نهاد سازی اجتماعی شاخصه علوم انسانی است

به گزارش خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، در مراسم افتتاحیه پنجمین دوره تابستانی گفتمان نخبگان علوم انسانی در تالار فردوسی دانشگاه تهران در سخنانی اظهار کرد: شرایط تحقق و ایجاد تمدن در کشورهای مختلف، جنبه سخت افزاری و نرم افزاری دارد؛ جنبه سخت افزاری تمدن در اموری همانند معماری، شهرسازی، حمل و نقل در جامعه و ابزار تولید است، اما وجه نرم افزاری تمدن، توانش ها و بینش ها است که به جامعه قدرت می دهد که بر نیازهایش فائق آید.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم افزود: در علوم طبیعی روشن است که در توانش، بینش ها و جنبه نرم افزارانه و هم خروجی تکنولوژیک علم، چهره سخت افزارانه آن را دگرگون می کند و جامعه را در تصرف طبیعت و شکل دهی جنبه سخت افزاری موفق می کند.

وی با اشاره به نقش عظیم علوم انسانی در مسأله تمدن سازی یادآور شد: تمدن معاصر غربی فقط محصول رشد علوم طبیعی نیست، بلکه به غایت مرهون رشد علوم انسانی غرب است، بنابراین اقتصاد، نظام سیاسی، تغییر در سبک زندگی و معیشت غرب بیشتر معطوف به علوم انسانی غرب است.

حجت الاسلام والمسلمین واعظی، نهادسازی را شاخصه علوم انسانی خواند و افزود: همان گونه که تکنولوژی خروجی علم طبیعی است؛ خروجی علوم انسانی نیز نهاد سازی اجتماعی و سیستم سازی در عرصه حکمرانی است، بنابراین اگر جوامع امروزی به سمت پارلمان، مشارکت عمومی، نقش آفرینی احزاب و نهادسازی های نظارتی و به سمت چابک سازی نظام بروکراتیک می روند، بانک، بورس، سیستم های مبادلات مالی، رشد بازرگانی بین المللی و انواع ماهیت های حقوقی در سیستم اقتصاد ابداع می شود، همه اینها از خروجی های علوم انسانی است.

وی تأکید کرد: پیشرفت علوم سیاسی و علم اقتصادی فقط در مغزها و کتاب ها نیست، بلکه خروجی عینی در بستر جامعه و تمدن سازانه دارد؛ همچنان که علم فرمول هایی در ذهن عالمان نیست؛ بلکه خروجی تکنولوژیک دارد.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تصریح کرد: اگر پیشرفت جامعه اسلامی را بخواهیم و گفتمان انقلاب اسلامی را در داشتن جامعه عادلانه، عاری از فساد، معنویت گرا و طبق ارزش های اسلامی بخواهیم، باید علوم انسانی اسلامی شکوفا شود که نیاز به حمایت دولت است.

وی افزود: همان گونه که علوم طبیعی و رشد تکنولوژیک یک جامعه پشتیبانی نیاز دارد؛ رشد علوم انسانی نیز به حمایت و پشتیبانی نیاز دارد، لکن نوع حمایت از آن متفاوت است.

حجت الاسلام والمسلمین واعظی، رشد علوم انسانی را در گرو خودآگاهی معرفتی خواند و تأکید کرد: ما نیاز داریم که ماهیت علوم انسانی را بشناسیم؛ درک عمیق از ابعاد و لایه های علوم انسانی داشته باشیم؛ این که جایگاه آن در نظام معرفتی بشر و تمدن سازی بشر چیست.

وی افزود: ما نیاز به خوانش انتقادی علوم انسانی موجود هستیم، این که به یک درک انتقادی و آگاهانه از واقعیت علوم انسانی موجود برسیم، از حالت انفعال، دلدادگی کور و تقلیدوار خارج شویم و با تولید نظریه بومی به دنبال حل مسائل جامعه خودمان باشیم.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با تأکید بر شکل گیری فرآیند تولید علم در جهت حل مسائل بومی یادآور شد: در همه دنیا تولید علم و نظریه پردازی های علوم انسانی در جهت پاسخ به معضلات و حل مسائل جامعه است.

وی یادآور شد: جدی گرفتن علوم انسانی، خوانش انتقادی علوم انسانی موجود، بومی سازی عطف توجه در علوم انسانی و به حرکت در آمدن چرخ دنده تولید علوم انسانی از مسائلی است که طرح گفتمان علوم انسانی قصد دارد به این نیازها توجه شود و این اتفاقات بیفتد.

لازم به ذکر است در این مراسم از 10 جلد کتاب گفتمان نخبگان علوم انسانی در سال های گذشته و همچنین برخی محصولات دیجیتالی این دوره های آموزشی رونمایی شد./1330/د102/ب1