قدرت حکمرانی فضای سایبری چین با شبکه ملی اطلاعات

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، چین میزبان بزرگترین جامعه آنلاین در جهان است. بر اساس آمار جمعیت اینترنتی چین تا سال ۲۰۱۹ حدود ۸۴۰ میلیون نفر بوده است و تا سال ۲۰۲۳، به ۹۷۵ میلیون نفر خواهد رسید. بر اساس آمار ضریب نفوذ اینترنت در چین در حدود ۶۰ درصد است و این میزان، نشان می‌دهد از هر ۵ شهروند چینی ۳ نفر از اینترنت استفاده می‌کنند.

 

تلفن‌های هوشمند ارزان قیمت، نقش مهمی را در افزایش جمعیت اینترنتی چین ایفا می‌کنند. در سال ۲۰۱۹، بیش از ۹۰ درصد از مردم چین برای دسترسی به اینترنت از تلفن همراه خود استفاده می‌کردند. ارسال پیام، تماشای فیلم و شنیدن موسیقی از جمله کار‌های رایجی است که افراد با تلفن همراه انجام می‌دهند. در واقع کاربران تلفن همراه در کشور چین روزانه بیش از ۷۰ درصد از زمان خود را به صورت آنلاین سپری می‌کنند. از بین جمعیت ۶۰۰ میلیون نفری که روش‌های پرداختن آنلاین را استفاده می‌کنند، ۵۸۰ میلیون نفر به کار گیری خدمات پرداخت از طریق تلفن همراه را ترجیح می‌دهند.

 

براساس آمار تا سال ۲۰۱۸، حدود ۶۷۴ میلیون نفر کاربر چینی در شبکه‌های اجتماعی فعال هستند. با مسدود شدن توتیتر، فیس بوک و یوتیوب در این کشور شبکه‌های اجماعی محلی از جمله وی چت کاربران زیادی را به خود جذب کردند و چین تبدیل به بزرگترین بازار شبکه‌های اجتماعی شده است.

در بین کاربران اینترنت به خصوص نسل جوان، شبکه‌های اجتماعی جذابیت بسزایی دارد. در نظرسنجی انجام شده در سال ۲۰۱۷، در بین کاربران شبکه‌های اجتماعی بیش از ۶۰ درصد افراد ر ضایت خود را از به کار گیری شبکه‌های اجتماعی اعلام کردند. بنا به گفته افراد شرکت کننده در نظرسنجی، شبکه‌های اجتماعی علاوه بر اینکه سبب حفظ ارتباط آن‌ها با خانواده و دوستانشان می‌شوند، دانش و آگاهی ایشان را نسبت به مسائل و اتفاقات جهان افزایش می‌دهند.

 

 

در سال ۲۰۱۴ اداره فضای مجازی چین تأسیس شد. شین جین پینگ رئیس جمهور کشور چین به عنوان رئیس و لی کی کیانگ نخست وزیر چین به عنوان نائب رئیس این نهاد انتخاب شدند. هم چنین در این نهاد، تقریبا تمام روسای وزارتخانه‌های مرتبط با اینترنت چین حضور دارند.

جریان‌های مربوط به اینترنت بومی و بین المللی منجر شد دولت چین نسبت به حکمرانی و اداره فضای فضای اینترنت، جدی‌تر وارد عمل شود. طبق گفته رئیس جمهور این کشور در سال ۲۰۱۳، اینترنت مستقیما به امنیت ایدئولوژی ملی و امنیت رژیم مربوط می‌شده است. بالاخره در سال ۲۰۱۴ با هدف پایان بخشیدن به هرج ومرج در اجرای قوانین، اداره کل فضای مجازی برای تنظیم مجدد قوانین حاکمیت اینترنت در چین تأسیس شد.

 

کشور چین در فاصله سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۸ پروژه‌ای را تحت عنوان «سپر طلایی» اجرا نموده است. بازه زمانی اجرای پروژه حدود یک دهه است که فاصله زمانی قابل توجهی محسوب شده و نشانگر اهمیت ملی پروژه است. تخمین زده می‌شود افراد فعال در این پروژه بین ۳۰ تا ۵۰ هزار نفر بوده اند. یکی از خروجی‌های این پروژه، فایروال بزرگ چین بوده که معادل سایبری دیوار بزرگ چین دانسته می‌شود. اجرای این پروژه را می‌توان برابر راه اندازی شبکه ملی اطلاعات در کشورمان دانست که البته بسیار زودتر آغاز شده و بالطبع زودتر نیز خاتمه یافته و به بهره برداری رسیده است.

از دیگر اقدامات کنترلی صورت گرفته توسط چین می‌توان به کنترل اطلاعات از مبدأ اشاره نمود. بر این اساس، حکومت چین صاحبان سکو‌های خارجی را مجبور به اطاعت از خواسته‌های خود کرده که در غیر این صورت آن سکو فیلتر خواهد شد. برای مثال، در یک مقطع زمانی دولت چین، شرکت گوگل را مجبور به نمایش روایتی منحصر بفرد برای کاربران چینی در موضوعی خاص کرده بود. با توجه به توانمندی سپر طلایی چین در بحث فیلترینگ، کمتر سکویی به مخالفت با خواسته‌های حکومت چین تمایل داشته است.

 

حق حاکمیت ملی بر اطلاعات ارائه شده توسط اینترنت در چین از اهمیت زیادی برخوردار است. حق حاکمیت سایبری در چین مبتنی بر دو اصل است: نفوذ ناخواسته به «فضای اطلاعاتی» کشور باید ممنوع شود. در عمل این موضوع به چین امکان می‌دهد تا از قرار گرفتن شهروندانش در معرض ایده‌ها و عقاید زیانبار از نظر نظام حاکم بر چین جلوگیری کند. ثانیا: تغییر جهت حکمرانی اینترنت از عناصر فعال شامل دانشگاهیان و شرکت‌ها است به مقری بین المللی از قبیل سازمان ملل.

 

این اقدام سبب می‌شود تا قدرت از شرکت‌ها و افراد به خود دولت و حاکمیت منتقل شود؛ بنابراین توجه به اصل حاکمیت سایبری یکی از رویکرد‌های اصلی در مدیریت فضای مجازی در کشور چین به حساب می‌آید. بر همین اساس، اقدامات فعالانه ای، چون سرمایه گذاری وسیع در علوم، تحقیقات و فناوری‌های راهبردی و بنیادین فضای مجازی، توسعه اینترنت ملی، راه اندازی سرویس‌های اجتماعی تحت وب بومی به جای خیل عظیم سرویس‌های آمریکایی، توسعه و تقویت شدید توان سایبری و همکاری حقوقی در مبارزه با جرائم سایبری از جمله اقدامات انجام گرفته جهت حفاظت از فرهنگ بومی و دغدغه‌های اجتماعی در چین محسوب می‌شود.