شاخص اصلی رسوایی بین‌المللی ریاض

محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی بعد از اینکه طی سال‌های گذشته خود را به تخت پادشاهی نزدیک‌تر کرد، تلاش گسترده‌ای برای ارائه چهره‌ای اصلاح‌طلبانه از خود به کار گرفته و وانمود می‌کند که رویکردهای سنتی عربستان به پایان رسیده و مردم این کشور از این پس با آزادی بیان و عمل و رفتار بیشتری زندگی خواهند کرد. وی با توسعه نمونه‌های زندگی مدرن اروپایی در پروژه‌های کلان تلاش دارد خود را به عنوان یک نئولیبرال معرفی کند، فارغ از اینکه رویکردهای استبدادی با روحیه وی عجین شده است. رفتاری که طی سالهای گذشته نمودهای مختلف آن در ابعاد سرکوب‌های داخلی، افزایش احکام صادره زندان و اعدام ضد مخالفان سیاسی، نقض گسترده آزادی‌های اقلیت های دینی و مذهبی، مهاجران خارجی و نقض حقوق زنان و گسترش فساد شاهد آن هستیم.

از سوی دیگر مقامات ریاض سنگ‌بنای سیاست خارجی خود را مبتنی بر جلب حمایت قدرت‌های غربی برای بقای حاکمیت غیر دموکراتیک خود در عربستان قرار داده‌اند، علاوه بر اینکه تلاش گسترده‌ای در توسعه ایدئولوژی وهابی و تکفیری مبتنی بر این رویکرد در منطقه دنبال می‌کنند که منجر به مداخله گسترده این کشور در امور داخلی دولت‌های دیگر منطقه و بین‌الملل و جنگ افروزی ضد برخی از آنها از جمله یمن شده است. آنچه در این مجموعه مقالات بررسی خواهد شد، ابعاد سیاست‌های متناقض حاکمیت سعودی در دو عرصه داخلی و بین‌المللی و تشریح نقض گسترده مبانی انسانی در رفتارهای حاکمان سعودی است.

 خیانت به آرمان فلسطین و عادی‌سازی با اسرائیل

با توجه به اسناد و اطلاعات موجود، حمایت های مخفیانه عربستان از رژیم صهیونیستی عامل مهمی در تداوم اشغالگری‌های این رژیم در فلسطین اشغالی است، قدیمی ترین سند در مورد توطئه خاندان سعودی علیه ملت فلسطین به دوران تاسیس این حاکمیت از سوی عبدالعزیز بر می‌گردد، بر اساس این سند قدیمی که به صورت یادداشتی به سرلشکر سر پرسی زچاریا کوکس، نماینده انگلیس نوشته شده بود، ملک عبدالعزیز، موسس عربستان سعودی در خصوص ایجاد یک کشور یهودی در سرزمین فلسطین به انگلیسی‌ها اطمینان داده ‌بود.

در این سند که به امضای ملک عبدالعزیز رسیده، آمده است: من، ملک عبدالعزیز بن عبدالرحمان بن آل سعود آل فیصل، هزاران بار خطاب به سر پرسی کوکس، فرستاده بریتانیای کبیر، تصدیق و اذعان می‌کنم که هیچ اعتراضی به تسلیم کردن فلسطین به یهودیان بی‌چاره و یا حتی غیر یهودیان ندارم و هرگز از فرامین (انگلیس) تخطی نمی‌کنم.

لذا با وجود ادامه اقدامات نژادپرستانه رژیم صهیونیستی بر ضد امت اسلام در مناطق مختلف از جمله فلسطین، سوریه و لبنان، همکاری‌های مشترک این رژیم با عربستان سعودی وارد فاز تازه‌ای شده است. گر چه محافل سعودی همچنان در نتیجه وحشت از افکار عمومی سعی دارند این روابط را مخفی نگه دارند ، اما تقریباً هیچ سیاست‌مدار یا کارشناس مسائل رژیم صهیونیستی نیست که به این حجم از هم‌گرایی بین جریان‌های سیاسی صهیونیستی اذعان نکرده و به ضرورت سرمایه‌گذاری بر اساس منافع مشترک بین ریاض و تل آویو اعتقاد نداشته باشد. آنها این اتفاق را یک فرصت تاریخی و استراتژیک برای اسرائیل می‌دانند.

در همین رابطه وزارت جنگ رژیم صهیونیستی اخیراً اذعان کرد که برخی برنامه‌های الکترونیک و تولیدات سایبری در زمینه ابعاد امنیتی و جاسوسی را به عربستان سعودی صادر کرده است. این موضوع را سایت صهیونیستی اسرائیل دیفنس متخصص در زمینه مسائل امنیتی و نظامی مطرح کرده و گفت که عربستان یکی از بازارهای صادرات امنیتی اسرائیل بوده و این صادرات به برخی دیگر از کشورهای عربی و اسلامی که هیچ مناسبات دیپلماتیک با اسرائیل ندارند نیز فروخته می شود.

تطابق گسترده در زمینه دیدگاه‌ها و مواضع و منافع دو طرف به امری بدیهی در میان شخصیت‌های صهیونیستی و سعودی تبدیل شده است. گرچه سعودی ها ملاحظات بیشتری نسبت به موضع گیری ها و رفتارهای علنی در این زمینه دارند، اما این مفاهیم به صورت‌های مختلف از سوی مسئولان رسمی و تحلیل‌گران سیاسی و مراکز مطالعاتی در تل‌آویو و ریاض مطرح می‌شود. این طرح به قدری برای رژیم صهیونیستی مهم است که آن را در ابعاد مختلف سیاسی ، تبلیغاتی و مطالعاتی جزو اولویت های اصلی خود قرار داده است.

مقامات سعودی و صهیونیستی ادعا دارند که انگیزه لازم و کافی در زمینه اهداف و منافع مشترک در خصوص قرار گرفتن در یک اردوگاه واحد را دارند. آنها معتقدند دشمنان مشترکی در منطقه دارند و اولویت‌های منطقه ای ریاض نیز همان اولویت‌های رژیم صهیونیستی است. همچنین دیدگاه‌های آنها در رابطه با نحوه تقابل با چالش‌های مشترک نیز تقریباً مطابق یکدیگر است. صهیونیست ها می گویند به این ترتیب هیچ مانع منطقی در مسیر همگرایی علنی و انتقال به مرحله ائتلاف علنی بین دو طرف وجود ندارد.

استقبال رباض از پیروزی انتخاباتی نتانیاهو

عربستان سعودی روز به روز گام‌های بیشتری به‌سوی عادی‌سازی روابط با اسرائیل برمی‌دارد و اقداماتی را با هدف آماده‌سازی فضای سیاسی و عمومی برای پذیرش عادی‌سازی روابط با اسرائیل در عربستان و سایر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس انجام می‌دهد. به تبع این مناسبات، رویکرد سخت‌گیرانه ریاض در قبال تعدادی از اسرای عضو جنبش حماس در این کشور که به بهانه های واهی در زندان‌های آل سعود هستند، روز به روز خشن‌تر و غیر عقلانی‌تر می‌شود.

اخیرا بنیامین نتانیاهو نخست وزیر سابق و پیروز دور جدید انتخابات در سرزمین‌های اشغالی در مورد روند عادی‌سازی روابط رژیم صهیونیستی با عربستان سعودی نیز بر این مسئله تاکید کرد که ریاض از مدت‌ها قبل روند تدریجی عادی‌سازی با اسرائیل را آغاز کرده است. این کشور از سال 2018 و حتی پیش از امضای توافق «ابراهیم» میان اسرائیل، امارات و بحرین در سپتامبر 2020، امکان استفاده ما از حریم هوایی خود را فراهم آورد تا صدها هزار اسرائیلی بتوانند از فراز خاک عربستان به کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس و حتی فراتر از آن سفر کنند.

نتانیاهو افزود: اگر موافقت عربستان سعودی نبود امکان نداشت که بتوانیم با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس توافق «ابراهیم» را امضا کنیم . پس می‌توانیم بگوییم که عربستان سعودی در مسیر عادی‌سازی گام بر می‌دارد. این روند در استقبال ریاض از پیروزی اخیر بنیامین نتانیاهو در انتخابات کنیست رژیم صهیونیستی نیز قابل مشاهده است.

پروژه صهیونیستی نئوم

علاوه بر آنچه که گفته شد، پروژه نئوم یکی از ابعادی است که در روند عادی سازی روابط ریاض و تل‌آویو مورد توجه قرار دارد. فارغ از تبلیغات عربستان سعودی در خصوص پروژه مبالغه‌آمیز موسوم به نئوم که قرار است با سرمایه گذاری‌های دولتی و خصوصی بالغ بر 500 میلیارد دلار انجام شود، بسیاری از کارشناسان این پروژه را روزنه ای برای تکمیل روند عادی سازی سیاسی و اقتصادی و امنیتی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی ارزیابی می کنند. علاوه بر اینکه پروژه مذکور با بسیاری از راهبردهای کلان رژیم صهیونیستی در استفاده از نقاط استراتژیک منطقه همخوانی دارد.

بر اساس جزئیات اعلام شده از این طرح عربستان سعودی به دنبال تاسیس 7 مرکز گردشگری دریایی شامل شهرها و پروژه‌های گردشگری به علاوه 50 مرکز و 4 شهر کوچک در پروژه های گردشگری جدا از هم در دریای سرخ است که مهمترین شریان اقتصادی کشور به شمار می رود و حدود 10 درصد از فعالیت‌های تجارت جهانی از آنجا انجام می‌شود. این مراکز قرار است قاره های آسیا و اروپا و آفریقا را به همدیگر مرتبط کنند. به این ترتیب 70 درصد از ساکنان جهان تنها با طی مسافت 8 ساعت می‌‌توانند به این منطقه سفر کنند.

عربستان سعودی به مصر و اردن مأموریت‌های متعددی از جمله مشارکت دو کشور در پروژه نئوم محول کرده و در این رابطه بر روی مناسبات اقتصادی و سیاسی گسترده این دو کشور با رژیم صهیونیستی حساب کرده است. این موضوع نشان می دهد که پروژه نئوم به عنوان مقدمه اقتصادی برای همکاری‌های چهار جانبه بین مصر و عربستان و اسرائیل و اردن به شمار می‌رود و طرحی در راستای تکمیل کردن پروژه موسوم به معامله قرن است.

عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی تحت عنوان مذاکراتی که برای اولین بار بین اسرائیل و عربستان اجرا می‌شود به دنبال اجرای پروژه‌های اقتصادی هستند که روزنامه تایمز آنها را جنجال برانگیز توصیف کرده و نوشته که کابینه رژیم صهیونیستی به دنبال ایجاد مناسبات طبیعی با کانون اسلام اهل تسنن و حافظ دو شهر مقدس از شهرهای اسلامی است.

این روزنامه در خصوص تحولات به وجود آمده در مناسبات میان دو طرف می‌نویسد که روابط کوچکی میان دو طرف ایجاد شده که از جمله آنها به صدور مجوز برای شرکت هواپیمایی العال رژیم صهیونیستی برای پرواز بر فراز آسمان عربستان و صدور مجوز برای شرکت‌های اسرائیلی در جهت فعالیت در کشورهای حاشیه خلیج فارس اشاره کرد.

تایمز می‌افزاید که مناسبات اقتصادی بین خلیج فارس و رژیم صهیونیستی مناسباتی تازه‌تأسیس نیست، با این وجود روزنامه مذکور همکاری جدید بین کشورهای حاشیه خلیج فارس به نمایندگی از عربستان و رژیم صهیونیستی را بزرگترین ائتلاف عمومی میان دو طرف توصیف کرده است.

روزنامه صهیونیستی جروزالم‌پست نیز در گزارشی نوشت که پیامهایی بین دیپلمات‌های عربستان و بازرگانان اسرائیلی در خصوص مذاکرات تجاری جهت همکاری‌های اقتصادی رد و بدل شده است. همچنین برخی شرکت‌های امنیتی رژیم صهیونیستی تجهیزات امنیت فضای مجازی خود را جهت این پروژه به دولت عربستان فروخته‌اند.

روزنامه صهیونیستی جروزالم‌پست می‌افزاید اگر عربستان سعودی به دنبال احداث این شهرک هوشمند بر اساس انرژی های نو و تکنولوژی پیشرفته و تجهیزات مدرن است، باید از شرکت‌های اسرائیلی در این خصوص استفاده کنند. ایرل مارگالیت موسس یکی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری رژیم صهیونیستی در رابطه با فرصت‌های اقتصادی که پروژه گسترده نئوم برای آنها ایجاد کرده، می‌گوید که مذاکرات زیادی با بازرگانان و سیاستمداران سعودی در این خصوص انجام شده است. این اظهار نظر محمد بن سلمان که گفته همکاری‌ها باید در سطح منطقه‌ای ادامه داشته باشد، به معنی چراغ سبز برای اسرائیلی‌ها جهت آغاز مذاکرات تحت عنوان همکاری های اقتصادی منطقه‌ای است.

اندری کوریبکو کارشناس آمریکایی نیز در مقاله‌ای دراورینتال ریویو می‌‌نویسد که عربستان سعودی در آینده نزدیک اسرائیل را به رسمیت خواهد شناخت. یکی از عوامل این رسمیت اجرای پروژه شهر نئوم در سواحل دریای سرخ است. اما بن سلمان در درجه اول باید بتواند در جنگ داخلی موجود در عربستان موفق شود.

قمار ریاض روی اسب شکست‌خورده صهیونیسم

رهبران سعودی با بی‌اعتنایی به سرنوشت فلسطین و قدس شریف که توسط صهیونیست‌ها اشغال شده‌ و جنایت های روزافزون آنها در اشغال اراضی بیشتر فلسطینی ها، در حال برقراری روابط علنی با تل‌آویو هستند، البته آنها این نکته را فراموش کرده اند که تل آویو تنها تا زمان عادی سازی کامل مناسبات خود با کشورهای عربی و تحقق منافع خود از این مناسبات ، روی خوش خود را به دوستان دیکتاتور عرب نشان خواهد داد، همانطور که ماهیت مناسبات اسرائیل با تشکیلات خودگردان شاهد این معنا بوده است.

مقامات آل سعود احتمالا این نکته را نمی دانند که خیمه شب بازی تیرگی روابط واشنگتن با ریاض و القای دشمنان مشترک بین تل آویو و ریاض و تهدید روزافزون تهران برای عربستان، در جهت کشاندن آنها به دام دوستی و همگرایی با رژیم صهیونیستی صورت گرفته است. موضوع دیگری که از تحلیل‌های سطحی آنها در زمینه مناسبات منطقه‌ای مغفول مانده است، اینکه سابقه تاریخی رژیم صهیونیستی نشان داد که هرگز به هیچ یک از متحدان مسلمان خود وفادار نمانده و هر زمان منافعش ایجاب کرده، به تضعیف و حذف آنها اقدام کرده است. ماهیت نژادپرستانه یهودیت صهیونیسم و تنفر آنها از مسلمانان هرگز اجازه نمی دهد مناسبات دوستانه آنها با طرف های مسلمان بعد از تاریخ مصرف این متحدان ادامه داشته باشد.