لذتی که از خواندن کتاب می‌بریم

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، لذت از آن مقولاتی است که انسان را در ایمان و کفر، مغرب و مشرق؛ سنت و تجدد به خود مشغول و وادار به اندیشیدن ساخته است، گاهی انسان گمان برده که اصالت زندگی با لذت بردن است و انسان برای آن خلق شده و گاهی آن را مذموم شمرده و موجب پستی و فرومایگی انسان دانسته است.

اساسا نگاه‌های متفاوتی به لذت وجود دارد که انسان را با گرایش‌ها و زمینه‌های متفاوت به سوی یک مکتب می‌کشند و او را پیرو آن می‌سازد. کسی که به دنبال لذت‌جویی حیوانی است، او را به دنبال مکتبی توجیه‌گر می‌کشاند و گاهی او را می‌سازد و انسان خسته از مادیت و شلوغی این جهان را به سوی معنویت و آرامش روحی و روانی سوق می‌دهد و عقیده، راه و رسمی از زندگی را به او نشان می‌دهد تا به دنبال آن رفته و آرامش را جستجو نماید.

کتاب مسیری برای آگاهی

لذت کتاب خواندن جنس متفاوتی دارد که از نوع گاهی‌ است و در هر راه و رسمی به آن توصیه می‌شود، هرچند که عناصر ناپاکی در آن نفوذ کرده‌اند و خباثت خود را در میان اوراق کتاب نمایان ساخته‌اند، اما هویت کتاب استحاله نشده و شکوه این قالب زیبا همچنان پابرجاست.

هنوز که هنوز است اسم کتاب با خود زندگی، آگاهی، پیشرفت، عبرت و اندیشه می‌آورد و این موفقیتی است که هویت کتاب در مبارزه با ناپاکی‌ها و جهالت‌ها داشته است و توانسته طهارت عنوان خود را حفظ نماید.

آگاهی رسالتِ انبیا

انبیا بزرگ الهی در دستان خود کتاب داشتند و با بشریت از آن سخن گفتند، کتابی که سخنان خداوند متعال را در خود داشت و حامل بزرگترین آگاهی بشر و سعادت او بود؛ تنها کتاب است که توفیق دربرگیری این اتفاق بزرگ و مبارک را در عالم به خود اختصاص داده است.

اوج گیری و عروج این رسالت با کتابِ قرآن بود، آخرین کتاب آسمانی و حامل سخنان حق متعال؛ کتابی که در کنار اسرار بزرگ، قصه‌های درس آموز و قوانین شریعت، لذت گفتگو با سرچشمه همه آرامش‌ها و لذت‌ها را فراهم کرد.

کتاب و امروزِ ما

امروزه کتاب، در گیر و دار زندگی ما به مصائبی گرفتار شده است، مصائبی که او را هر روز از ما دورتر می‌کند، البته در این بین باید تکلیف یک چیز را مشخص کرد، آیا ما کتاب دیجیتال و صوتی را کتاب می‌دانیم؟ و مطالعه آنان گونه‌ای از کتاب خوانی محسوب می‌شود؟

این پرسش‌ها اگر چه بنیادین نیست اما نسبت ما را با کتاب و آن حقیقت لذت بخش مشخص می‌کند؛ آیا ما هروز از کتاب دور می‌شویم؟ آیا با خواندن متن‌ها در صفحات مجازی و شبکه‌های اجتماعی از کتابخوانی دور می‌شویم؟ شاید نشود یک جواب کامل و دقیق به این پرسش‌ها داد، اما می‌توان اذعان کرد که در پس این خواندن‌ها، شاید چیزی از آگاهی نصیب ما نشود و ما را درگیر چند خبر سیاسی یا حداکثر تحلیل خبری کند.

آگاهی را از چه راهی به دست می‌آوریم

آیا ما اینها را آگاهی می‌دانیم؟ آگاهی که از پس یک رمان یا کتاب تاریخ یا دیوان شعر برای‌مان حاصل می‌شود؟ جواب به این سوالات را باید اهل علم و آنان که چیستی علم را می‌کاوند، بدهند. اما این دو در بسیاری از موارد جدا هستند.

آگاهی و لذتی که از پس مطالعه دیوان اشعار حافظ و سعدی که پس از عمری کسب معرفت حاصل شده است، در ضمیر انسان پدیدار می‌شود، در صفحات اینستاگرام یافت نمی‌شود. این لذت در مطالعه کتاب های تاریخ از صدر اسلام با قلم عسگری، مرتضی، شهیدی، محلاتی، جعفریان به دست می‌آید نه در تلگرام.

لذت‌هایی که در توئیترگردی نیست

لذت آگاهی از خواندن رمان‌های پرکشش و زیبای جهان از تولستوی، چخوف، داستایوفسکی تا هوگو، دیکنز، رولان و حتی ویل دورانت، هموطن‌هایی مثل بابایی، کاظمی، امیرخانی، شجاعی، بهبودی و سرهنگی؛ لذت‌‎هایی هستند که در توئیتر یافت نمی شوند.

اگر چه با این ظرفیت های مجازی سر دشمنی ندارم و نیز معتقد به استفاده از آنها هستم، اما سخت معتقد به کتابی از جنس کاغذ و عطر آن هستم، گویی لذت آگاهی هنوز از درون کتاب میسر می شود و دیگر هیچ!

حکیمی کتاب خوان، در مدح و عظمت کتاب چنین قلم میزند: حقیقت آن است که کتاب یکی از ارزشمندترین فرآورده های بشری و گنجینه بزرگ ترین ثروت‌های بشر یعنی دانش و تحقیق است. دین و دنیای بشر و جسم و جان انسان، به برکت کتاب تامین و تغذیه می شود و فرآیند کمال بشری به وسیله کتاب تحقق می باید.

کتاب، مادر تمدن ها و نیز عصاره آنها است و بشر با پدید آوردن کتاب، درس‌های بی شماری را در کتاب تکوین به او آموخته شده، گرد می‌آورد و در محیط بشری منتشر می‌سازد و بدین گونه روز به روز گنجینه ثروت بشری، غنای بیشتری می‌یابد. 1 /882/ 703/

محمد صابر صادقی، طلبه سطح عالی حوزه علمیه قم

1- حضرت آیت الله خامنه ای، 21/6/1374، پیام به مناسبت گردهمایی کتاب و کتابخانه