تأملی بر تغییر نام برای تغییر سرنوشت

اخيراً ديده مى‏ شود، عده‏ اى براى رفع مشكلات خود و خویشان و يا جهت رهائی از بیماری به افرادی مراجعه می کنند که پیشنهاد تغییر اسم به آنان داده تا آن جا كه به افراد مى گويند نام های نیک و خوب خود را مانند علی و زهرا را با اسم های بی محتوا و بیگانه با فرهنگ و عقیده ما، جا به جا کنند.

آیا تغییر اسم می تواند برطرف کننده ی مشکلات و سختی ها باشد؟

برای رسیدن به نتیجه مطلوب نکاتی وجود دارد که باید به آنها توجه داشت.

نکته ی اول: اسم، نام و عنوان، نشانه و تابلوي کاشف از هويت و ماهيت هر چيزي است. اسم لفظي است که انسان با شنيدن آن بدون اختيار به معنا و صاحب آن منتقل مي شود. براى همه موجودات گياهان، حيوانات، جمادات و... وجود نام و اسمي که تداعي کننده و مشخص کننده آنان باشد ضرورت دارد.

نکته ی دوم: از آن جا که انسان اشرف مخلوقات و موجودات است؛ و هر يک از افراد انسان داراي شخصيت مسقلي هستند، شايسته است زيباترين و با ارزش ترين اسم ها براي او انتخاب شود. نامي که متناسب با حال و شرافت و کرامت انسانى او باشد. پيامبر اسلام (ص) فرمود: يکي از حقوق فرزند بر پدر اين است که نام نيک و زيبا براي او انتخاب کند.»[1]

نکته ی سوم: در اسلام داشتن نام و لقب نيکو يک ارزش است و مي تواند در روحيه و جسم انسان اثرات مثبتي داشته باشد. از اين رو شايسته است هر مسلماني براي فرزندان خود از نام ها و القاب خوب و با معنا انتخاب کند؛ زيرا نام خوب تداعي کننده معناي خوب و نام بد تداعي کننده معانى و مفاهيم بد و نا مناسبي است که موجب هتک حرمت انسان مي گردد.

نکته ی چهارم: در تعاليم اخلاقي اسلام معيارها و ضوابطي براي نام نيک افراد انسان بيان شده است از جمله:

1. اسم بايد در حد شخصيت صاحب آن بوده و متناسب با تمام دوران هاي زندگي او (کودکي، نوجواني جواني و کهن سالي) باشد.
2. از اسامي خاص ذات باري تعالي نباشد. مثل ذات، رحمان
3. درست ترين نام آن است که بر بندگي دلالت نمايد؛ مانند عبدالله، عبدالرحمن و عبدالرحيم و ...[2]
4. اسامي پيامبران (ع) و ائمه اطهار (ع)، در روايت وارد شده است بهترين نام ها، اسامي پيامبران (ص) است.‏[3] امام صادق (ع) از پيامبر اسلام (ص) نقل مي کند که فرمود: کسي که سه فرزند پسر داشته باشد و نام هيچ کدام را محمّد نگذارد بر من جفا کرده است.[4]
5. داراي معناي زشت يا از اسامي افراد بد نام نباشد.

در روايتي امام باقر (ع) از پيامبر (ص) نقل نمودند که آن حضرت (ص) بهترين و بدترين اسم را چنين برمي شمردند: بهترين اسم: عبدالله، عبدالرحمن و ... بدترين اسم: ضرار، مرة، حرب و ظالم.[5] در برخي ديگر از روايات نام هاي حکم و حکيم و خالد و مالک نيز بر اين نام ها افزوده شده است.[6]

در بين اسامي خوب و زيبا نيز بعضي از بعض ديگر باارزش‌تر و بالاتر هستند. هرکس بايد سعي کند بهترين اسم را که داراي امتيازات و معیارهای بيشتري است انتخاب نمايد.

نکته‌ی پنجم: اين‏كه عده‌ای با محاسبه‌های غیرقابل‌اعتماد و بر اساس حروف ابجد، عدد مربوط به اسمى را تعيين کرده و سپس آن عدد را نسبت به امرى ديگر مثل عددِ مربوط به اسم همسر آن فرد، مقايسه می‌کنند و ادعا می‌نمایند، اين دو عدد همخوانى ندارند؛ پس بايد اسم‏هايشان را عوض كنند تا همخوانى پيدا كنند؛ یا مشکل و بیماری آن برطرف شود؛  نه‌تنها حرف بی‌پایه و اساسى است، بلكه پشت‏ كردن به عقل و دستور شريعت الهى است.

نکته‌ی ششم: پروردگار عالم انسان را مسلح به عقل و اراده و اختیار نموده است و راهنمایانی چون انبیاء فرستاده است تا راه و روش صحیح زندگی و رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی را بیاموزند.

این انسان است که می‌تواند در سایه‌ی عقلانیت و تلاش و کوشش و بهره‌گیری از آموزه‌های دینی، مشکلات زندگی را یکی پس از دیگری حل کرده و با انجام‌وظیفه، سعادت دنیا و آخرت خود را رقم می‌زند.

نتیجه اینکه: تغییر اسم برای حل مشکلات هیچ دلیل عقلی و نقلی نداشته و این عمل با توکل داشتن به خدا و بهره‌گیری از موهبات الهی در تعارض است.

شایسته است مردم عزیز، فریب اشخاص بی‌بهره از علم و تقوا را نخورده و برای مشورت و هم‌فکری به علمای ربانی و جهادگران عرصه‌ی علم و تقوا مراجعه کنند./1304/د102/ب1

نویسنده: حجت الاسلام جواد حیدری کارشناس پاسخگویی به شبهات دینی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان

منابع:

[1]. حق الولد على والده ان يحسن اسمه و ادبه».

[2] بحارالانوار، ج 101، ص 130.

[3] بحارالانوار، ج 101، ص 130.

[4] بحارالانوار ج: 101 ص: 130 و 131.

[5] حر عاملی، وسایل الشيعة، ج 21، ص 399، 27403، المکتبة الاسلامية، چاپ پنجم، 1398 ق.

[6] حر عاملی، وسائل‏الشيعة، ج 21، ص 398، 27399.