چالش رسانه ملّی در عصر مدیریت جدید

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، پیمان جبلی که حالا با رفتن عبدالعلی علی عسکری، بر مسند ریاست سازمان صداوسیما نشسته است، پنج سال قبل با حکم خودِ او معاون برون مرزی رسانه ملی شده بود. اما جبلی کیست؟ و چه نگاهی به رسانه دارد؟ او فارغ از مواضع و اظهارنظرهایی که در طول سال‌های مسئولیتش در رسانه ملّی داشته، در هفته گذشته با گروه‌های مختلف اصحاب فرهنگ، دفاع‌مقدس و دانشگاهیان دیدار و گفت‌وگو کرد. 

جبلیِ 55 ساله، در ارتباط با رسانه های داخلی، کارنامه نسبتا قابل قبولی داشته است؛ نگاه به تعداد مصاحبه‌های او با خبرگزاری‌های مطرح داخلی کشور در دوران حضور در معاونت برون مرزی صداوسیما هم مؤید همین نکته است. 

جبلی در روزهای اخیر با نمایندگانی از دانشگاهیان و فرهنگیان دیدار داشت و نقطه نظرات آنها را شنید و شِمای کلی از سیاست‌هایش در قبال صداوسیما را ارائه کرد. او در اظهارنظری با اشاره به ضرورت تغییر و تحول در صداوسیما گفته بود، تلاش برای توفیق صداوسیما به عنوان بزرگترین و فراگیرترین دستگاه فرهنگی کشور تنها وظیفه یک نفر یعنی رئیس این سازمان نیست، بلکه همه مجموعه‌های فرهنگی دیگر و به خصوص جریان‌های مردمی باید تلاش کنند تا این بار سنگین به سرانجام برسد.

رییس جدید صداوسیما همچنین تأکید کرده بود: جایگاه و توان رسانه ملی فراتر از نقش یک سازمان متصدی صرف است و می‌تواند در کسوت تسهیل‌گری و شتاب‌دهندگی به ظرفیت عظیم نسل‌های جوان و باانگیزه انقلاب ظاهر شود.

اما امروز چهارشنبه هفتم مهرماه با پایان یافتن دوره مسوولیت علی‌ عسکری در سازمان صداوسیما، مقام معظم رهبری در حکمی پیمان جبلی را به ریاست این سازمان منصوب و بر مواردی همچون «ارتقاء سطح آگاهی و معرفت عمومی»، «هدایت فرهنگی»، «تقویت روحیه و احساس هویت ملی و انقلابی»،«پراکندن امیدو نشاط» و «ترویج سبک زندگی اسلامی- ایرانی» به‌عنوان اولویت‌های کاری رسانه ملی در دوره جدید تأکید کردند.

عمده‌ترین مشکلات صداوسیما چیست؟

یکی از مشکلات عمده‌ای که بسیاری از کارشناسان و نخبگان رسانه به آن اذعان دارد، بحثِ فقدان خلاقیت، نوآوری و ایده‌پردازی در رادیو و تلویزیون است. وقتی که در برنامه‌سازی و سریال‌سازی هیچ‌گونه خلاقیتی نمی‌بینیم که وجه تمایزی بین برنامه‌ها و سریال‌ها بتوان قائل شد حداقل در سال‌های اخیر. با نگاهی به نظرسنجی‌های مختلفی که از مردم گرفته می‌شود و گزارش‌های میدانی، می‌توان این نکته را دریافت که نوستالژی‌های دهه 60 و 70، بیش از دهه‌های اخیر بیننده دارد. 

نکته دیگر که بسیاری از گلایه‌ها و انتقادات نسبت به آن وجود دارد بحث عقب‌ماندن خبرِ صداوسیما از فضای‌مجازی و بخش‌های دیگر است و همچنین از دست دادن مرجعیت خبری رسانه ملّی که مورد بحث گروه‌های مختلف است. یکی از نکات دیگر موضوعِ عدم توجه سریال‌سازان و برنامه‌سازان به سلایق و ذائقه مخاطب امروز و همچنین توجه به سرمایه‌سالاری زیاد از حد که در آگهی‌های بازرگانی، حضور برخی سلبریتی‌هایی که حتی تا مدت‌ها پیش جایگاهی برای رسانه ملّی قائل نبودند، همه مؤید این موضوع است.

با توجه به اشرافِ مناسب پیمان جبلی بر روی فضای مجازی و ایجاد صفحات اینترنتی برای شبکه‌های مهمِ برون مرزی صداوسیما، احتمالاً فصل جدیدی از فعالیت‌ها در این عرصه آغاز خواهد شد. مهمتر از همه توجه به شبکه نمایش‌خانگی و ساماندهی و قانونمند شدن حرکت‌های ساترا است. این ساماندهی جزو مطالباتی است که برخی از تهیه‌کنندگان و سازندگان این عرصه نسبت به صداوسیما داشتند که با توجه به نهادینه شدن نظارت رسانه ملّی بر نمایش‌خانگی، باید هرچه زودتر در این عرصه هم تعیین تکلیف داشته باشد.

مهمترین چالش رسانه ملّی به روایتِ دبیر شورای نظارت

محمد صوفی دبیر شورای نظارت بر صداوسیما که مدت‌ها به عنوان معاون و مدیر در بخش‌های مختلف رسانه ملّی فعالیت کرده به خبرنگار تسنیم گفت: چالش فعلی صداوسیما چالش محتوا و مخاطب است. حتماً بایستی رئیس جدید رسانه ملّی در راستای افزایش ضریب مخاطب قدم بردارد؛ به تعبیری مخاطب‌آفرینی و خلقِ مخاطب کند. 

او افزود: برای اینکه رئیس جدید صداوسیما بتواند مخاطب موجود را حفظ و نسبت به افزایش مخاطب جدید اقدام کند، بایستی یک بازنگری جدّی در تولیدات و محصولات رادیو و تلویزیون داشته باشد که متناسب با این چهار مؤلفه تنظیم شوند. میل مخاطب، نیاز مخاطب، مصلحت مخاطب و ذائقه مخاطب؛ به تعبیری اگر این 4 مورد مهم، به یک استاندارد درست می‌رسیم. 

دبیر شورای نظارت بر صداوسیما تصریح کرد: وقتی مصلحت مخاطب درنظر گرفته شود رسانه ملّی به عنوان مسئول و مدیر هدایت فرهنگ و افکار عمومی جامعه، می‌تواند متناسب با سنین، جنسیت و اقشار مخاطب برنامه و فیلم و هر نوع پارامتر نمایشی دیگر تولید کند. 

صوفی خاطرنشان کرد: حتماً باید در کنار مصلحت، رضایت، میل و ذائقه مخاطب هم درنظر گرفته شود. برای اینکه به این مؤلفه‌ها دست پیدا کنیم به یک مهندسی و مدیریت پیام خوب و با دقت نیازمندیم. باید برای ایده‌پردازی و تولید آن خوب مراقبت و هوشمندانه پیش برویم تا بتوانیم به افزایش ضریب مخاطب دست پیدا کنیم.چون ما امروز با مخاطبی روبروییم که حق انتخاب دارد و انتخاب‌های گسترده‌ای هم پیش‌روی اوست. 

وی در پایان افزود: بنابراین با توجه و دقت به این مؤلفه‌ها و چالش فعلی صداوسیما که محتوا و مخاطب است، سطح کیفی تولیدات رسانه ملی مستمراً افزایش پیدا خواهد کرد. و این پیام را می‌گویم نه به معنای انتقاد از وضع موجود، بلکه همیشه بایستی برنامه‌ها رو به رشد و تعالی و جهش حرکت کنند.