شعبان؛ اردوی تمرینی خودسازی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در خراسان شمالی، پیامبر اسلام (^ص) فرمود: «از سوی پروردگار شما در ایام زندگی‌تان نسیم‌های رحمت می‌وزد، هوشیار باشید که خود را در معرض آن‌ها قرار دهید.» (إِنَّ لِرَبِّکمْ فِی أَیَّامِ دَهْرِکمْ نَفَحَاتٍ أَلَا فَتَعَرَّضُوا لَهَا (بحار الأنوار، ج 68، ص 221)). نسیم‌های رحمت الهی در زندگی ما، در زمان‌های مختلف و شکل‌های مختلف پدید می‌آید؛ یکی از این نسیم‌ها، ماه‌های بزرگ و مبارک رجب، شعبان و رمضان است. در این سه ماه فرصت‌های بی‌نظیری برای جبران گذشته و آشتی با آسمان و جهش به‌سوی سعادت و حضرت معشوق است همان‌طور که پیامبر رحمت (^ص) سفارش کرده‌اند باید خود را در معرض این نسیم‌های رحمت قرار دهیم. بدیهی است برای انجام درست این کار به معرفت نیازمندیم.

ماه شعبان، ماه بهار جان‌ها

از معرفت‌های مهم ماه معظم شعبان این است که بدانیم این ماه عزیز، ظرفیت زیادی برای خودشناسی و آماده‌سازی برای ضیافت عظیم خداوند را دارد. لذا یکی از نکات خیلی مهم این است که سعی کنیم خودمان را از مشغله‌های دنیوی فارغ کنیم. نمی‌شود فردی ادعای دوستی برای چیزی یا کسی داشته باشد و بگوید: ببخشید من خیلی دوستت دارم ولی برای تو وقت ندارم! معلوم است که این دوستی صادقانه‌ای نیست.

این ماه به افتخار بخش انسانی‌مان برپا شده است و نوع پذیرایی هم متناسب با بخش انسانی ماست، نه بخش حیوانی‌مان. چون بخش انسانی ما بی‌نهایت‌طلب است، نوع غذایی هم که خداوند تبارک‌وتعالی به ما می‌دهد، عبارت است از بی‌نهایت؛ یعنی خود خداوند نصیب انسان می‌شود. لذا کسانی در این ضیافت شرکت می‌کنند که بخش حقیقی‌شان فعال شده باشد.

مراقبت ویژه ماه شعبان

این ماه برای سالک الی الله بسیار با ارزش است و در قیامت جایگاه خاصی دارد و اهل شعبان نیز در قیامت جایگاه ویژه‌ای دارند. بی‌توجهی به ماه رجب و شعبان باعث می‌شود که از ماه مبارک رمضان هم محروم شویم؛ یعنی ضیافت را باید از این طریق درک کنیم و از دست ندهیم.

آن‌هایی که ضیافت را می‌فهمند و دغدغه ضیافت را دارند، خودشان را از قبل آماده کرده و سبک زندگی‌شان را به‌گونه‌ای طراحی می‌کنند که در ضیافت راه داده شوند. بزرگان ما از یک سال جلوتر مراقبت می‌کردند تا در ماه مبارک دری به رویشان باز شود.

ازاین‌رو ماه معظم شعبان، جشن بزرگ الهی است که در این ماه انسان ظرفیت زیادی برای پرورش و آماده‌سازی پیدا می‌کند. تنها کسانی جشن و عید را درک می‌کنند که به اندازه کافی در وجود خود سنخیت و پاکی ایجاد کرده باشند.

ماه شعبان ماه دعا و مناجات با خدا، ماه تهذیب و آمادگی برای ورود به ماه مبارک رمضان است؛ مانند ماه رجب می‌تواند انسان را برای حیات جاودانه تربیت کند. انسان در این ماه می‌تواند تمام گذشته‌اش را جبران کند. اعمال و دعاهای فراوانی در این ماه وارد شده که انسان با انجام این اعمال، آمادگی ورود به ماه ضیافت را پیدا کند.

توصیه به صدقه در ماه شعبان

ازجمله مواردی که در ماه شعبان بسیار به آن سفارش شده، صدقه است. صدقه از «صِدق» به معنای خروجی، یعنی برداشتن موانع است؛ مانند صدق در عشق و محبت، صدق در عبودیت. صدقه باید به‌گونه‌ای باشد که عفونت‌ها را خارج کرده و موانع نفس را بردارد؛ مانند عفونت بدن که وقتی خارج می‌شود، بدن تنفس می‌کند؛ پس صدقه باید دردآور باشد. کسانی که در زندگی صدقه ندارند، اعم از حسی، خیالی، وهمی، عقلی و فوق عقلی، همیشه عفونت در روحشان وجود دارند. متأسفانه چون با فرهنگ صدقه آشنا نیستیم، به‌جای پرداختن مبالغ مناسب، پول خرد صدقه می‌دهیم. وقتی اهل صدقه نیستیم، مال بی‌برکت می‌شود و ضرر و شکست می‌بینیم؛ بنابراین سرمایه انسان بیمه شود و جایی که نباید، خرج می‌شود.

سفارش به روزه در ماه شعبان

کسانی که می‌خواهند در ماه ضیافت به جایی برسند و نورانیت کسب کنند، باید به ماه شعبان خیلی توجه کنند و از آن به‌درستی استفاده کنند. ازجمله اعمالی که در این ماه به آن سفارش شده، روزه است. روزه از عبادت‌هایی است که فوق‌العاده در نورانیت، سبک شدن، دور شدن از گناهان و لطافت روحی شخص مؤثر است. امام صادق (^ع) فرمود: «مَنْ صَامَ أَوَّلَ یَوْمٍ مِنْ شَعْبَانَ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّة» (بحار الأنوار، ج 94، ص 74).

ماه شعبان، عید انسانیت‌هاست. کسانی که یاد نگرفتند به خودشان درست نگاه کنند، از روزه هراسان هستند. اگر انسان خودش را درست ببیند، از ماه شعبان بسیار لذت می‌برد. همه دغدغه کسی که می‌خواهد در این جشن شرکت کند، استغفار کردن و پاک بودن است. انسان باید از همه تعلقات خود استغفار کند و فاصله بگیرد، غصه طبیعت را نخورد، دل‌شوره‌های بخش حیوانی را کم کند که «وَاللَّهُ خَیْرُ الرَّازِقِینَ» (جمعه: 11) - خدا بهترین روزی دهندگان است- و فقط دغدغه کودک عزیز روان را داشته باشد، چون ممکن است به ماه رمضان نرسد و زنده نباشد.

ترسم که این تن که حائل است به جانم / سقط کند کودک عزیز روانم (دیوان الهی قمشه‌ای)

برنامه زندگی و کاری را طوری طراحی کنیم که امور غیرضروری را حذف و بعد از ماه رمضان انجام دهیم.

ماه شعبان، اردوی تمرینی خودسازی

ماه شعبان ماه تمرین است و ماه رمضان مسابقه است. باید تمرین کنیم و خودمان را برای مسابقه آماده نماییم. به میزانی که دل‌شوره خود حقیقی‌مان را داشته باشیم، ماه رجب، شعبان و رمضان بیشتر به ما خوش می‌گذرد، اما وقتی دغدغه‌های دنیایی داریم، از سحر و افطار لذت نمی‌بریم. اگر کار را متوقف نگه داریم و تمرین نکنیم، روز مسابقه نمی‌توانیم نتیجه خوبی بگیریم.

روز مسابقه فقط کسانی برنده هستند که پیش‌تر، دل‌شوره‌های روز مسابقه را داشته‌اند. تمام حالتی که قرار است در ماه رمضان به دست آوریم، باید اکنون دنبال آن باشیم. ماه رجب و شعبان اردوی آمادگی است. اردو، یعنی همه کارها تعطیل شود و تمرکز روی یک کار با برنامه و اهداف خاص باشد.

هدف اصلی در این تمرین هم کسب سنخیت است. اگر شخصی سنخیت با غیب را در خود ایجاد کند، می‌تواند درک کند که ماه شعبان ماه جشن و سرور است؛ ما باید با عالم غیب در ارتباط باشیم، به میزانی که با غیب در ارتباط هستیم و غیب را تحویل می‌گیریم، او هم ما را تحویل می‌گیرد و به ما توجه می‌کند؛ بنابراین کلید غیب در قلب ماست، ما با تغییر قلب خود، به‌وسیله زینت دادن، مجهز و قدرتمند کردن آن می‌توانیم درهای غیب را به روی خود باز کنیم.

یکی از نکات بسیار مهم در این ماه این است که خود را برای دوستی و پیوند با غیب فارغ کنیم، زیرا علامت صدق در دوستی، آن است که برای یکدیگر وقت بگذاریم، کنار هم باشیم و به همدیگر بها دهیم. چگونه ممکن است برای پیوند با ماه شعبان و غیب وقت نگذاریم، آن وقت توقع داشته باشیم که درهای غیب به روی ما باز شود!/9314/

هادی رحیمی کوهستان