حکم شرعی جلسات موسوم به عیدالزهرا / مفهوم حقیقی تبری از دشمنان

به گزارش خبرگزاری رسا در اصفهان به نقل از روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، حجت الاسلام امیر صالحی در گفت و گویی، اظهار کرد: برپایی جلساتی تحت عنوان جلسات عید الزهرا در روز نهم ربیع الاول توسط بعضی از افراد سه منشأ و ریشه دارد که زمان قتل خلیفه دوم، حدیث رفع قلم و تبری از دشمنان از جمله آنهاست.

وی با اشاره به اینکه باید دقت کنیم که از لحاظ تاریخی زمان قتل خلیفه دوم هیچ ارتباطی با نهم ربیع الاول نداشته و مشابهت اسمی عمر بن سعد با خلیفه دوم موجب این اشتباه تاریخی شده است، بیان کرد: به گفته علامه مجلسی در زادالمعاد، عمربن سعد در روز نهم ربیع‌الاول به دست مختار ثقفی کشته شده است.

مبلغ تخصصی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان با اشاره به اینکه بر اساس منابع تاریخی خلیفه دوم در روز ۲۶ یا ۲۷ ذی‌الحجه توسط ابولؤلؤ غلام مغیرة بن شعبة مجروح شد و سه روز بعد در روز ۲۹ و بنابر قولی سی ام ذی الحجه از دنیا رفت، گفت: همچنین بر اساس گزارش‌های تاریخی، بیعت با عثمان، خلیفه بعد از عمر، در اواخر ذی‌الحجة یا اوایل ماه محرم انجام شده است.

سند روایت «رفع قلم» نامعتبر است

وی با اشاره به حدیث موسوم به رفع قلم تاکید کرد: در برخی مجالسی که برگزار می‌شود، روایتی بیان می‌شود و می‌گویند این روز «رفع القلم» است و گناهان این روز در روز قیامت محاسبه نمی‌شود، از این‌رو می‌توان در این مراسم هر حرفی را زد و هر کاری انجام داد که در نقد چنین مطلبی باید ابتدا به این نکته اشاره کنیم که روایت موسوم به رفع قلم در منابع معتبر وجود ندارد و از جهت سند نامعتبر است.

این کارشناس فقه اضافه کرد: از سویی این روایت مخالف کتاب خدا و سنت است. به عنوان نمونه روایت رفع قلم با آیات مختلف قرآن از جمله آیه ۸ سوره زلزال «و من یعمل مثقال ذرة شراً یره و روایت لا تنال ولایتنا الا بالعمل و الورع در تضاد است.

در مذمت انجام فعل حرام فرقی میان نهم ربیع الاول و روزهای دیگر نیست

وی ادامه داد: مطابق آموزه‌های دینی بر همین اساس انجام دادن حرام در همه روزها گناه است و فرقی میان نهم ربیع الاول و روزهای دیگر نیست و برداشتن تکلیف و ثبت نشدن گناه تنها به کودکان نابالغ، دیوانه و کسی که خوابیده است اختصاص دارد.

حجت الاسلام دکتر صالحی تاکید کرد: بنابراین اول اینکه این حدیث در منابع اولیه و اصلی حدیثی نیامده است، و از سوی دیگر منظور از رفع قلم؛ پاک شدن گناهان شیعیان به دلیل رنج‌ها و مشقاتی است که در این دنیا می‌بینند، و معنای آن آزاد بودن در انجام گناهان نیست.

استفتائات مراجع تقلید درباره روز نهم ربیع الاول

وی در ادامه با اشاره به استفتائاتی از مراجع تقلید در ارتباط با روز نهم ربیع الاول ابراز کرد: آیت الله مکارم شیرازی در پاسخ به سوالی در این ارتباط و توجیه برگزارکنندگان مبنی بر استناد بر روایت رفع قلم می‌فرمایند که اوّلا روایتی با عنوان رفع قلم در آن ایام مخصوص، در منابع معتبر نداریم؛ ثانیاً: بر فرض، چنین چیزی باشد (که نیست) مخالف کتاب و سنت است، و چنین روایتی قابل پذیرفتن نیست، و حرام و گناه (محسوب می‌شود)؛ همچنین سخنان رکیک و کارهای زشت دیگر در هیچ زمانی مجاز نیست ضمن اینکه تولی و تبری راه‌های صحیحی دارد و نباید از راه خلاف انجام شود.

این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به سوالی از مراجع مبنی بر اینکه آیا در این نوع مراسم کف زدن، پایکوبی، رقص و حتی اموری را که جمیع فقها صریحاً فتوا به حرمت آن داده‌اند، را مستند به حدیث رفع القلم که ذیلاً به آن اشاره می‌شود، جایز می‌دانید، به صحبت آیت الله مکارم در این زمینه اشاره کرد و گفت: ایشان می‌فرمایند که این روایت از نظر سند اعتباری ندارد; به علاوه مخالف کتاب الله است، و معاذ الله که ائمّه معصومین (ع) اجازه ارتکاب گناه به افراد در این ایّام یا غیر این ایّام داده باشند. و بر فرض اعتبار، معنای حدیث این است که اگر کسی لغزشی از او سر زد خداوند او را می‌بخشد، نه اینکه عمداً آلوده گناه شود.

هر حدیثی بر خلاف قرآن باشد غیر قابل قبول است

وی اضافه کرد:این مرجع بزرگوار در ادامه می‌گویند که «این مسئله از واضحات است که هر حدیثی بر خلاف قرآن باشد غیر قابل قبول است بنابراین اگر حدیثی اجازه ارتکاب گناهان را بدهد باید آن را کنار انداخت و خود امامان (ع) این دستور را به ما داده‌اند.»

دکتر صالحی تصریح کرد: در این راستا آیت الله میرزا جواد تبریزی و آیت‌الله صافی گلپایگانی می‌فرمایند که «کارهایی که در سایر روزهای سال گناه است انجام دادن آن در نهم ربیع نیز حرام بوده و فرقی میان این روز و روزهای دیگر نیست.»

مفهوم تبری از دشمنان در دیدگاه دین اسلام

وی در ادامه با اشاره به مفهوم تبری از دشمنان گفت: قطعاً لعن علنی به نفع شیعیان نبوده و نیست چراکه آثار مخرب این کارها بر کسی پوشیده نیست، جان شیعیان را به خطر می‌اندازد و زمینه پذیرش مکتب اهل البیت (ع) را در میان منصفان در مخالفان کمرنگ خواهد کرد.

مبلغ تخصصی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان تاکید کرد: شیخ مفید (رضوان الله تعالی علیه) که از اعاظم و بزرگان شیعه است در کتاب اعتقادات شیعه که نشان از اعتقادات اصیل شیعه هست می‌نویسد که تقیه در این موارد واجب است و کسی که تقیه نکند مانند آن است که نماز واجب را ترک کرده و [گناه کار] است، ایشان به روایتی استناد می‌کند که نشان می‌دهد در نزد ایشان دارای اعتبار هست وگرنه در کتاب اعتقادات آن را مطرح نمی‌کرد.

وی اضافه کرد: در این روایت آمده است که به امام صادق (ع) خبر دادند که ای پسر رسول خدا (ص) ما در مسجد می‌بینیم که مردی از [طرفداران شما] در مسجد علنی دشمنان شما لعن می‌کند و به آنها فحش می‌دهد!. حضرت پاسخ دادند، او را چه می‌شود!، چرا این کارها را می‌کند، خداوند او را لعنت کند که آبروی ما را می‌برد و زمینه تعرض به ما [و شیعیان و مکتب ما] را فراهم می‌سازد.

صالحی با اشاره به اینکه باید از خود پرسید هدف لعن چیست و چرا لعن می‌کنیم؛ آیا برای بغض و کینه‌ی شخصی است یا نه به دستور ائمه‌ی معصومین و به خاطر خداست، گفت: اگر این امر به خاطر کینه شخصی و هوای نفس باشد که هیچ ارزشی ندارد چون عملی که برای خدا نباشد هیچ ارزشی ندارد، یا نه چون می‌خواهیم به خدا و رسول و خاندانش اظهار ارادت و اطاعت کنیم این کار را می‌کنیم، اگر این طور است در عصر غیبت اهل البیت) (ع) ما را به فقها و علمای ربانی ارجاع داده‌اند و مراجع و فقها لعن علنی را جایز نمی‌دانند.

وی ادامه داد: حالا باید از آن افرادی که با جهل خود سبب بهانه دادن به دست دشمن و کشتار شیعیان می‌شوند سوال کرد به چه قیمتی بر روی رفتارهای جاهلانه خود که خلاف فتوای مراجع هست پافشاری می‌کنید و در ریختن خون شیعیان مظلوم شریک می‌شوید.

اهانت به مقدسات هر یک از گروه‌های مسلمین حرام شرعی است

کارشناس حوزه و دانشگاه با اشاره به نظر مراجع معظم تقلید در مسئله توهین و اهانت به مقدسات دیگر مذاهب گفت: آیت الله خامنه‌ای در این ارتباط می‌فرمایند که «این جانب همچون بسیاری از علمای اسلام و دلسوزان امّت اسلامی بار دیگر اعلام می‌کنم که هر گفته و عملی که موجب برافروختن آتش اختلاف میان مسلمانان شود و نیز اهانت به مقدسات هر یک از گروه‌های مسلمان یا تکفیر یکی از مذاهب اسلامی، خدمت به اردوگاه کفر و شرک و خیانت به اسلام و حرام شرعی است.»

وی اضافه کرد: از دیدگاه ایشان هرگونه گفتار یا کردار و رفتاری که در زمان حاضر سوژه و بهانه به دست دشمن بدهد و یا موجب اختلاف و تفرقه بین مسلمین شود، از جمله شرکت در مجالسی که در آن به مقدسات دیگر مذاهب توهین می‌شود شرعا حرام می باشد.

حجت الاسلام صالحی در پاسخ به این سوال که آیا حکم وحدت منافاتی با تبری دارد گفت: قطعاً وحدت مسلمین با تبری منافات ندارد. یعنی افراد می‌توانند با دشمنان خدا و دشمنان اولیای خدا دشمن باشند و با آنهایی که در حال جنگ با مسلمانان هستند مقابله کنند، و در عین حال با دیگر مسلمان‌ها وحدت نیز داشته باشند. پس وحدت مسلمانان با تبری از دشمنان خدا و دشمنان اولیای خدا هیچ منافاتی ندارد.

وی اضافه کرد: به عنوان نمونه امام خمینی رضوان‌الله‌تعالی‌علیه هم ولایی بودند هم متبری از دشمنان خدا و دشمنان اولیای خدا و در عین حال به مقدسات سایر مسلمانان و اشخاص مورد احترام آنها لعن و توهین هم نمی‌کردند؛ خیلی از بزرگان بودند که مردم را به وحدت دعوت کردند و از دشمنان خدا هم تبری جستند.

وحدت بین مسلمین و پرهیز از تفرقه یک امر واجب است

این استاد حوزه و دانشگاه با تاکید بر اینکه وحدت بین مسلمین و پرهیز از تفرقه یک امر واجب است و ایجاد اختلاف و تفرقه بین مسلمانان که به نفع دشمنان و به نفع استکبار جهانی و صهیونیسم بین‌المللی است، حرام است.

صالحی تاکید کرد: با توجه به آنچه گفته شد برپایی جلسات عید الزهرا (س) و شرکت در آنها جایز نبوده و چنین جلساتی باید مبدل به جلسات جشن و سرور به مناسبت آغاز امامت و ولایت امام زمان (ع) شود./1304/د۱۰۱/