فقیهی که در ۱۶ سالگی مجتهد شد

به گزارش خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام سیدجلال رضوی مهر، نایب رئیس مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم شب گذشته در بیستمین شب از برنامه ضیافت شبکه قرآن و معارف سیما درخصوص مجاهدات علمی و مبارزات مجتهد جامع الشرایط و مغز متفکر اسلامی آیت‌الله سیدمحمد باقر صدر سخن گفت.

رضوی شهید آیت‌الله صدر را صاحب مکتب در بسیاری از علوم دانست و گفت: شهید صدر یک الگوی کامل عملی در همه ابعاد بدون افراط و تفریط خواند و اینکه امام خمینی (ره) ایشان را مغز متفکر می‌خواند، حقیقتاً همین‌طور بوده است.

وی با اشاره به پیشینیه خانوادگی آیت‌الله صدر خاطرنشان کرد: خاندان محترم آل صدر، ریشه در ایران، عراق و لبنان دارند. یکی از اجداد آنها به سیدصالح که در اطراف اصفهان زندگی می‌کرده، باز می‌گردد. خود آیت الله صدر متولد کاظمین است و پدر ایشان سیدحیدر صدر، در کاظمین مدرس و مجتهد بوده است. خداوند فرزندانی به سیدحیدر عطا می‌کند که اکثرا فوت می‌کنند و فقط ۳ فرزند برای ایشان می‌ماند که یکی سیداسماعیل صدر بوده، و آن دوی دیگر سیدمحمدباقر و بنت الهدی صدر بوده‌اند.

از کودکی نبوغ خود را در علوم دینی عیان کرد

وی با بیان اینکه شهید صدر تا ۱۰ سالگی دوران ابتدایی و راهنمایی را در مدرسه اسلامی کاظمین گذراند، افزود: قدرت فکری و عمق فهم آیت الله صدر در کودکی چنان بود که در همان سنین، در حرم کاظمین، سخنران اعتقادی بود و در حسینیه دایی‌اش به شبهات اعتقادی و دینی مردم پاسخ می‌داده است.

نایب رئیس مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم گفت: پس از آن ایشان به نجف مراجعت کرده و از محضر آیت‌الله العظمی خویی بسیار بهره می‌برد و به چنان رشدی می‌رسد که آیت الله خویی شهادت می‌دهد «خداوند مواهب ویژه‌ای به ایشان داده است، که انحصاری است» و در ۱۶ سالگی برای ایشان کتبا اجازه اجتهاد می‌نویسد.

اندیشه شهید صدر مبنای پایان نامه‌های غیرمسلمانان!

رضوی با بیان اینکه جریان علمی شهید صدر نه تنها در شرق که در غرب هم در حرکت است، ادامه داد: کتاب‌های ایشان در ژاپن و برزیل و بسیاری از کشورهای اروپایی ترجمه شده است و حتی در برخی از آکادمی های علمی افرادی که خارج از اسلام هستند، تز دکتری آنها شناخت کتاب فلسفتنا، اقتصادنا یا تاریخ فدک ایشان است. شهید صدر یک انسان کثیرالمطالعه، صاحب قلم و صاحب فکر بوده است تاجایی که خانم فاطمه صدر همسر ایشان می‌گوید از بس ایشان می‌نوشت، دستهایش تورم می‌کرد و من پمادی آماده می‌کردم به بر روی انگشتان ایشان می‌گذاشتم تا تورمش را التیام بدهد.

وی نخبه پروری را یکی دیگر از ویژگی‌‌های مرام و مسلک شهید صدر خواند و افزود: شهید صدر شاگردانی تربیت کرده است که نه تنها سرآمد علم و معنویت هستند، که در مبارزه با طاغوت و استعمار و استکبار و روحیه شهادت طلبی و همچنین در تدریس از همان سنین نوجوانی و جوانی و کتابت و رهبری امت نقش برجسته دارند و مانند استاد خود مرد میدان بودند.

مقابله با نقشه شوم حزب بعث برای از بین بردن حوزه نجف

رضوی شهید صدر را منشأ تحولاتی در حوزه علمیه نجف خواند و گفت: مثلاً ایشان در حوزه نجف باب تبلیغ طلاب را باز کرد تا در نقاط مختلف برای مردم به بیان اخلاق و احکام بپردازند و به امور آنها رسیدگی کنند؛ همچنین موسسات خیریه‌ای تشکیل داد تا خانواده‌های بی بضاعت، را سرپرستی کند.

وی خاطرنشان کرد: شهید صدر جماعت علمای اسلامیه نجف را به منظور دفاع از مرجعیت راه اندازی می‌کند چون می‌دانست که صدام می‌خواند حوزه نجف را از بین ببرد. همچنین در شرایطی که حزب بعث سفر اربعین را جرم اعلام کرده و جلوگیری می‌کرد، فتوا وجوب به سفر اربعین داد اما حکومت در بین راه زائران را به گلوله بست و مرحوم محمدباقر حکیم که به نیت آرام کردن و صحبت با مردم به صحنه می‌رود، ایشان را به اتهام جاسوسی دستگیر می‌کنند که منجر به مهاجرت ایشان به ایران می‌شود.

رضوی با بیان اینکه شهید صدر را ۴ مرتبه دستگیر می‌کنند، اذعان کرد: حکومت به او فشار می‌آورد که باید فتوایش در مورد وجوب پیاده روی اربعین را ملغی کند و وعده تطمیع به او داد؛ اما ایشان به سران حکومت های اسلامی نامه می‌فرستد و پرده از چهره حزب بعث برمی‌دارد و آن را به عنوان حزبی لامذهب که خطری برای جهان اسلام است، معرفی می‌کند.

نایب رئیس مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم با اشاره به دیگر ابعاد مبارزاتی این عالم مجاهد گفت: ایشان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی فتوای جهاد مسلحانه در عراق صادر می‌کند که منجر به دستگیری آیت الله صدر می‌شود. البته پیش از دستگیری، مسمومیتی برای ایشان به وجود می‌آورند که حتی در بیمارستان اجازه نمی‌دهند خانواده‌اش به دیدارش بروند.

در امام خمینی (ره) ذوب شوید

وی گفت: حزب بعث خانه ایشان را ۱۰ ماه در محاصره قرار می‌دهد و تمام امکانات آنها و رفت و آمدها را قطع کرده بود؛ به طوری که همسایه‌ها از پشت بام به آنها غذا می‌رساندند که از گرسنگی تلف نشوند؛ اما شهید صدر با وجود سختی و تنگای خانواده‌اش دست از مقاومت در برابر حکومت جائر زمانه برنداشت. بعد از شهادت آیت الله صدر، به دلیل غارت اموال خانه توسط حکومت، که در این بین بسیاری از دست‌نوشته‌های ایشان از بین رفت، خانواده شهید صدر بیش از دو سه روز در نجف نمی‌مانند و به کاظمین پناه می برند ولی آنجا هم تا ۱۶ سال در تعقیب و مراقبت بوده‌اند.

رضوی تصریح کرد: ایشان کلامی دارد که در پیشانی تاریخ ثبت شده است؛ فرموده است که در امام خمینی ذوب شوید، به اندازه‌ای که در هدف متعالیش ذوب شده است. ایشان حتی به شکرانه اینکه پرواز امام از پاریس با سلامت بلند شد و با سلامت در ایران نشست، شاگردانش را جمع می‌کند و در حرم امیرالمؤمنین نماز شکر به جا می‌آورد. شهید صدر که خود مرجع بی بدیل حوزه علمیه قم بوده است، شأن ولایت برای حضرت امام خمینی (ره) قائل بود و نوع حکومت در جامعه اسلامی را حکومت ولایت فقیه می‌دانست.

ضرورت معرفی شهید صدر به نسل‌های جدید

این پژوهشگر علوم دینی با ابراز تأسف از مغفول ماندن نام و جایگاه شهید صدر در جامعه اظهار داشت: من از حوزه های علمیه و از صدا و سیما میخواهم که از ابعاد زندگی ایشان مستندی تهیه کنند تا مردم بیشتر با این خورشید آسمان اندیشه و علم و تدین آشنا شوند؛ و به خصوص بعد مهمتری از زندگی ایشان که همان دشمن شناسی، مبارزه، مجاهدت و عدم عافیت طلبی بوده است باید بیش از پیش تبیین شود.

ضیافت عنوان ویژه برنامه ایست که به مدت سی شب در ماه مبارک رمضان، با اجرای سیدعلی قوامی نود دقیقه پیش از افطار از شبکه قرآن و معارف سیما پخش می‌شود.