را مسجد نگه دارید. با امام جماعت مسجد، با عبادت كنندگان مسجد و با مؤمنینى كه در مسجدند، برادرانه صمیمى باشید - كه بحمداللَّه هستید - و آن را حفظ كنید و بیشتر كنید. اول وقت، نماز را به جماعت، پشت سر پیش نماز هر مسجدى كه در آن هستید، بخوانید. در مراسم دینى مسجد و تبلیغات آن شركت كنید. در مراسم دعا و قرآن و مراسم مذهبى شركت كنید. شما و امام جماعت آن مسجد - هر كس كه هست - مشتركاً مسجد را حفظ كنید. براى مسجد، جاذبه درست كنید تا بچه‌ها، جوانان و زن و مرد محله، مجذوب مسجدى شوند كه شما در آن هستید و بیایند. مسجد، پایگاه بسیار مهمى است.» (۲۷/۸/۷۱)
۴- الگوى تقواى الهى
«بدانید امروز یكى از سلاح‌هاى دشمنانى كه مرگ بر آن‌ها مى‌گویید، این است كه در مقابل جوانان ما دانه بپاشند - دانه گناه، دانه جاذبه‌هاى گناه، جاذبه‌هاى فساد - تا بلكه بتوانند آن‌ها را جذب كنند. نفس قوى باید بایستد و تسلیم این جاذبه‌ها نشود. مراقب باشید! جوانان بسیجى ما مؤمنند، مطهرند، پاكند. اما ممكن است در میان آن‌ها افرادى پیدا شوند كه روح قوى نداشته باشند و تسلیم ترفند دشمن و شیطان گردند. این‌جا، تقوا به درد مى‌خورد. تقوا یعنى این‌كه دایم مراقب خودمان باشیم و نگذاریم كه اشتباه كنیم.» (۵/۳/۸۴)
۵- الگوى مقابله با فساد
«دشمن براى شایع كردن فساد در بین جوانان این كشور، برنامه‌ریزى مى‌كند. چه كسى باید در مقابل این اشاعه فساد بایستد؟ چه كسى باید در مقابل خرابكارى‌ها بایستد؟ چه كسى باید در مقابل توطئه‌هایى كه دشمن به‌وسیله عوامل خود در داخل كشور انجام مى‌دهد و ممكن است یك عده آدم ساده‌لوح را هم به‌دنبال خود بكشاند، بایستد؟ بسیج؛ همین نیروى عظیم.» (۶ /۶/۶۸)
6- الگوى هوشیارى
«بسیج، در سرتاسر كشور هوشیار باشد. همه نیروهاى مسلح - ارتش، سپاه و نیروهاى انتظامى - باید هوشیار باشند. همه باید هوشیار باشند؛ اما بسیج، احتیاج به هوشیارى مضاعف دارد. آحاد بسیج در هرجا هستند - در شهر، در ده، در عشایر، در دانشگاه، در حوزه علمیه، در دبیرستان، در بازار، در اداره، در كارخانه - باید هوشیار باشند. دشمن، براى ضربه زدن به انقلاب و اسلام، از یك راه نمى‌آید؛ از راه‌هاى مختلف مى‌آید. باید چشمتان را باز كنید، متوجه باشید و دشمن را بشناسید. امام بزرگوار، این خطوط را براى ما درست مشخص كردند.» (۲۱/۸/۸۰)
۷- الگوى بصیرت در دشمن‌شناسى
«من مى‌خواهم عرض كنم: جوانان عزیز! بسیجیان عزیز! هرجاى كشور كه هستید، این بصیرت را روزبه‌روز زیاد كنید. نگذارید بعضى از نیازهاى مادى و مسائل كوچك، جلو بصیرت‌ها را بگیرد. بصیرتتان را حفظ كنید و دشمنتان را بشناسید. دشمن، ترفندهاى گوناگون دارد؛ و آن ملتى موفق مى‌شود كه فریب نخورد... بصیر باشید در شناسایى دشمن. بصیر باشید در شناسایى ترفندهاى دشمن.» (۵/۹/۶۹)
۸- الگوى نوگرا بودن حقیقى
«تجدد و نوگرایى حقیقى و باز كردن میدان‌هاى تازه‌ى زندگى، مطلوب اسلام است؛ اصلا اسلام این‌را از انسان خواسته؛ این به بركت تأمل، تعمق، كار درست، كار فكرى، تلاش عملى، مجاهدت، استقبال از كار و از خطر در همه میدان‌ها، و همت‌ها را بلند كردن به دست مى‌آید. این كارها مربوط به كیست؟ مربوط به بسیج است. اگر بسیج را درست معنا كنیم، همین است.» (۲۲/۴/۷۱)
ج) قابلیت‌هاى بسیج در مقابله با نفوذ
یكى از تهدیدات نرم دشمنان انقلاب اسلامى پروژه و پروسه نفوذ در عرصه‌هاى اعتقادى، فرهنگى، علمى و غیره است كه از طریق رسوخ در مراكز حوزوى، دانشگاهى، فرهنگى، اجتماعى و... صورت مى‌گیرد. بسیج با توجه به گستردگى حوزه كارى و فراگیر اقشار مختلف از توانایى بالایى در مقابله با بخش از جنگ نرم دشمن است. آنچه مى‌تواند به‌عنوان مستند این توانایى مطرح گردد علل و عوامل متعددى هستند كه به برخى از آن‌ها اشاره مى‌گردد:
۱- شناخت و باور به وجود نفوذ
گام نخست براى مبارزه شناخت و اعتقاد به اصل وجود عزم و اراده از سوى دشمنان براى نفوذ به ساختارهاى داخل كشور است. بسیج به عنوان حلقه واسط بین مردم و نظام و دولت كه خود از جنس مردم است به‌خوبى از عهده انجام این مأموریت برمى آید. این درحالى است كه برخى‌ها كه منافع خود را در گرو مذاكره و مغازله با آمریكا و غرب تعریف كرده‌اند، نه تنها خود به اصل وجود نفوذ اعتقادى ندارند، بلكه تلاش مى‌كنند در باور دیگران هم تشكیك و تردید ایجاد نمایند.
۲- پایش بسترهاى نفوذ
در شرایط پسا برجام كه دشمن پروژه نفوذ به داخل ساختارهاى نظام و باورها و اعتقادات كارگزاران نظام را در دستور كار قرار داده، لازم است بسیج با شناخت از عمق اهداف و انگیزه‌هاى دشمن و تبیین و روشنگرى آن براى مردم و جامعه به ایفاى نقش بپردازد. در واقع امروز نفوذ منكر واقعى است كه نیازمند نظارت همگانى و هشدار به موقع از سوى بسیجیان مى‌شود.
۳- معرفت افزایى در افكار عمومى نسبت به موضوع
تبیین و روشنگرى استدلالى و اقناعى از اهداف و پیامدهاى نفوذ و هم‌چنین ارائه نمونه‌هاى تاریخى از خدعه و فریب آمریكایى‌ها در سایر جوامع براى گستردن دام نفوذ و سلطه گرى مى‌تواند براى در تصحیح اشتباهات احتمالى محاسباتى برخى از نخبگان و مسؤولان مؤثر واقع شود و آمادگى‌ها براى مقابله با نفوذ را تقویت نماید. مقام معظم رهبرى در این مورد معتقدند: آمادگى‌ها باید همواره به گونه‌اى باشد كه براساس دستور قرآنى، در دشمن ایجاد رعب كند و جرأت تجاوز را از او بگیرد زیرا اگر خاكریزها قابل نفوذ باشند، دشمن نفوذ خواهد كرد.
۴- بازدارندگى و نفوذناپذیرى با بصیرت افزایى
از پایه‌هاى و سرمایه‌هاى بسیج كه آن را نفوذ ناپذیر مى‌كند، بصیرت و روشن‌بینى است. هنر بسیج و بسیجیان در «شناخت زمان، شناخت نیاز، شناخت اولویّت، شناخت دشمن، شناخت دوست، شناخت وسیله‌اى كه در مقابل دشمن باید به كار برد» تجلى پیدا مى‌كند و این شناخت‌ها بصیرت‌زا است. بسیج خود در این میدان از اهداف و آماج نفوذ است. لذا دو وظیفه مهم دارد؛ یكى مصون سازى ساختارهاى مختلف جامعه از ورود و تأثیرگذارى بیگانگان در شكل‌ها و كسوت‌هاى مختلف و دیگرى واكسینه كردن خود در مقابل ویروس نفوذ.
۵- اقدام پیشدستانه در راستاى خنثى‌سازى نفوذ
بسیج به عنوان نیروى خالص و دلسوز انقلابى در پرتو آسیب‌شناسى هوشمندانه و فراگیرى كه در سطح جامعه دارد، به‌مثابه امین و بازوى نظام مى‌تواند اقدامات نرم افزارانه دشمن علیه جمهورى اسلامى را كه با توجه به شرایط محیطى پسابرجام در راستاى تضعیف پایه‌هاى مشروعیت و كارآمدى آن به منصه ظهور مى‌رسد و در تنور نارضایتى از بخش‌هاى مختلف نهادها و قواى دولتى و حاكمیتى دمیده مى‌شود را شناسایى و اقدامات آفندى براى پیشگیرى از وقوع آن‌ها انجام دهد. این امر بدون تردید، تأثیرات خوبى در راستاى خنثى‌سازى پروژه نفوذ دشمنان انقلاب بجا خواهد گذاشت.
۶- مساعدت به نهادها و سایر قواى حاكمیتى
كارآمدى هر نظام سیاسى ملات پیوند مردم و آن نظام بوده، به موازات این‌كه شرط اولیه مقبولیت، مستحكم‌سازى و رضایت عمومى از آن به شمار مى‌آید، فقدان آن یا كم اثر و مشهود نبودن آن هم بزرگترین پاشنه آشیل نظام سیاسى است. یكى از بسترهاى نفوذ دشمن در ساختارهاى ایران ناكارآمد جلوه دادن نظام اسلامى در اذهان و باورهاى مردم، نخبگان و جوانان است. از این منظر بسیج با كمك و مساعدت به قواى حكومت و سایر نهادهاى كشور بایستى در پر كردن خلاءهاى فرهنگى و اقتصادى كه باعث ایجاد تلقى ناكارآمدى نظام دینى مى‌شود به ایفاى نقش جدى بپردازد. همان‌‌گونه كه در پیاده‌سازى اقتصاد مقاومتى و قبل از آن در عرصه فرهنگ‌سازى به نفع اقتصاد مقاومتى پیشگام بوده است.
۷- مردمى‌سازى مقابله با نفوذ
از جمله راهكارهاى دشمن براى آماده‌سازى زمینه نفوذ بحث مذاكره و شكستن مؤلفه‌هاى مقاومت و حساسیت مسؤولان، نخبگان و مردم است. تمام تلاش دیده‌بان بیدار انقلاب اسلامى در ماه‌هاى اخیر این بوده است كه به مسؤولان و نخبگان و توده مردم هشدار و آماده باش بدهند كه این مذاكرات هسته‌اى ابزار و بهانه‌اى براى نفوذ دشمن قرار نگیرد و مردم هوشمند و مسؤولان مقاوم بار دیگر این سیاست آمریكا و غرب را با ناكامى و شكست مواجه گردانند و اجازه ندهند برجام وسیله‌اى براى تأثیرگذارى دشمن در روندهاى تصمیم‌سازى و تصمیم‌گیرى كشور باشد.
۸- بكارگیرى ابزارها و شیوه‌هاى نوین در برابر نفوذ
بدون‌شك براى مقابله با نفوذ بایستى ابزارها و شیوه‌هایى را به كار بگیریم كه از جنس آن است. اگر دشمن با توسعه شبكه‌هاى مجازى اجتماعى در صدد تغییر باورها و فرهنگ پذیرى جامعه جوان از فرهنگ غربى است، ما باید به فكر تقویت شبكه‌هاى مجازى بومى و تقویت رسانه‌هاى ارزشى ازجمله رسانه ملى به‌منظور پوشش دادن بخش عمده مخاطبان ایرانى باید باشیم. بسیج كه مأمن نخبگان مخلص علمى نظیر شهریارى‌ها و احمدى روشن‌ها در ساحت‌هاى مختلف علمى و پژوهشى است، باید به فكر خلاقیت و طراحى ابزارها و شیوه‌هایى با هدف خنثى‌سازى ترفندهاى دشمن و هم‌چنین به دست گرفتن ذائقه و سلیقه مخاطبان باشد.
۹- جلوگیرى تعمیم خط مذاكره به سایر حوزه‌ها
این راه سد نفوذ به نظر مهم‌تر از راه‌هاى دیگر است؛ زیرا شواهدى بر گونه‌اى همنوایى هم در این موضوع در رفتار و مواضع برخى دولت مردان، گروه‌ها و شخصیت‌هاى سیاسى سهل اندیش و سهل انگار در داخل با خارج وجود دارد. مسلما در شرایطى كه هنوز رفتار آمریكایى‌ها و اروپایى‌ها در عمل به آنچه در مذاكرات هسته‌اى منعقد شده راستى آزمایى نشده، این رفتار یا ساده لوحى سیاسى است یا بازى كردن در زمین طراحى و مهندسى شده براى نفوذ.
۱۰- تقویت باورهاى دینى مردم به‌ویژه جوانان
مقابله و مبارزه مؤثر و مفید با نفوذ و نفوذگر در گرو تقویت بنیان‌هاى ایمانى و بازگشت به سرمایه‌هاى معنوى، داشته‌هاى بصیرتى و تقویت آن است. ازاین‌رو، رهبر فرزانه بسیجیان را توصیه مى‌كنند: «به استحكام و عدم سایش اعتقادى و ایمانى و عملى؛ مراقب باشید. ماها در این مسیر زندگى، آن‌جایى كه با وسوسه‌ها مواجه مى‌شویم؛ وسوسه‌ى پول، وسوسه شهوات، وسوسه مقام، وسوسه رفاقت، ساییدگى پیدا مى‌كنیم؛ سایش پیدا مى‌كنیم مراقب باشید سایش اعتقادى پیدا نكنید، شما بر روى محیط اثر بگذارید، نگذارید آن محیط اگر بد است، روى شما اثر بگذارد./9457//۵۰۳/خ
سجاد محمدی فارسانی