چراغ هدایت رهبر برای فضای مجازی
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، استفاده از ظرفیتهای موجود در کشور برای تشکیل زیرساختهایی در حوزه فضای مجازی یکی از نیازهای اصلی کشور است. دراینبین شبکههای اجتماعی و پیامرسانهایی که توسط متخصصین و جوانان خوشفکر ایجاد میشوند، نیازمند حمایت دولت و نهادهای حاکمیتی هستند تا بتوانند در مسابقه بیامان در فضای مجازی به رشد و توسعه دست پیدا کنند و در مسیر پیشرفت قرار گیرند.
حاکمیت جمهوری اسلامی با توجه به انتخاب شعار سال مبنی بر تولید، مانعزداییها و پشتیبانیها، آزادسازی ظرفیتها را در این حوزه در دستور کار قرار داده و به تلاش برای ارتقای امنیت و حفظ حریم خصوصی نیز همت گمارده است. رهبر معظم انقلاب در سال جاری بارها نسبت به فعالیت مفید و خوب در فضای مجازی تأکیدات ویژه داشتند. ایشان در دیدار روز سهشنبه با دانشجویان دانشگاه تهران، امکانات ناشی از فضای مجازی و رسانهای برای روشنگری و پاسخ به ابهامات را مغتنم خواندند و گفتند: «البته اصل قطعی در قضیه جهاد تبیین و بازگویی حقایق، استفاده از شیوههای اخلاقی و بیان مسائل همراه با منطق، متانت، عقلانیت کامل و استفاده از عواطف انسانی و پرهیز از دشنام، تهمت، دروغ و فریبکاری در مواجهه با افکار عمومی است.»
در سالهای اخیر گسترش شبکههای اجتماعی و زیرساختهای رسانهای نوپدید در جهان، علاوه بر فراهم آوردن فرصتها، تهدیداتی را نیز به دنبال داشته که در صورت عدم مدیریت صحیح این فضا، افکار عمومی با بمباران اطلاعات غلط و منطبق با منافع دشمنان روبهرو خواهند شد که چنین اتفاقی نیز رویداده است. مقام معظم رهبری کاملا باتدبیر هم خواهان افزایش ظرفیت شبکه ملی اطلاعات شدهاند که این امر نیازمند وجود ابزارهای نوین و بومی جذاب است و هم جوانان و دانشجویان را به مقابله با تهدیدات و شبهات در فضای مجازی موجود فراخواندهاند. ایشان همچنین در حکمی تجسس در حریم خصوصی افراد را حرام اعلام کردند تا مخاطبان و افکار عمومی با اطمینان خاطر از نرمافزارهای داخلی استفاده کنند. حمایت حاکمیت از فضای مجازی و سالمسازی آن برای مقابله با تهدیدات دشمنان، فرصت بینظیر برای آزادسازی ظرفیتهای داخلی و افزایش کسبوکارهای داخلی برای پیشبرد امر تولید و اقتصاد مبتنی بر بستر فضای مجازی است.
کسانی که با فضای مجازی و کانالهای آن آشنایی دارند، مطلع هستند که فضای مجازی زیرساختی برای خیلی از امور است و فقط صرفا جهت اطلاعرسانی نیست. بلکه اطلاعرسانی تنها بخشی از کارهایی است که میتوان درآن انجام داد. اما مسائل دیگری مانند تأثیرگذاری بر افکار عمومی، هدایت جریانات اجتماعی یا کسبوکارهای اقتصادی از موضوعاتی است که میتواند در فضای مجازی شکل بگیرد. این امور از موارد استفاده مثبت از این فضا است و مسلما استفاده منفی از آن مانند بزهکاری و جرم و جنایت هم امکانپذیر است.
پس دنیای مجازی بسیار مهم و تأثیرگذار است و مرجع تقلید بزرگ، آیتالله مکارم دراینباره سخن بسیار خوبی گفتهاند که «هدایت فضای مجازی ما اگر در دست بیگانگان باشد حکم بردگی مدرن است که بهنوعی تدبیر امور خود را به بیگانه سپرده باشیم.» پس همانطور که در فضای واقعی بحث از حاکمیت ملتها و سرنوشت خودشان داریم و هیچ ملتی نمیپذیرد که برایش تعیین تکلیف شود و سرنوشت ملت و کشورش توسط دیگران نوشته شود، در فضای مجازی همچنین است.
متأسفانه حضور ناخودآگاه ۴۰ میلیونی ما در فضای مجازی تلگرام و بیش از ۳۰ میلیونی در اینستاگرام باعث میشود که سرنوشت بسیاری از امور فردی و اجتماعی به دست مدیران شبکههای اجتماعی خارجی سپرده شود. این شبکهها به بیگ دیتای بزرگی از عادات، تمایلات، اطلاعات شخصی ایرانیان و … دسترسی دارند و در هر نوع تحلیل و برآوردی با مقاصد مختلف میتوانند بهره ببرند و مورد سوءاستفاده قرار دهند. اینجاست که جوانان میبایست به جهاد در فضای مجازی بهعنوان یک رزم شبانهروزی نگاه کنند.
در مسائل اقتصادی و معیشتی و اجتماعی تأثیر شبکههای اجتماعی را بهخوبی شاهد هستیم. بهطور مثال در بههمریختگی در بازار ارز یا بورس، مسئولین کشور هم بیان کردند و رهبری هم اشاره داشتند که بخشی از این آشفتگی متأثر از فضای مجازی بوده است. همانطور که در اغتشاشات دیماه ۹۶ هم این اتفاق رخ داد و بخش مهمی از آن بر مبنای تکیهبر تلگرام و فضای مجازی صورت گرفت و مدیریت شد. بنابراین اگر ما کانالها و شبکههای مجازی را در اختیار دیگران قرار دهیم، تمام استفاده و منافعی هم که دارد به آنها میرسد و برعکس اگر اینها در اختیار خود ما باشد، منافعش هم به کشور خودمان بازمیگردد. ازجمله بحث فضای کسبوکار است که هر عاقلی میداند که مدیران خارجی رسانهها و شبکههای اجتماعی بدون دستاورد خاصی، بستر خود را مجانی در اختیار مردم قرار نمیدهند که آنها فعالیتهای مختلف در آن انجام دهند. بدون شک منافع مادی و اقتصادی برای آنان وجود دارد که چنین زیرساختی را ایجاد کردند و در برابر استفاده مردم از آن، آنان سودهای چندین برابری میبرند. حال اگر که ما سرورها را به داخل کشور هدایت کنیم و کسانی از خود مردم ما مدیریت شبکهها را در دست داشته باشند، طبیعی است که همه آن منافع به داخل کشور برمیگردد و این خود بخشی از تولید ناخالص ملی است. در طول سالهای گذشته بیشتر زیرساخت شبکههای اجتماعی و پیامرسان مورد اقبال عمومی، خارجی هستند و تمام انتفاعات و بهرهمندی هم به آنان رسیده است.
حمایتهای حاکمیت و رهبر انقلاب از فضای مجازی و گسترش شبکههای اجتماعی، میتواند انقلابی در معیشت و اقتصاد مردم هم ایجاد کند. کارشناسان و متخصصان ما هم از سالها قبل تأکید داشتند که دولت ما باید زیرساخت لازم و تسهیلات این کار را انجام دهد که البته متأسفانه این کار تاکنون بهخوبی انجامنشده است. با تمامی این جوانب،گروهها و مجموعههایی بودهاند که در طول سالهای اخیر با جهاد و کوشش، تولید محتوا و آگاهسازی افکار عمومی را بهپیش بردهاند و امید است با پشتیبانی دولت و مجلس انقلابی، این بستر گستردهتر و با تمام ظرفیت به کار گرفته شود.
قاعدتا یکی از ابزارهای مهم در دنیای امروز بحث تبلیغات است که امروزه هم بسیاری از مسائل روز با تبلیغات رسانههای عمومی انجام میشود و در حال مدیریت است. الان بهوضوح میبینیم که چه اخبار دروغ و یا راست وقتی از شبکهها منتقل میشود در لحظه و ثانیه تأثیر خود را گذاشته و پیامدش اتفاقاتی است که در سطح زندگی واقعی ما رخ میدهد. لذا اگر همه اصحاب رسانه و کسانی که به هر وسیله ارتباطی دسترسی دارند، از موضوعی دفاع کنند و آن را ترویج و حمایت کنند، افکار عمومی هم به آنسو سوق داده میشوند. در این مسئله هم با توجه به اینکه اصحاب رسانه این ابزار را در اختیاردارند باید از این حرکت دفاع کنند و مردم را با استدلال قانع کنند که کار درستی است و یا اینکه منافع آن برای همه مردم است و ضررهای نبودش را بیان کنند. در این صورت طبیعی است که میتوانند افکار عمومی را جهت داده و آنها را به استفاده از پیامرسانهای داخلی ترغیب کنند. اما اگر با توجه به منافعی که وجود پبامرسان خارجی برای برخی دارد، اصحاب رسانه نیز سنگاندازی کنند، احتمالا با تأخیر این اتفاق خواهد افتاد و یا با شکست مواجه خواهد شد. درنتیجه منافع وجود و ضررهای نبودش متوجه ما خواهد شد. بنابراین مسئولین و اصحاب رسانه که این ابزار را در اختیاردارند، جایگاه مهم و خطیری در این امر دارند و سالها پیش هم رهبری معظم با تشکیل شورای عالی فضای مجازی به اهمیت این موضوع اشاره داشتند و خواستار این بودند که تحولات مهمی در آن صورت گیرد. الان که مسئولین به این نتیجه رسیدند و اقدامات خوبی در این زمینه انجامشده است، لازم است که همه متخصصان و نخبگان و اصحاب رسانه از این حرکت حمایت جدی کنند.
رهبر فرزانه انقلاب با اشاره به هجمه تبلیغاتی دشمنان علیه ملت ایران برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی با روشها و ابزارهای مختلف، حرکت تبیینی را خنثیکننده هجمههای تبلیغاتی دانسته و فرمودند: «شما دانشجویان عزیز که میوه دل ملت و امید واقعی کشور هستید بااهمیت دادن به مسئله تبیین حقایق، هرکدام مانند چراغی اطراف خود را روشن و ابهامزدایی کنید.»