چهار مرحله قابل استخراج از روش اجتهادی آیت الله شاهرودی

به گزارش خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در نشست تخصصی "تحلیل های روشی در فقه آیت الله شاهرودی" در جامعه آل البیت قم با اشاره به این که ما باید ببینیم فقهائی که به مسائل مستحدثه پرداخته اند در تحلیل موضوع از چه روشی بهره می گیرند؟ گفت: مرحوم آیت الله شاهرودی روشی خاص و مهم برای تحلیل موضوعات جدید داشت.

وی افزود: روش مرحوم آیت الله هاشمی شاهرودی، دارای خطوط و عناصری است که می تواند در زمینه مسائل جدید مورد استفاده جدی قرار بگیرد.

مقصود از تحلیل موضوع شناختی

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس گفت: مقصود از "تحلیل موضوع شناختی"، تلاش برای شناخت ماهیت موضوعات جدید از طریق انجام "عملیات تحلیلی روشمند" است.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی گفت: اهمیت روشمند بودن تحلیل موضوعی تا آنجاست که فقدان روش در آن، باعث می‌شود، فقیه نتواند نسبت به ماهیت موضوعات جدید شناختِ درست پیدا کند و حتی اگر شناخت هم پیدا کند شناختی ناقص است و قابل اعتماد نمی باشد.

مراحل چهارگانه آیت الله شاهرودی در تحلیل موضوع

این استاد حوزه با اشاره به اینکه روش آیت الله شاهرودی در تحلیل موضوع، دارای چهار مرحله برجسته و اساسی است، گفت: عملیات سنخ شناسی روابط حاکم بر موضوعات جدید و شناخت این روابط، عملیات رجوع به وجدان ارتكازی معاصر، عملیات تخريجات فقهی یا صورت سازی فقهی در خصوص نسبت موضوع جدید با موضوعات رایج فقهی کلاسیک و عملیات اِعمال قواعد خاص جهت پذیرش یکی از صور تخریجی، مراحل چهارگانه تحلیل موضوع در روش فقهی آیت الله شاهرودی را تشکیل می‌دهند.

استاد حوزه علمیه قم بیان داشت: آیت الله شاهرودی چنین نبود که در موضوع شناسی به یکی، دو جمله تحت این عنوان بپردازد و با این تصور که موضوع شناسی صورت گرفته است پرونده موضوع شناسی را ببندد.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی گفت: این فقیه راحل در موضوع شناسی روشی را دنبال می‌کرد که می توان از آن به "روش چهار مرحله ای در موضوع شناسی" تعبیر کرد.

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس اظهار داشت: چنانچه در روش آیت الله شاهرودی در پرداختن به موضوع دقت کنیم، به عالَمی از رفت و برگشت علمی برمی‌خوریم که نشان می دهد او با ذهنی منفتح و در عین حال منضبط و علمی و فقاهتی موضوع شناسی را به انجام می‌رسانده است.

ضرورت گشودن فصلی تحت عنوان موضوع شناسی و مراحل آن

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی گفت: دنیای "موضوع شناسی در فقه مسائل مستحدثه" حاوی ابعاد و نکات بسیار جدی تر و گسترده تری است، بر همین اساس، لازم است حوزه‌های علمیه فصلی جدی تحت عنوان "موضوع شناسی و مراحل آن" به صورت فنی و علمی بگشاید.

وی افزود: چنانچه چهار مرحله موضوع شناسی در روش آیت الله شاهرودی را بتوانیم تعریف و عرضه کنیم، و بر آن در حوزه تفاهم صورت بگیرد به یقین در ساحت موضوع شناسی در فقه مسائل مستحدثه، توانسته ایم، چارچوبی شفاف، مفید ، موفق و موثر را ارائه کنیم که ارائه این الگوی علمی خدمتی بزرگ به فقه مسائل مستحدثه است.

حجت الاسلام والمسلمین مبلغی همچنین در این نشست به توضیح و تبیین هر یک از مراحل چهارگانه همراه با ذکر مستنداتی از کتب فقهی مرحوم آیت الله شاهرودی پرداخت. /924/د103/ج