۱۰۰ کتاب خطی با محوریت امام هادی در کتابخانه آستان قدس رضوی
مرکز نسخ خطی کتابخانه آستان قدس رضوی بیش از یکصد نسخه خطی با موضوع امام هادی(ع) را در خود جای داده که نُسَخ طوماری «زیارت جامعه کبیره» از جمله این نفایس است.
به گزارش خبرگزاری رسا در مشهد، مدیر مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی اعلام کرد: بیش از یکصد کتاب خطی و چاپ سنگی از امام هادی(ع) در مخزن کتب خطی کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود که شامل سرگذشت‌نامۀ امام علی‌النقی(ع)، کلمات قصار، عمر حضرت و مدت امامت، نحوۀ شهادت و مسائلی از این دست است.
علی سوزنچی کاشانی در این باره توضیح داد: یکی از نفیس‌ترین نسخه‌ها که قدمت آن به قرن هشتم قمری می‌رسد، «کشف الغمه في معرفه الائمه» است که در قرن هفتم تألیف شده و در ذی‌الحجه سال 784 به خط نسخ 45 سطری با عناوین شنگرف کتابت شده است.
وی با بیان این‌که نسخه‌های متعددی از این اثر در گنجینه موجود است، اضافه کرد: سه نسخۀ نفیس دیگر، نسخه‌ای به کتابت 848 قمری، نسخۀ دیگر کتابت 968 قمری وقفی شاه‌عباس اول صفوی و نسخۀ کتابت 1094 قمری وقفی نادرشاه افشار است.
سوزنچی ضمن اشاره به این‌که از کتاب گران‌سنگ «زیاره الجامعه الکبیره» منسوب به امام هادی(ع) نسخه‌های ارزشمند بسیاری موجود است به دو نسخه در قطع طوماری اشاره و تصریح کرد: نسخه‌ای به خط نسخ در 248 سطر داراي سرلوح مذهّب و منقّش، عناوين به سرخي، بين‌السطور زراندازي، جدول‌کشي به زر و تحرير مشکي و جلد سرطبل میشن عنابی، به کتابت قرن 13قمری و نسخۀ مترجم طوماری دیگر به کتابت 1260 قمری دارای سرلوح مزدوج، سطربندی، جدول‌بندی و کمندکشی به زر و تحریر مشکی، ترجمه به شنگرف، زمینۀ ادعیه افشان غبار زرین است.
وی افزود: دو نسخۀ دیگر از این اثر به کتابت 1284 قمری، اعراب کلمات به شنگرف، جدول‌بندي به زر و تحرير مشکي و لاجورد، صفحۀ اول داراي سر لوح زمينۀ سادۀ منقّش زرّين نقش يک ترنج و دو سر ترنج و نسخۀ دیگر به کتابت 1281 قمری داراي سرلوح و کتيبۀ مجدول به زر و تحرير مشکي و لاجورد و کمند و سطربندي است.
مدیر مخطوطات آستان قدس رضوی اضافه کرد: «شرح زیارت جامعه» شرح «احمدبن زین‌الدین احسائی» عناوین به سرخی که برفراز برخی عبارات به مشکی خط کشیده شده، دارای حواشی به کتابت 1230 قمری و «رساله فی مشاکل الزیاره الجامعه» در قرن 12 قمری کتابت شده است.
وی از دو نسخۀ منظوم یاد کرد و گفت: «شرح حال امام هادی(ع)» یا «شمس الفقیه» به زبان اردو در قرن 13 قمری به خط نستعلیق تحریری کتابت شده و نسخۀ خطی «شجره‌نامۀ دلدار علی نقوی تا جعفربن امام علی النقی(ع)» به زبان فارسی در سال 1300 خورشیدی به خط نستعلیق با عناوین شنگرف کتابت شده است.
سوزنچی ادامه داد: دست‌نوشتۀ خطی «شرحی کوتاه بر زندگانی حضرت امام علی النقی الهادی(ع)» که مؤلف و کاتب آن «یحیی حاجی مرادخانی» در قرن 14 خورشیدی است، «کفایه الأثر فی النصوص علی الأئمه الأثنی عشر» به کتابت 1318 قمری با عناوین شنگرف، داراي يک سرلوح زرپوش منقّش به گل و برگ ريز و نيم‌ترنج در زمينۀ لاجورد، اوراق جدول‌بندي به زر و لاجورد و تحرير و داراي کمند به زر و تحرير و «سعاده الکونین فی بیان فضائل الحسنین» به زبان فارسی که در سال 1252 در دهلی کتابت شده، سه نسخۀ ارزشمند دیگر است.
وی از برخی کتب دیگر که بخشی از آن به امام هادی(ع) پرداخته است نام برد و خاطرنشان کرد: «المناقب» به کتابت ذی‌الحجه 1140 قمری با عناوین شنگرف، «الصافی(فی شرح الکافی)»، «ارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد»، «الفصول المهمه فی معرفه الأئمه»، «بحار الأنوار الجامعه لدرر اخبار الأئمه الاطهار(ع)»، «جنات الخلود» به زبان فارسی به کتابت 1127 قمری و «زیارت‌نامۀ ائمۀ اطهار علیهم‌السلام» از دیگر نسخه‌های دست‌نویس موجود است.
سوزنچی در پایان با بیان این‌که کتب چاپ سنگی بسیاری با موضوع یادشده در گنجینه موجود است، یادآور شد: «صحیفه‌الهادیه وا‌لمهدیه» به زبان فارسی، شامل کلمات قصار حضرت، به همت ابراهیم‌بن محسن کاشانی گردآوری شده، اسماعیل‌بن صدرالدین آملی بر آن حاشیه نوشته و کاتب آن مصطفی نجم‌آبادی است که در سال 1318 قمری در تهران چاپ شده است./864/د102/ب1
ارسال نظرات