سروشی با نقاب محلاتی برای تحریف اعتقادات(1)

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، سروش محلَّاتی که از طرفداران تفکرات سیاسی دولت اعتدال بوده و از قائلین به «سکولاریزم» در حوزه علمیه قم به حساب می آید اخیرا صحبت هایی را درباره امامت و شان امام و مردم مطرح کرده است. ایشان دیدگاه اصلی خود را که «جدایی دین از حکومت» است را در این صحبت ها نیز دنبال کرده و سعی کرده برای ادعاهای خود به کلام بزرگانی چون شهید مطهری،علامه طباطبایی نیز استناد کند. لب ادعای محلاتی این است که «نباید امامت را به زمامداری و حکومت تنزل داد» و «بعد از انقلاب بسیاری برای دفاع از حکومت ، دست به این تنزّل زده اند و برای حکومت شان آسمانی قائل شده اند» و در نهایت ادعای عجیبی را مطرح می کند که «مردم برای انتخاب حکومت امام معصوم الزامی ندارند و امام معصوم هم برای تشکیل حکومت عدل الهی نباید تلاشی کند».

انتقاد های روشی:
«سروش محلاتی» در قامت یک ژورنالیست کهنه کار حوزوی با مسائل پژوهشی آشنایی کاملی دارد. و لازمه یک تحقیق پژوهشی ملزم بودن به اصول روشی است که متفاهم همه پژوهشگران است. ولی متاسفانه ایشان از جهات مختلف به این اصول پایبند نیستند:

1- مشخص نکردن مفاهیم اساسی بحث؛
دقیقا معلوم نیست منظور او از مفاهیم «امامت، زمامداری،تنزَّل ، حکومت ، جایگاه مردم و .. » چیست. برای هر پژوهشگری لازم است ، ابتدا مفاهیم بنیادین و اساسی موضوع مقال خود را بدرستی روشن کند تا بررسی و نقد آرای او معلوم و مشخَّص شود.

2- نسبت های مبهم و ناروا؛ از نگاه ایشان ، مرحوم شهید بهشتی ، چون مردم زمان پیامبر آگاه نبودند حضرت ، امامت را نصب کردند و اگر در زمان دیگری بود نیاز به نصب امام نبود!

3-نداشتن آدرس دقیق برای ارجاعات؛ به عنوان مثال شهید بهشتی چه صفحه ای از کتاب و ذیل چه بحثی به این موضوع پرداخته است؟

4-سربسته گذاشتن مطالب مهم و کلیدی و توضیح ندادن درست آنها؛
ایشان در توضیحات خود ، بارها از «تنزل شان امامت به زمامداری» صحبت می کنند ، امَّا بدرستی معلوم نمی کنند ، وجه تنزَّل چیست؟ آیا اگر امام معصوم حکومتی را بدست بگیرد ، تنزل مقام کرده است؟ اگر این چنین است چرا حضرت رسول _{صلَّی الله علیه و آله} ، حضرت امیر و امام مجتبی ، _{سلام الله علیهما} تشکیل حکومت دادند؟!

5-نداشتن نگاه منظومه ای؛
 ایشان سعی می کنند مطالبی را از بزرگان برای تایید ادعای خود بیاورند ، ولی در استناد دادن به آن بزرگان با نداشتن نگاه منظومه ای دچار تحریف در استناد می شوند!

6- معلوم نکردن پیش فرض های حاکم بر متن؛
سروش محلاتی در مباحث خود پیش فرض هایی را لحاظ می کند و هیچگاه از آنها با مخاطبان خود صحبت نمی کند، مخاطب بدون دانستن این پیش فرض ها در تحلیل متن و اعتقادات خود دچار خطا و تحریف می شود. مثلا اگر جناب محلاتی قائل به «خاتمیت، اسلام سیاسی» نیست بهتر است که مانند هم نام خود «عبدالکریم سروش» علنا اینها را بیان کنند ، تا اعتقادات مخاطبان دچار تحریف نشود. شجاعت در بیان، از اصول اساسی حاکم بر رفتار یک«ژورنالیست» است.

7-توجَّه نداشتن به قبل یا بعدعبارات و در نظر نگرفتن مقام بیان؛
سروش محلاتی در نقل های خود ، مقام بیان کلمات دیگران را بدرستی ترسیم نمی کند. حال آنکه  در اصول فقه ، دانستن مقام بیان، و قبل و بعد کلمات بسیار اساسی شمرده است.چرا که بدون در نظر گرفتن آنها ، کلمات دچار تحریف معنوی می شوند!

8-دشمنان خیالی و توهَّم توطئه؛
این در کلمات مختلف دیگرانی را متهم به توطئه می کند، امَّا دقیقا معلوم نمی کنند چه کسانی را مدِّ نظر دارد. به عنوان مثال در صحبت اخیر ، دائما از کسانی نام می برد که شان امام را تنزّل داده اند. حال سوال هر مخاطبی این است که کدام عالم و یا جریان دست به چنین کاری کرده اند؟ آنها در کدام سخنرانی و یا کتاب دست به این تحریف اعتقادات زده اند؟!

9- بازی با اعتقادات برای اغراض سیاسی؛
سروش محلاتی را با استناد به  سابقه سیاسی  و مواضعش به عنوان حامی جریانات غربگرا در حوزه می شناسند. او از طرفدران سختِ دولت روحانی و گفتمان های او به حساب می آمده است. داشتن سلیقه های مختلف سیاسی ، عیبی بر کسی به شمار نمی آید، امَّا اگر قرار باشد ، کسی اعتقادات دینی را وسیله و ابزار منافع شخصی خود قرار دهد ، فاجعه بس عمیق اتفاق افتاده است! سروش محلاتی بسیار متمایل است مباحث اعتقادی شاذ را به عنوان مستند ادعا های خود طرح کند. صحبت های او راجع به امامت ومساله غدیر از این سنخ مباحث است.

جعفر بحرینی