علامه مصباح؛ ملاصدرای زمان/ پشت پرده دروغ‌پردازی‌ها علیه مرزبان بیدار دین

اشاره: آیت الله محمدتقی مصباح یزدی از شخصیت های برجسته علمی، انقلابی و سیاسی قبل و بعد از انقلاب اسلامی بوده که همواره آماج حملات از سوی جریان های نفاق داخلی و دشمنان خارجی قرار گرفته و با ارتحال این عالم فرزانه دوباره این شبهات از سوی این جریان ها  باز نشر داده شده است.

شبهات بسیاری در رسانه های این جریانات منتشر می شود؛ از جمله قائل نبودن آیت الله مصباح یزدی به جمهوریت و رأی مردم، انتساب ایشان به انجمن حجتیه، تئوریسین خشونت و تندرو و افراطی بودن، نداشتن سوابق مبارزاتی با رژیم طاغوت و همچنین اتهامات بسیاری درباره بودجه مؤسسه امام خمینی(ره) نیز به مخاطبان القاء می شود.

از این رو، خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، برای تبیین سیره و ابعاد علمی، سیاسی و اجتماعی علامه مصباح یزدی و پاسخ به این شبهات با حجت الاسلام محمدعلی لیالی، استاد حوزه و دانشگاه گفت‌و­گوی مفصلی را انجام داده که به شرح زیر است:

رساـ درباره شخصیت و جایگاه علمی آیت الله مصباح یزدی مختصری توضیح بفرماید.

در پیام تسلیت، رهبر معظم انقلاب از آیت الله مصباح یزدی با عناوین «حکیم مجاهد»، «عالم ربانی»، «متفکر برجسته»، «مدیر شایسته»، «پارسا و پرهیزگار» و «بردار قدیمی» یاد کرده اند و این تعابیر نشانه جایگاه علمی و فکری والای ایشان است.

در طول تاریخ حیات اسلام و تشیع، عالمان، فقیهان و فلیسوفانی وجود داشتند که مایه فخر، مباهات، هویت و تمدن اسلامی شیعی ما بودند و تمام این بزرگان دارای شخصیت‌های بی نظیری بودند.

از این رو در روایات آمده اگر عالمی از دنیا برود، ثلمه، ماتم و مصبیت بزرگی در جامعه دینی ایجاد می شود که خلاء آن عالم به این زودی ها پر نخواهد شد.

آیت الله مصباح یزدی عالم، فقیه و سیاستمداری کم نظیری در جامعه اسلامی بود و ایشان نمونه ای همانند امام راحل و علامه طباطبایی بودند.

رسا ـ تحلیل شما از جریان فکری ایران معاصر و نقش تأثیرگذار علامه مصباح یزدی بر جریانات چیست؟

در جریان فکری ایران معاصر، افراد بسیاری در عرصه تفکر، اندیشه و مهندسی و تولید فکر برخاستند؛ برخی همانند فروغی زاده، ملکم خان، تقی زاده رهبران جریان لیبرال غرب گرا و تجدد و مدرنیته بودند، برخی نیز همانند تقی آرانی، طبری و کیانوری، رهبران جریان چپ و متعلق به اردوگاه مارکسیسم و کمونیسم بودند.

در کنار این دو جریان، رهبران فکری و معرفتی در عرصه تولید فکر و دینداری و پاسخ به مسائل و شبهات دینی حضور داشتند؛‌ بزرگانی همانند علامه طباطبایی، امام خمینی، آیت الله شهید مطهری و مرحوم آیت الله مصباح یزدی از شخصیت های بی نظیر در تولید علم دینی و مقابله با جریان ها فکری غرب گرای لیبرال و شرق گرا و مارکسیسم و کمونیستی بودند.

اگر این شخصیت های برجسته علمی وجود نداشتند، قطعا خلاء و ضعف بسیاری در تقابل تفکر دینی با این دو جریان الحادی به وجود می آمد، اما با وجود چنین رهبران فکری در عرصه تولید فکر از اندیشه های اسلامی دفاع مناسبی انجام گرفت.

آیت الله مصباح یزدی؛ تلفیقی از گفتمان علامه طباطبایی و امام راحل

مرحوم آیت الله مصباح یزدی تلفیق گفتمان علامه طباطبایی و امام راحل بود؛ یعنی حکمت علامه طباطبایی با سیاست دینی امام راحل تلفیق کرده بود و ایشان حکیم سیاست مداری بود که قبل و بعد از انقلاب تغذیه فکری جریان انقلاب را برعهده داشت.

رسا ـ ابعاد و ویژگی‌های اختصاصی و منحصر به فرد شخصیت آیت الله مصباح یزدی را تبیین کنید.

ایجاد نظام اسلامی محصول تفکرات همچون امام خمینی(ره) و شهید علامه مطهری و علامه مصباح یزدی بود؛ باید تفکر و معرفت نظام اسلامی از منطق فکری جامع برخودار باشد و این تفکر باید نظامند و نظام ساز باشد و تمام ابعاد جامعه اسلامی را برآورده کند؛ در حالی که علامه مصباح یزدی بیش از چهل سال تغذیه و عقبه تئوریک حاکمیت و نظام اسلامی را برعهده داشت.

آیت الله مصباح یزدی ملاصدرای زمان 

آیت الله مصباح یزدی ملاصدرا زمان خود بود؛ در سیره ملاصدرا آمده است که قبل از او سه روش عرفانی، برهانی و قرآنی از هم جدا بودند، ملاصدرا این سه روش را با هم تلفیق کردند.

علامه مصباح نیز همانند ملاصدرا، نظام فکری و معرفتی جامعی در علوم مختلف قرآنی، فلسفی، عرفانی، اخلاقی و سیاست را ارائه داد.

آیت الله مصباح یزدی فقیه و متفکر و حکیم مجاهد بود و ایشان بیش از 60 سال در متن حوادث و وقایع پیدایش انقلاب اسلامی و بعد از آن حضور داشت.

خصوصیت دیگر علامه روحیه تشکیل کادر سازی و نیرو سازی برای نظام اسلامی بوده است، دشمنان انقلاب اسلامی نیز بدین امر اقرار دارند.

علامه مصباح یزدی، با راه اندازی مؤسسات در راه حق، باقرالعلوم(ع) و مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) نیروهای بسیاری برای نظام اسلامی تربیت کرد؛ در حالی که هیچ فقیهی، حکیمی و عالمی به اندازه ایشان به طور مستقیم و غیر مستقیم شاگرد و نیرو کادر برای نظام اسلامی تربیت نکرده است.

نظریه پردازی برای تحول در علوم انسانی

رساـ دیدگاه و نظریه پردازی آیت الله مصباح یزدی در علوم انسانی و اسلامی را چگونه ارزیابی می کنید؟

علامه مصباح یزدی نظریه پرداز تحول علوم انسانی و اسلامی سازی علوم انسانی در رشته های مختلف بود و در این مسیر گام های علمی را برداشت با حضور در شورای عالی انقلاب و دفتر همکاری حوزه و دانشگاه و مؤسسه امام خمینی(ره) در مسیر اسلامی سازی علوم فعالیت های بسیار مؤثری داشت.

از ویژگی های دیگر، جامعیت در آثار علامه مصباح یزدی است که بیش از 100 جلد کتاب و اثر در عرصه های معارف سیاسی، اخلاق، عرفان و تفسیری تألیف کرد.

این آثار و تفکر و اندیشه علامه مصباح یزدی معطوف به نیازهای روز جامعه، حوزه، دانشگاه و نظام اسلامی بوده است.

رساـ چرا دشمنان خارجی و جریان نفاق داخلی به تخریب شخصیت آیت الله مصباح یزدی می پردازند؟

بیشترین توهین‌ها و جسارت‌ها بعد از انقلاب به دو شخصیت آیت الله شهید بهشتی و علامه مصباح یزدی شده است؛ زیرا که علامه مصباح یزدی جریان‌های انحرافی و نفاق و منافقان قدیم و جدید را به درستی شناسایی کرد، و بسیاری از مناظرات و سخنرانی ایشان برای تبیین جریان های نفاق بود.

علت ترور شخصیتی آیت الله مصباح یزدی از سوی اصلاح طلبان

آیت الله مصباح یزدی خطرات جریان حزب توده و فدائیان همچون طبری، کیانوری، نگهدار و... و جریان پروتستانتیسم اسلامی شریعتی، جریان روشنفکران لیبرال سروش مسلک و اصلاح طلب را به درستی برای مردم شفاف سازی کرد و به مقابله و مناظره با آنها پرداخت و حتی علامه با جریان ها انحرافی که از دل جریان عدالت خواه برخاسته بود به مقابله و روشنگری پرداخت.

دشمن و جریان نفاق علامه مصباح یزدی را بهتر از طرفداران و دوستان ایشان می شناخت؛ از این رو بیشترین ترور شخصیتی، قبل از انقلاب و بعد از انقلاب به ویژه در دوران اصلاحات علیه این عالم فرزانه انجام شد و این نشانه جایگاه و تأثیر گذاری علامه مصباح یزدی است.

آیت الله مصباح یزدی قبل از انقلاب و بعد از انقلاب ارتباط گسترده ایی با فضای دانشجویی و دانشگاهی داشت؛ همچنین در طرح ولایت با استادان و دانشجویان و دانشگاهیان ارتباط برقرار می کرد و در برخی زمان ها این عالم فرزانه از ساعت 10 شب تا سحر با دانشجویان به گفت و گو می پرداخت.

بصیرت و ولایت مداری از ویژگی شاخص آیت الله مصباح یزدی بود؛ جایگاه او همانند جایگاه عمار برای امیرالمومنین(ع) بود، ارادتش به امام راحل و رهبر انقلاب ستودنی است. ایشان همواره پرکار، پرتلاش و خستگی ناپذیر بود و همچنین تواضع، فروتنی، ادب و اخلاق ایشان مثال زدنی است.

رسا ـ برخی تلاش می کنند چهره علامه مصباح یزدی را تندرو، افراطی و خشونت طلب معرفی کنند؛ پاسخ شما به این شبهه افکنان چیست؟

برخی کلمات و عبارات نادرستی را درباره علامه مصباح یزدی به کار بردند که دور از انصاف و دروغ محض است. آیا علامه مصباح تئوریسین خشونت طلبی بود؟! آیا دفاع از فرهنگ جهاد و شهادت و مقاومت و اصول و ارزش‌ها و تأیید بر حقانیت گزاره های دینی خشونت طلبی است؟!

برای اینکه برچسب خشونت طلبی به ما نزنند نباید از معارف و اعتقادات اسلامی و دینی دفاع کنیم؟! آیا باید از حفاظت دین و دستاوردهای دینی دست بکشیم؟! آیا دین و گزاره های دینی را رها کنیم و گرفتار تسامح و تساهل و استحاله و تجدید نظر طلبی شویم؟!

آیت الله مصباح مرزبان بیدار سنگرهای ایدئولوژیک دین و گفتمان دینی بود او انحراف جریان نفاق و استحاله طلبان را می‌دید و هشدار می داد و لذا از طرف جریان نفاق متهم به تئوریسین خشونت طلبی بود.

انتساب آیت الله مصباح به انجمن حجتیه دروغ محض است

رساـ اتهام انتساب ایشان به انجمن حجتیه و نقل جریانی که اوایل انقلاب اتفاق افتاده است، از سوی چه کسانی و با چه هدفی مطرح شد؟

انتساب علامه مصباح یزدی به انجمن حجتیه از دروغ های بزرگی است که به ایشان نسبت می دهند؛ در حالی که ایشان متعلق به اردوگاه اساتید بزرگ خود، امام راحل و علامه طباطبایی و حضرت آیت الله بهجت است؛ این شخصیت های بزرگوار هیچ گونه وابستگی و حمایتی از انجمن حجتیه نداشت.

همچنین ذات انجمن حجتیه با فلسفه و حکمت مخالف است، در حالی که علامه مصباح یزدی فیلسوف جامعی بود؛ بنابراین چگونه و با چه سند و مدرکی ایشان را عضو انجمن حجیت می دانید؟

چراغانی کردن نیمه شعبان سال 1357 را به آیت الله مصباح نسبت می دهند؛ اما طبق گزارشات جناب آقایان سید هادی خسروشاهی، حجتی کرمانی و سید ابوالحسن نواب معلوم شد که ایشان در این زمان در ایران حضور نداشتند.

از این رو، آیت الله مصباح با دفاع از امام و انقلاب و رهبری مخالف جدی جریان انحرافی انجمن حجتیه بود؛ البته شبهه تعلق آیت الله مصباح یزدی به انجمن حجتیه توسط افرادی همانند علی اکبر محتشمی پور و تاج زاده مطرح شد که سرنوشت این افراد هم مشخص است.

شاگردان آیت الله مصباح در حوزه و دانشگاه در عرصه های مختلف نظام اسلامی در دفاع از گفتمان امام و رهبری و حفاظت از دستاوردهای نظام اسلامی حضور دارند.

جایگاه رأی مردم در اندیشه سیاسی آیت الله مصباح

رساـ یکی دیگر از شبهاتی که مطرح می‌شود نظرات ایشان در مورد ولایت فقیه است و اینکه ایشان فرموده«مردم چه کاره اند که بخواهند انتخاب کنند»؛ آیا این سخن که رأی مردم به ولی فقیه مشروعیت نمی‌بخشد و مشروعیت آن از الهی است، صحیح است؟

مخالفت علامه با دموکراسی، جمهوریت و بی اعتقادی به رأی مردم نیز از تهمت ها و دروغ های بزرگی است که به آیت الله مصباح یزدی نسبت می دهند؛‌ ایشان چگونه می توانند به رأی مردم بی تفاوت باشد با وجود اینکه شخصا در تمامی انتخابات حضور داشت. علاوه بر این در انتخابات مجلس خبرگان نیز خود را در معرض آراء عمومی مردم قرار داد؛ چگونه کسی که اعتقاد به رأی مردم ندارد در چنین عرصه ای حضور پیدا می کند؟

نکته دیگر اینکه اگر علامه مصباح یزدی اعتقادی به دموکراسی و رأی مردم نداشت، چرا به عنوان پدر معنوی جریان «جبهه پایداری» است که این جریان در فعالیت های سیاسی و انتخاباتی حضور فعال دارد.

از این رو، اشتباه دوستان ما این بود که نفهمیدند که میان مشروعیت نظام ولایت فقیه و اصل حاکمیت اسلامی با مقبولیت ولایت فقیه و حاکمیت اسلامی تفاوت وجود دارد.

مشروعیت نظام سیاسی حاکمیت ولایت فقیه منشاء الهی دارد و نیازی به رأی و نظر مردم نیست، اما در پذیرش و مقبولیت حاکم و حکومت اسلامی نیاز به رأی مردم است؛ از این رو امام راحل فرمودند میزان رأی مردم است. همچنان‌که مشروعیت حکومت علی(ع) امر الهی است اما مقبولیت حضرت احتیاج به بیعت و رأی مردم دارد.

سوابق انقلاب مرحوم علامه مصباح یزدی

رساـ عده‌ای نیز همواره درصدد بودند سوابق انقلابی آیت الله مصباح یزدی را زیر س‍ؤال ببرند و وانمود کنند که ایشان در سال‌های مبارزه با طاغوت نقشی نداشتند؛ نظر شما در این باره چیست؟

علامه مصباح یزد از سال 1342 به همراه امام به مبارزات سیاسی علیه رژیم شاهنشاهی پرداخت و ایشان تحت تعقیب رژیم پهلوی بوده است، اما این عالم به مبارزه فکری و معرفتی علیه رژیم شاهنشاهی و تفکر سکولار می پرداخت و همچنین بعد از انقلاب به مبارزات خود علیه تفکرات سکولاری جامعه ادامه داد.

از نخستین افرادی که در عرصه مقابله با رژیم شاهنشاهی ورود پیدا کرد، علامه مصباح یزدی بود؛ راه اندازی نشریه بعثت و انتقام و تهیه پیش نویس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، امضای بیانیه ها و اعلامیه های جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و حضور در مناظرات علمی و فرهنگی نشانه مبارزه علمی و معرفتی ایشان با رژیم پهلوی و مبارزه با مخالفان مکتب امام بود.

چگونه می توان تصور که کرد که ایشان اعتقادی به نظام اسلامی ندارد؛ اما داماد ایشان، آیت الله محمدی عراقی نماینده امام راحل در سپاه پاسداران باشد و همچنین فرزندان و بسیاری شاگردان آنها در جبهه حضور داشتند و برخی از شاگردان ایشان مثل شهید میثمی و دیگران به شهادت رسیدند./998/گ403/ف

گفت‌وگو از میثم صدیقیان