دهه شصتی‌ها؛ فرصت طلایی برای جبران سالخوردگی کشور

به گزارش گروه جمعیت و خانواده خبرگزاری رسا، مهرداد زینلیان معاون فنی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به طرح ملی جوانی جمعیت اظهار کرد: دهه شصتی‌ها که جمعیت ۳۰ تا ۴۰ سال کشور را تشکیل می‌دهند، هنوز در سن باروری هستند و اگر مداخلات جمعیتی انجام ندهیم، این گروه سنی از سنین باروری خارج شده و فرصت طلایی برای افزایش جمعیت را از دست می‌دهیم.

وی با اشاره به اینکه متوسط رشد سالانه جمعیت کشور طی سال‌های گذشته به سرعت کاهش پیدا کرده، افزود: نرخ باروری کلی جمعیت از عدد ۷ در سال ۱۳۴۵ به ۱.۷ در سال ۱۳۹۹ رسیده است، در حالی که این عدد در اصفهان پایین‌تر از میانگین کشور و ۱.۴ است.

زینلیان با اشاره به اینکه هیچکدام از کشورهای پیشرفته اُفت جمعیتی که در کشور ما اتفاق افتاده را تجربه نکرده‌اند، گفت: برای خارج شدن از این شرایط و بحث چاله جمعیتی، نیاز به اصلاح سیاست‌های جمعیتی داریم، در حال حاضر حدود ۲۵ درصد از جمعیت کشور را جوانان تشکیل می‌دهند و هنوز شرایط ما بهتر از برخی کشورهاست، اما اگر با این روند پیش برویم به زودی درصد عمده‌ای از جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می‌دهند.

معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان به سه سناریوی جمعیتی تعریف شده برای ایران اشاره و تصریح کرد: سناریوی اول رشد پایین جمعیت است، براساس این سناریو جمعیت در سال ۱۴۲۰ حدود ۶ میلیون اضافه می‌شود و حدود ۵۰ درصد از جمعیت سالمند خواهند بود، سناریوی دوم رشد یک و نیم درصد جمعیت است که باعث می‌شود با صد میلیون جمعیت، ۲۰ درصد جمعیت سالمند باشند و با سناریوی سوم نیز جمعیت به ۱۱۶ میلیون می‌رسد و تنها ۱۰ درصد سالمند خواهند بود.

وی ادامه داد: اگر دهه شصتی‌ها از سنین باروری خارج شوند، امید برای جمعیت به صفر می‌رسد و سال ۱۴۲۵ پنجره جمعیتی بسته می‌شود، پس باید مداخلات را به خوبی انجام دهیم، در حال حاضر برخی از دهه شصتی‌ها هنوز ازدواج نکرده و در حال نزدیک شدن به سن تجرد قطعی هستند، همچنین برخی از آن‌ها بچه‌دار نشده یا تک فرزند هستند.

زینلیان با بیان اینکه ما ۵ تا ۷ سال طلایی پیش رو داریم، تصریح کرد: با از دست دادن این فرصت، امید به افزایش جمعیت تقریبا از دست می‌رود.

نرخ سالمندی استان ۱۲ درصد و رشد کشور ۷.۱۰ درصد است

معاون فنی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به اینکه از سال ۵۵ تا ۹۹، میانگین سنی ۱۰ سال بیشتر شده، گفت: در واقع ۱۰ سال جمعیت کشور پیرتر شده، پیرتر شدن جمعیت هم یعنی بالا رفتن نرخ بیماری‌های واگیر و سرطان؛ یعنی از یک طرف جمعیتی که در سن باروری هستند را از دست می‌دهیم و از آن طرف بار سنگینی به نظام سلامت و اقتصاد کشور تحمیل می‌شود.

وی با اعلام اینکه نرخ سالمندی استان ۱۲ درصد و رشد کشور ۷.۱۰ درصد است، گفت: درصد جوانان و نوجوانان در اصفهان از میانگین کشور پایین‌تر است که نشان می‌دهد جمعیت اصفهان در مقایسه با کشور سالمندتر است و اهمیت مداخله را بیشتر می‌کند.

زینلیان در مورد عوامل کاهش سریع میزان باروری در کشور، عنوان کرد: دخالت دولت و تصویب قوانین مشوق کاهش جمعیت، اجرای سیاست‌های تجدید نسل و کنترل جمعیت، توسعه شهرنشینی، افزایش سن ازدواج، توسعه اشتغال زنان، افزایش تحصیلات عالی و تغییر در کارکرد خانواده از جمله عوامل مؤثر در این زمینه است.

معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان چالش‌های جمعیتی را شامل بحران میزان باروری و تجدید نسل، بحران سالمندی، کاهش نیروی کار و افزایش مهاجرت برشمرد و افزود: کشورهایی که با بحران جمعیت مواجه می‌شوند، برای تأمین نیروی کار سیاست‌های مهاجرپذیری را در پیش می‌گیرند که پیامد آن تغییر ساختار فرهنگی و اجتماعی کشور توسط مهاجران است.

وی با اشاره به تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در سال گذشته بیان کرد: این قانون در ۷۳ ماده و ۸۱ تبصره مصوب شد و  ۲۳۶ تکلیف قانونی دارد که ۵۹ درصد آن تکلیف قانونی وزارت بهداشت است، هنوز آئین نامه‌های اجرایی قانون نیامده و انتظار داریم دستگاه‌های اجرایی هرچه زودتر آئین نامه‌ها را ابلاغ کنند.

 باروری بالای ۳۵ سال پر خطر نیست

زینلیان با اشاره به اینکه قبلا بارداری بالای ۳۵ سال پرخطر ذکر می‌شد، گفت: این در حالی است که در بسیاری از کشورهای پیشرفته و متون علمی، باروری بالای ۳۵ سال پر خطر نیست بلکه نیازمند مراقبت ویژه است و این یک باور اشتباه است.

معاون فنی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خاطرنشان کرد: یک باور اشتباه دیگر این است که بین دو بچه باید ۳ تا ۵ سال فاصله باشد، درحالی که این فاصله در زایمان طبیعی شش ماه و در سزارین ۱۸ ماه است، همانطور که در منابع تربیتی هم ذکر شده فاصله بیش از ۳ سال آسیب روحی و روانی برای فرزندان به همراه دارد.