کارنامه ناشران در تبیین مکتب حاج قاسم ضعیف است

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، اولین نشست از سلسله نشست‌های بنیاد مکتب حاج قاسم با عنوان «بایسته‌های پژوهش در زندگی و زمانه شهید سلیمانی» عصر چهارشنبه ۲۱ اردیبهشت با حضور محسن پرویز، جواد کلاته عربی و گلعلی بابایی به دبیری صادق علیزاده در سرای اهل قلم نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد. 

محسن پرویز، نویسنده، منتقد ادبی و معاون اسبق فرهنگی وزیر ارشاد در ابتدای این نشست گفت: هر ملتی قهرمانانی دارد که آنها را برجسته و مهم جلوه می‌کند. مساله آنچنان حیاتی است که برخی ملت‌ها که قهرمان شاخصی ندارند، تلاش می‌کنند قهرمان‌سازی کنند. 

پرویز: برای حاج قاسم مهم نیست نامش سر زبان‌ها باشد

وی گفت: سردار سلیمانی معتقد بود که همه کارها برای خدا انجام می‌شود و دنبال طرح نام و عنوان برای خود نبود. چنین نگاه و رویکردی در تاریخ ایران اسلامی بی‌نظیر است. 

این منتقد ادبی تصریح کرد: با قطعیت می‌توانم بگویم که برای حاج قاسم مهم نیست که امروز اسم و نامش بر سر زبان‌ها باشد. 

وی در ادامه گفت: تبیین آنچه مکتب حاج قاسم محسوب می‌شود، دارای اهمیت است. باید متوجه باشیم که جنبه‌های چگونگی رشد، پرورش و تربیت سردار سلیمانی به مراتب مهم‌تر از نام و نشان اوست. 

پرویز همچنین گفت: سردار سلیمانی دارای یک وجهه و شخصیت مربوط به فرماندهان شاخص نظامی است که باید ثبت و ضبط شود، اما برای جامعه جنبه دیگری دارای اهمیت است که باید تبیین کنیم چگونه حاج قاسم توانست به قهرمان تبدیل شود.

وی تاکید کرد: برای تبیین مکتب حاج قاسم نمی‌توان ظرف یکسال و دوسال به نتیجه رسید، بلکه باید برای آن برنامه ریزی کنیم و گام به گام به پیش برویم. 

کارنامه ضعیف در معرفی حاج قاسم از نگاه کلاته عربی

جواد کلاته عربی نویسنده و پژوهشگر ادبی در تشریح ارزیابی کتاب‌ها و زندگی نامه سردار شهید سلیمانی گفت: ما با دو تفکر متفاوت در تحلیل آثار ادبی مواجه هستیم، یک تفکر اقتصادی و بازاری که مبتنی بر تولید محتوای فاخر است. تفکر دیگر هم تکلیف مدارانه، هرچند کوتاه و ناقص اما برای خدمت انجام می‌شود.

وی در ادامه افزود: نکته بارز درباره حاج قاسم سلیمانی این است که شهیدوالامقام، فراگیرترین شخصیتی است که هر طیفی با هر اندیشه و عقیده‌ای را تحت تاثیر قرار داده است. حاج قاسم آنچنان شخصیت فاخری بود که حتی دگراندیشان هم در مورد ایشان ابراز ارادت می‌کنند. 

این محقق حوزه ادبیات تاکید کرد: شخصیت حاج قاسم به گونه‌ای است که کمتر سرزمینی دارای چنین سرمایه‌ای می‌بینیم. مساله اینجسات که آثار ادبی تولید شده برای این شخصیت، نگاهی احساسی دارند که بعضا با هدف کسب منفعت اقتصادی تولید شده اند. 

وی تاکید کرد: متاسفانه نمی‌توانیم شخصیت سردار شهید قاسم سلیمانی را در آثار تولید شده، بشناسیم. معضل اساسی این است که آثار عمدتا احساسی نمی‌تواند زوایای مختلف شخصیتی مکتب حاج قاسم را معرفی کنند. 

عربی با بیان این که الگوسازی ناقص از شخصیت‌هایی نظیر حاج قاسم ناخوشایند است، گفت: کارنامه ناشران و نویسندگان و سازمان‌هایی که در مورد سردار سلیمانی کار می‌کنند، کارنامه ضعیفی است.

گلعلی بابایی: نیاز به کار ویژه در حوزه حاج قاسم پژوهی داریم

گلعلی بابایی با پیش کشیدن یاد و خاطره مرحوم نادر طالب‌زاده گفت: مرحوم طالب‌زاده مروج مکتب حاج قاسم بود. 
این نویسنده دفاع مقدس با پیش کشیدن نظر مقام معظم رهبری و عنوان مکتب حاج قاسم تصریح کرد: در تشریح حقایق بشکوه نباید کوچک به موضوع پرداخت و باید افراد شاخص را باید در خور شان آنها معرفی کرد. ما کارهای ویژه‌ای باید در حوزه پژوهش مکتب حاج قاسم انجام دهیم. 

بابایی با لحنی انتقادی گفت: نقص‌های جدی در تولید آثار ادبی پیرامون شخصیت حاج قاسم وجود دارد و در عین حال هنوز کار قابل توجه مکتوب یا سعمی و بصری در حوزه سردار سلیمانی نمی‌بینیم.واقعیت این است که ما دچار ضعف پژوهشی هستیم و به همین علت کتاب‌ها احساسی و از سر تکلیف نوشته شده‌اند. 

وی ضمن اذعان به کم کاری در حوزه حاج قاسم پژوهی گفت: خاطرات ناگفته فراوانی درباره سردار سلیمانی وجود دارد، او توانسته بود سربازانی از ملیت‌های مختلف را در آن شرایط سخت آب و هوایی برای جنگ با تروریسم تکفیری ساماندهی کند که کار عظیمی است. 

نگرانی درباره ازدست رفتن خاطرات حاج قاسم

بابایی با تاکید بر انجام کار پژوهشی گفت: تا وقتی که کتاب‌های دم دستی درباره سردار سلیمانی تالیف شود، هرگز عمق کارهای حاج قاسم درک نخواهد شد. واقعیت این است که ما با ضعف‌های فاحش از حاج قاسم حرف می‌زنیم. البته از دست اندرکاران مکتب حاج قاسم می‌خواهم که یک مقدار محدودیت‌ها را کم کنید تا بتوانیم آثار متناسب تولید کنیم.

وی در ادامه گفت: چالش عمده ما نبود روایت‌ها و خاطرات منسجم از سردار سلیمانی است. برخی از افراد از صحبت درباره حاج قاسم خودداری می‌کنند. مشکلات حفاظتی و امنیتی هم برای کسب اطلاعات به شکل سختی وجود دارد. نکته جالب اینجاست که برخی از قسمت‌هایی که مورد انتقاد نهادهای امنیتی است، مورد تمجید مقام معظم انقلاب قرار می‌گیرد. باید بپذیریم که دنیای امروز تغییر کرده است. 

کلاته عربی با بیان این که کتاب‌های قابل قبولی همانند حاج قاسمی که من می‌شناسم، گفت: باید مستندنگاری در مورد سردار سلیمانی انجام شود، همرزمان سردار سلیمانی حرف‌های زیادی برای گفتن دارند که اگر این روایت‌های ثبت وضبط نشود، به مرور زمان فراموش خواهند شد. 

وی تصریح کرد: هرچقدر از زمان اصل وقایع تاریخی دور شویم، متن‌ها به لحاظ استنادی ضعیف‌تر می‌شوند. ما نیازمند تدوین یک متن جامع و تاریخی با دقت در جزییات از کودکی تا شهادت سردار سلیمانی هستیم تا دستمایه تولید آثار مکتوب، سمعی و بصری در حوزه حاج قاسم فراهم شود. ما باید مراقب باشیم که هندسه فکری حاج قاسم در روایات حفظ شود.