به بهانه سالگرد شهادت آیت الله قدوسی؛
شهیدی که امام خمینی بر تقوا و حسن عمل او شهادت داد
۱۴ شهریورماه، سالگرد شهادت آیت الله قدوسی (ره) عضو محترم جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است. وی همواره بر ضرورت نابودی رژیم طاغوت و استقرار نظام اسلامی تأکید داشت.
به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، به مناسبت 14 شهریورماه، سالگرد شهادت آیت الله علی قدوسی (ره) عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، مختصری از زندگینامه شهید آیت الله علی قدوسي (ره) اشاره می شود.
تولد و دوران كودكی
آیت‌الله شهيد علي قدوسي در دوازدهم مرداد سال 1306 هجري شمسي در شهر نهاوند و در خانواده‌اي روحاني و علاقه‌مند به قرآن و عترت چشم به جهان گشود. پدرش آخوند ملااحمد، از علماي بزرگ شهر بود كه سالها در حوزه علميه نجف، از درس بزرگاني چون آیه‌الله ميرزامحمد حسن شيرازي، آیه‌الله سيد حبيب‌الله رشتي و آیه‌الله آخوند خراساني بهره برده و به درجه اجتهاد نايل شده بود.
دوران تحصيل
آيت‌الله قدوسي كودكي و نوجواني خود را در خانواده‌اي مذهبي و با خواندن و نوشتن و فراگيري قرآن، نماز و احكام شرعي سپري كرد. در آن سالها، روحاني مبارزي به نام شيخ خطيب در مسجدي كه پدر شهيد قدوسي در آن امامت جماعت را به عهده داشت، سخن مي‌گفت و روزي در بين سخنانش گفت كه خواب ديده فرزند كوچك آقا (ملا احمد) مورد لطف پيامبر(ص) قرار گرفته و حضرت با دست خود، بر سرش عمامه نهاده است. شنيدن اين مسأله، شور و شوق بسياري در دل شهيد قدوسي ايجاد كرد؛ به گونه‌اي كه در پانزده سالگي، روانه حوزه علميه قم شد و در مدرسه فيضيه، حجره گرفت.
دوران نوجواني و آغاز تحصيل او در حوزه، با استبداد رضاخاني در كشف حجاب، خلع لباس روحانيان و مخالفت با برگزاري مراسم روضه و وعظ و به طوركلي دين زدايي همراه بود. از اين رو مدارس علميه، بسيار خلوت و گاه تعطيل بود؛ اما اين مسائل خللي در عزم طلبه جوان وارد نكرد و او با جد و جهد به تحصيل علوم حوزوي پرداخت و در مدت كوتاهي دوره سطح را به پايان برد.
او در اين سالها بسياري از خطبه‌هاي نهج‌البلاغه را حفظ كرده بود و در درس خارج بزرگان حوزه آن روزگار شركت مي‌جست. او در سالهاي تحصيل دست از تذهيب نفس و آراستگي به اخلاق اسلامي برنداشت و همواره پيوند خود با اهل بيت را در مجلس سوگواري امامان شيعه مستحكم‌تر مي‌ساخت. وي هماره از غيبت و دروغ بسيار پرهيز مي‌كرد.
تحصيل آیه‌الله قدوسي منحصر به فقه و اصول نبود. او در علوم عقلي و تفسير نيز از محضر عالماني چون علامه سيد محمدحسين طباطبايي(ره) بهره‌هاي فراوان مي‌برد.
استادان و دوستان
آیه‌الله قدوسي بسياري از دروس دوره مقدمات و سطح را نزد شهيد آیه‌الله صدوقي آموخت. سپس سالها به درس خارج فقه و اصول امام خميني(ره) و آیه‌الله العظمي بروجردي(ره) رفت. او مقدمه‌اي از دروس هيأت و فلسفه را نزد علامه طباطبايي(ره) فرا گرفت و در هر فرصتي، از سجاياي اخلاقي و مواعظ آن استاد بزرگ بهره‌مند مي‌شد.
در آن دوره، افكار كمونيستي و ماركسيستي بر فضاي بسياري از دانشگاهها و محيطهاي روشنفكري سايه افكنده بود و احزاب مانند حزب توده بسياري از جوانان را فريب داده و در دام خود افكنده بودند. خطر نفوذ بيش از حد افكار الحادي و التقاطي، بزرگاني همچون شهيد مطهري، شهيد بهشتي، امام موسي صدر و شهيد قدوسي را بر آن داشت تا با برپايي جلسه‌اي در محضر استاد علامه طباطبايي(ره)، تازه‌ترين شبهات فلسفي و اعتقادي را مطرح نمايند و سپس با راهنمايي علامه طباطبايي، پاسخ آن را به بحث بگذارند. ثمره اين بحثها، كتاب «اصول فلسفه و روش رئاليسم»، نوشته علامه طباطبايي است كه شهيد مطهري بر آن تعليقه‌اي نگاشته است.
علاقه‌مندي شهيد قدوسي به علامه طباطبايي و ارتباط نزديك او با استاد خود در زمينه‌هاي علمي و اخلاقي چنان بود كه در سال 1344 هجري شمسي، علامه ايشان را به دامادي پذيرفت.آيت‌الله قدوسي در دوران تحصيل خود و پس از آن با بسياري از طلاب و فضلا رابطه دوستي داشته كه از جمله آنها مي‌توان به شهيد بهشتي، شهيد مطهري و آیه‌الله مصباح يزدي اشاره كرد.
فعاليت‌های علمي و فرهنگی
شهيد قدوسي در دوران عمر پربركت خود، كوشش هاي علمي و فرهنگي بسياري را به انجام رساند كه از مهمترين آنها مديريت مدرسه علميه حقاني بود. مدرسه علميه حقاني در سال 1343 با مديريت شهيد قدوسي و با همكاري شهيد بهشتي، آیه‌الله مصباح يزدي و آیه‌الله جنتي آغاز به كار كرد. آیه‌الله قدوسي و برخي از بزرگان حوزه به وجود ضعف در برخي از كارهاي اجرايي حوزه و نابسامانيهاي آموزشي و درسي طلاب پي برده بودند و با طرحي تازه در پي آن بودند كه ضمن حل اين معضلات، طلابي را با روندي تازه و به روز تربيت نمايند.
در آن زمان در مدرسه حقاني، زبانهاي خارجي، روان‌شناسي و اقتصاد و برخي ديگر از علوم روز تدريس مي‌شد و برخي از كتب درسهاي مقدمات، به سبك تازه تأليف مي‌گشت كه از جمله آنها كتاب صرف ساده را مي‌توان نام برد. نظم شگفت‌انگيزي كه بر مدرسه حاكم بود، از سرچشمه نظم شهيد قدوسي آب مي‌خورد؛ نظمي كه زبانزد خاص و عام بود و در مدت چهارده سال اداره آن مدرسه، همواره برقرار بود. حضور و غياب در كلاس، برگزاري امتحانات و پي‌گيري مدام رشد علمي، اخلاقي طلاب از ديگر ويژگيهاي اين مدرسه بود.
آيت‌الله قدوسي به تهذيب و اخلاق اهتمام ويژه‌اي داشت و در درسهاي اخلاق خود كه هفته‌اي يك بار برگزار مي‌شد، ضمن بازگويي سخنان اميرمؤمنان در نهج البلاغه، آنان را به پرهيزگاري دعوت مي‌كرد. او خواندن نماز شب را از عوامل مهم در توفيق و قدم صدق در اين راه مي‌دانست و گاه نيمه‌هاي شب به مدرسه مي‌رفت تا از نزديك، نظاره‌گر نماز شب طلاب باشد. حاصل تلاش او در اداره مدرسه حقاني، ظهور و بروز طلاب فاضلي بود كه برخي از آنان، هم اكنون مسؤوليت‌هاي مهمي در اداره نظام اسلامي را دارا مي‌باشند.از فعاليتهاي مهم شهيد قدوسي در عرصه علم و فرهنگ، تأسيس مكتب توحيد بود. اين مركز در سال 1352 و با هدف تربيت اسلامي خواهران تأسيس شد. شهيد قدوسي با عنايت به اين موضوع كه نيمي از جمعيت جامعه ما را زنان تشكيل مي‌دهند و بسياري از مردان مبارز و عالم در دامن آنها پرورش مي‌يابند و ترويج فساد و بي بندوباري توسط رژيم شاه بسياري از آنان را از اهداف و تعاليم اسلامي و ايفااي نقش در سازندگي و بالندگي كشور دور ساخته، به تأسيس اين مؤسسه پرداخته است. در اين مركز، زنان با تعاليم اسلامي آشنا شده، به تبليغ آن در جامعه مي‌پرداختند.
فعاليت‌های سياسی
شهيد قدوسي در سالهاي رژيم طاغوت، همواره به حمايت از مرجعيت شيعه، بويژه امام خميني(ره)، و تأكيد بر ضرورت نابودي رژيم و استقرار نظام اسلامي مي‌پرداخت. او در مدرسه حقاني، همواره به تلاش براي ايجاد روحيه سياسي و تربيت مبارزاتي طلاب مي‌پرداخت و آنان را براي جهادي عظيم بر ضد رژيم طاغوت آماده مي‌ساخت. اين تلاشها باعث شد كه رژيم شاه بارها به مدرسه حقاني يورش ببرد كه هر بار، در هدف خود ناكام ماند.
آيت‌الله قدوسي از اعضاي فعال و از مؤسسان جامعه مدرسين حوزه علميه قم بود. امضاي او در پايان بسياري از اعلاميه‌ها به چشم مي‌خورد و نقش او در پابرجايي و استواري اين مركز مهم، ستودني و تلاشهاي او در برپايي راهپيماييها و اعتراضات فراموش ناشدني است.
شهيد قدوسي در كميته استقبال از حضرت امام(ره)، در بهمن 1357، تلاش بسياري از خود نشان داد. او پس از پيروزي انقلاب اسلامي، با حكم امام خميني(ره) به نظم و اداره دادگاههاي انقلاب پرداخت. در آن زمان، بسياري از اعضاي ارتش و ساواك دستگير شده بودند و بايد به مجازات مي‌رسيدند.
او پس مدتي به مديريت ستاد انقلاب اسلامي در قم منصوب شد و با فرمان امام به رسيدگي به امور مختلف پرداخت. در سال 1358 امام خميني(ره) با حكمي، شهيد قدوسي را به دادستاني كل انقلاب منصوب كرد تا با ايجاد هماهنگي و نظارت بر دادگاههاي انقلاب، بر اجراي دقيق حدود شرعي و عدالت اسلامي در فضاي تندروي‌هاي اول انقلاب دقت نمايد. از كارهاي مهم او در اين مسؤوليت، دستگيري اعضاي گروه التقاطي فرقان كه به ترور شهيد مطهري و برخي از مسؤولان انقلاب پرداخته بودند، بود. شهيد قدوسي در طي اين سالها از امكانات دولتي كه قانون براي او معين كرده بود نيز استفاده نكرد و مزاياي قانوني شغل خود را وانهاد. او در قوه قضائيه، قوانين و مقررات ويژه‌اي را تنظيم كرد كه روابط اين قوه با مجلس و ديگر اركان نظام را آسان و قانوني مي‌ساخت.
او در 17 شهريور 1357 شاهد زخمي شدن فرزند خود در درگيري هاي مشهد و در پانزدهم دي ماه 1359 شاهد شهادت او در هويزه بود. او خود پس از عمري مجاهدت، در 14 شهريور 1360، يك هفته پس از شهادت شهيدان رجايي و باهنر و مدتي پس از شهادت شهيد بهشتي و 72 تن از يارانش، با بمبي كه در دفترش كار گذاشته شده بود، به شهادت رسيد.
امام خميني در پيامي كه به مناسبت شهادت او صادر فرموده بود، مي‌نويسد: «اين جانب ساليان طولاني از نزديك با او سابقه داشتم و آن بزرگوار را به تقوا و حُسن عمل و استقامت و تعهد در راه هدف مي‌شناختم. شهادت بر او مبارك و فوز الي‌الله و خروج از ظلمات به سوي نور بر او ارزاني باد»./1370/د101/ف
ارسال نظرات