کاهش سود بانکی و امکان تکانه‌ تورمی بازار

به گزارش خبرگزاري رسا، همانطور که پیش‌تر گمانه‌زنی‌هایی در رابطه با اعمال سیاست‌های پولی جدید مبنی بر کاهش نرخ سود سپرده انجام گرفته‌بود، مدیران عامل بانک‌ها در توافق با بانک مرکزی، نرخ سود بانکی را از روز دوشنبه اول اردیبهشت‌ماه به ۱۵ درصد کاهش دادند.

این در حالی است که نرخ سود سپرده‌های بانکی پس از التهابات بازار ارز در سال ۹۷، به شکل غیررسمی تا محدوده ۱۸ تا ۲۰ درصد افزایش یافته‌بود.

نرخ سود سپرده‌های کوتاه‌مدت نیز از ۱۰ به ۸ درصد کاهش یافت. البته طبق مصوبه جدید، بانک‌ها این امکان را دارند که در قالب گواهی سپرده، نرخ سود ۱۸ درصد به مشتریان ارائه دهند.

نگاهی به آخرین آمار‌های سپرده بانکی
آخرین گزارش‌های از متغیر‌های پولی که مربوط به آذرماه سال ۹۸ می‌شود حجم نقدینگی را در محدوده ۲۲۶۲ هزار میلیارد تومان نشان می‌دهد که سهم اسکناس و مسکوکات در دست اشخاص ۵۲ هزار میلیارد تومان و پول ۳۶۳ هزار میلیارد تومان و شبه‌پول ۱۸۹۸ هزار میلیارد تومان است، بدین ترتیب بیش از ۸۰ درصد نقدینگی در ایران به شکل شبه‌پول در بانک‌ها سرمایه‌گذاری شده‌است و بانک‌ها مابه ازای پرداخت سود اختیار این منابع را تا مدتی در دست گرفته‌اند، از این‌رو کاهش واقعی نرخ سود و به تبع آن کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی می‌تواند امری مثبت در اقتصاد باشد، هر چند که عده‌ای از کارشناسان آزاد‌سازی منابع از بانک‌ها را به دلیل تبدیل شبه‌پول به پول تورم‌آفرین ارزیابی می‌کنند.

خلاصه دارایی‌ها و بدهی‌های بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی در پایان آذرماه سال ۹۸ نشان می‌دهد، سپرده‌های بخش غیر دولتی ۲ هزارو ۲۰۹ هزار میلیارد تومان می‌شود که سهم سپرده‌های دیداری ۳۱۰ هزار میلیارد تومان، سرمایه‌گذاری مدت‌دار ۱۷۴۴ هزار میلیارد تومان و قرض‌الحسنه ۱۱۵ هزار میلیارد تومان و سایر سپرده‌ها ۳۸ هزار میلیارد تومان است.

با توجه به اینکه در اسفند ماه سال ۹۷ سپرده‌های بانکی با ماهیت مدت‌دار و سود‌دار در حدود ۱۴۶۴ هزار میلیارد تومان بود و با ۱۹ درصد رشد در پایان آذر ماه سال ۹۸ به محدوده ۱۷۴۴ هزار میلیارد تومان رسیده‌است و در این سال تقریباً سود سپرده بانکی در حدود ۲۰ درصد و تورم عمومی ۴۰ درصد بود می‌توان متوجه شد که برخی از سپرده‌گذاران در هر شرایطی ترجیح می‌دهد سرمایه‌گذار در حوزه بانک باشند، شاید تضمین و سود پرداختی علی الحساب توجه این سرمایه‌گذاران را جلب می‌کند، بدین ترتیب اگر بانک‌ها به کاهش نرخ سود سپرده سالانه از ۲۰ به محدوده ۱۵ درصد پایبند باشند، بی‌شک تهیه منابع برای بانک‌ها ارزان‌تر تمام می‌شود.

جهش مجدد بورس
در این میان در اولین روز از کاهش نرخ سود سپرده بانکی، شاهد صعود مجدد شاخص‌های بازار‌هایی، چون بورس اوراق بهادار و فرابورس بودیم. به‌طوری که نماگر بورس تهران در انتهای معاملات در روز گذشته با رقم‌زدن رشد ۱۸ هزار و ۴۴۸ واحدی به قله ۷۰۸ هزار و ۴۸۴ واحد صعود کرد و رکورد جدیدی را از خود برجای گذاشت. شاخص کل هم‌وزن نیز با رشد ۴ هزار و ۱۵۶ پله‌ای مواجه بود.

از سویی دیگر ارزش معاملات خرد سهام و حق‌تقدم در نماد‌های عادی بورس و فرابورس در مجموع به ۱۰ هزار و ۵۰۲ میلیارد تومان رسید که نسبت به روز ماقبل ۲۶ درصد کاهش داشت. خالص خرید سهام توسط اشخاص حقیقی نیز در مجموع به ۹۰۳ میلیارد تومان رسید. از میان گروه‌های بورسی بیشترین بازدهی به استخراج نفت تعلق گرفت. در بین صنایع نیز، شیمیایی بالاترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد.

توصیه همتی به شبکه بانکی
در همین راستا رئیس کل بانک مرکزی طی بخشنامه‌ای به سیستم بانکی تأکید کرد: شبکه بانکی از ظرفیت بازار سرمایه برای واگذاری سهام و بنگاه‌های تحت تملک، استفاده کند.

عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در بخشنامه‌ای به مدیران عامل شبکه بانکی ضمن تأکید بر این موضوع که فرصت اقبال به سرمایه‌گذاری در بورس مغتنم شمرده شود، یادآور شد از ظرفیت بالای فراهم شده در بازار سرمایه برای واگذاری سهام و بنگاه‌های تحت تملک خود بهره گیرند.

همتی در بخشنامه مذکور، بر تکالیف مقرر برای بانک‌ها در ماده ۱۶ «قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور» اشاره و تأکید کرده‌است: در سال جهش تولید بایستی منابع بانک‌ها و مؤسسات اعتباری آزاد و صرف حمایت از فعالیت‌های مولد تولیدی شود.

در این میان بازار‌های ارز و طلا و سکه با اندکی تعدیل منفی روبه‌رو شدند و باید دید در روز‌های آتی اثر کاهش نرخ سود بانکی بر سایر بازار‌های به چه شکل خواهد بود، زیرا در گذشته ارزیابی‌هایی انجام گرفت که نشان می‌داد تبدیل ۵ درصد از شبه‌پول ۱۸۹۸ هزار میلیارد تومان به پول و ورود به بازار‌های موازی می‌تواند تکانه‌ای در کلیه بازار‌ها پدید آورد./1360/

منبع: روزنامه جوان